Iii-mavzu. Ishlab chiqarish omillari va ishlab chiqarish jarayoni

Texnologik operatsiyalarning davomiyligi - bu mehnat obyektlariga mexanik, kimyoviy, fizikaviy va boshqa ta’sirlarning paydo bо‘lishi, natijada mehnat obyektlarining shakllari, о‘lchamlari, fizik-kimyoviy xossalari о‘zgarishi.
Yordamchi operatsiyalarning davomiyligi - bu mehnat obyektlarini idoralararo va ichkaridan harakatlanish, nazorat qilish, qadoqlash, markalash va hk. 
Ishdagi tanaffuslar tartibga solinadigan va tartibga solinmaydiganlarga bо‘linadi. 
Tartibga solingan tanaffuslar , agar ular keyingi texnologik operatsiyaga о‘tkazish uchun mahsulotning tо‘planishini kutish yoki qо‘shni texnologik operatsiyalarning turli davomiyligi sababli vaqtincha tо‘xtash natijasida kelib chiqsa, har bir siklga kiritiladi. 
Tartibga solinmagan uzilishlar tashkiliy va texnik sabablarga kо‘ra (xom ashyo, materiallar, jihozlarning uzilishi) kutilmagan ish rejimlari tufayli uskunalar va ishchilarning ishdan chiqishi bilan bog‘liq va shuning uchun ishlab chiqarish sikliga tuzatish koeffitsenti sifatida kiritilgan yoki umuman hisobga olinmaydi. 
Ishlab chiqarish siklining asosiy tarkibiy qismi - bu texnologik sikl bо‘lgan texnologik operatsiyalarning davomiyligi kо‘rsatadm. 


Tts = n * t / Km,

bu erda n - tо‘plamdagi buyumlar soni;

t - bitta elementni qayta ishlash muddati;
Km - bu operatsiya bajariladigan ish joylarining soni. 
Ishlab chiqarish jarayonida mehnat obyektlari ketma-ket, parallel va parallel-ketma-ket ketishi mumkin. Siklning davomiyligi mehnat obyektlarining parallel harakati bilan eng kichik, eng katta - ketma-ketlik bilan sodir bо‘ladi.
Ishlab chiqarish siklining davomiyligi va tarkibi analitik, grafik yoki grafik-analitik usullar yordamida hisoblanadi. Buning uchun ishlab chiqarish jarayoni bо‘linadigan tarkibiy qismlarni, ketma-ketlikni, amalga oshirish usulini va uning davomiyligi meyorlarini, mehnat obyektining harakatlanish turini bilishingiz kerak.