Ижтимоий-психологик тренинг

“Кузатиш ва эшитиш” ўйинлари
Бу хил ўйинлар иштирокчилардан бошқа иштирокчиларнинг кўри-
ниши, уларнинг нималарни гапираётгани, нимани ҳис қилаётганлиги-
га (масалан, қаерда яшаши, қачон туғилганлиги кабиларга) эътибор 
бериш талаб қилинади. Яъни бу ўйинларнинг қатнашчилари норасмий 
шароитда, норасмий ҳолатда бир-бирлари ҳақида кўпроқ маълумотга 
эга бўладилар.
“Ишончга асосланган” ўйинлар
Бундай ўйинларнинг асосий мақсади уларнинг номланишидаёқ на-
моён бўлади. Улар ёрдамида гуруҳда ўзаро ишончли муносабатлар-
ни шакллантириш мумкин. Бу ўйинларни гуруҳ билан иш бошлаган 
дастлабки пайтда эмас, балки бошловчи ва гуруҳ аъзоларида гуруҳга 
нисбатан қандайдир ишонч ҳисси пайдо бўлиши учун, кейинроқ ўтка-
зиш маъқулроқ. Бу ўйинларда гуруҳ иштирокчилари ўртасида тактил 
алоқалар бўлиши натижасида улар орасида ўзаро ишонч, аҳиллик пай-
до бўлади. Шунингдек, бундай ўйинларни ўтказиш жараёнида ишти-
рокчиларнинг бир-бирларига нисбатан ўзаро масъулият билан муно-
сабатда бўлиши ҳам намоён бўлади.
Гуруҳнинг кайфиятини кўтарувчи ўйинлар
Бу типдаги ўйинларга қувноқ, кайфиятни кўтаришга асосланган ҳа-
зил ўйинлар киради. Шунингдек, уларга гуруҳ аъзолари бир-бирлари-
га миннатдорчилик билдирадиган, илиқ сўзлар айтадиган, тилаклар, 
комплиментлар, ижобий психологик муҳит яратадиган ва кайфиятни 
кўтарадиган ўйинларни мисол қилиб келтириш мумкин. Бу ўйинлар-
ни учрашувнинг самарали тугашини таъминлаш учун машғулотнинг 
охирида ўтказиш тавсия этилади.
Ўғил болалар ва қизлар ўртасидаги ўзаро муносабатларга доир ҳа-
зил ўйинлар. Иштирокчиларнинг талаблари асосида оилавий ҳаётнинг 
икир-чикирлари билан боғлиқ баъзи машғулотларда интим муноса-

---

58
батларга доир мавзулар ҳам бўладики, бу шундоқ ҳам зўр диққат би-
лан қатнашаётган иштирокчиларни жуда ҳаяжонлантириб юбориши 
мумкин. Айрим ҳолатни ҳазил ўйинлар воситасида йўқотса бўлади. 
Бу ўйинларда улар бир-бирларига илтифот қилиши, қўлтиқлашиши, 
хуллас ўзлари хоҳлайдиган, бироқ ифодалашга уяладиган, ижтимоий- 
маданий ҳаётда қайси жиҳатдандир йўл қўйилмайдиган хатти-ҳара-
катларни бажаришлари мумкин. Бундай ўйинлар умумий кулгу остида 
қувноқ ва жонли ўтади. Шу билан бирга гуруҳда ўзаро ишонч даража-
си ошади, аҳиллик кучаяди.
Бироқ уларни гуруҳда мулоқот юзасидан ва тактил тўсиқлар йўқо-
тилгач, ўзаро хайрихоҳларча муносабат вужудга келгачгина ўтказиш 
тавсия этилади.