Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18,64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
qaraganda, nisbatan; ce service n’est rien auprès de ce qu’il a fait pour moi bu xizmat uning menga qilganlari oldida hech narsa emas. auquel pron rel voir lequel. aura nf aura (1. fig kimsa yoki narsani qamrab olgan ruhiy holat, vaziyat; 2. méd tutqanoq xurujidan darak beruvchi belgi; 3. okkul’tizmda: faqat xabardor qilingan kishilargagina ko‘rinadigan tanani qamrab, o‘rab turgan gardish). auréole
nf 1. zarhal doira, gardish (nasroniy dinida Iso Masih, Bibi Maryam va boshqa avliyolarning suratlarida ularning boshlarini o‘rab chizilgan zarhal gardish); 2. biror narsa atrofini o‘rab turgan yorug‘lik gardishi; auréole de la Lune Oy gardishi; 3. fig barq urish, balqish; gullash, yashnash; avj; 4. dog‘, dog‘ izi (qog‘oz, gazlamalardagi dog‘ tozalangandan keyin qolgan doira shaklidagi dog‘ izi). auréoler vt 1. zarhal doira bilan o‘ramoq; 2. fig shuhratini, dong‘ini, nomini olamga yoymoq, ko‘klarga ko‘tarmoq, mashhur qilmoq; auréoler de toutes les vertus biror kimsaning barcha yaxshi fazilatlarini ko‘klarga ko‘tarmoq. auréomycine nf aureomitsin. auriculaire I. adj quloqqa oid, quloq; pavillon auriculaire quloq suprasi; douleur auriculaire quloq og‘rig‘i; II. nm jim jiloq. aurifère
adj oltinga boy, oltinli; sable aurifère oltinga boy, oltinli qum. aurochs
nm zubr. aurore
nf 1. shafaq, yog‘du; se lever aux aurores tong otarda, erta tongda turmoq; aurore boréal shimol yog‘dusi; 2. fig tong, subh, boshlanish davri; l’aurore de la vie hayotning boshlanish davri. auscultation nf méd eshitish, eshitib ko‘rish. ausculter vt méd eshitib ko‘rmoq, quloq solib tekshirmoq; ausculter un malade bemorni eshitib ko‘rmoq. auspice nm 1. belgi, alomat, nishona (qadimgi Rimda qushlarning uchishi, harakati, sayrashi kabilarni kuzatish natijasidagi belgi, alomat); sous de favorables, d’heureux auspices qulay, baxtli onlarda; qulay, baxtlilik alomatlari ostida; qulay, baxtli vaziyatda; 2. fig hom iylik, himoya; yoqlash; sous les auspices de qqn biror kimsaning himoyasida bo‘lmoq. aussi I. adj 1. ham; lui aussi aime la musique u ham musiqani sevadi; bonne nuit! – vous aussi! xayrli tun! – sizga ham! 2. shuningdek, shu bilan birga, ham; yana tag‘in; qo‘shimcha ravishda, qo‘shimcha qilib; il parle anglais et aussi allemand inglizcha gapiradi, shuningdek, nemischa ham; il ne suffit pas d’écouter, il faut aussi parler eshitish yetarli emas, gapirish ham kerak; 3. aussi … que (qiyoslashda); xuddi -day, -dek; qancha … bo‘lsa, shuncha; bir xil; singari, kabi; elle est aussi jolie que votre fille u sizning qizingiz singari chiroyli; il parle aussi bien le français que son camarade u o‘rtog‘i kabi fransuzchani yaxshi gapiradi; il est aussi habile qu’intelligent u qancha epchil bo‘ lsa, shuncha aqllidir; 4. (qiyoslanayotgan ikkinchi bo‘lak tushib qolsa) shunday, shunday ham, shu darajada; shu qadar; shunchalik, unchalik; comment un homme aussi intelligent a-t-il pu agir ainsi? qanday qilib shunchalik aqlli kishi bunday qilishi mumkin? II. conj shuning uchun, shu sababli; nous avons déjà étudié ce livre, aussi ne vous en parlerai-je pas biz bu kitobni allaqachon o‘rganib bo‘ldik, shuning uchun men sizga u haqda boshqa gapirmayman. aussitôt
I. adv darhol, darrov, tez, tezda, birpasda, bir zumda, bir lahzada, zumda, lahzada; bilanoq; il est arrivé aussitôt aprés mon départ men jo‘nab ketishim bilanoq u keldi; aussitôt aprés avoir déjeuné il est parti ovqatlanib bo‘lishi bilanoq, ovqatlangach darhol jo‘nab ketdi; II. loc conj aussitôt que bilanoq, hamonoq; il le reconnut aussitôt qu’il le vit uni ko‘rishi bilanoq tanidi. austère adj 1. talabchan, qattiq talab qiladigan, qattiqqo‘l; qahri qattiq, badjahl, berahm, shafqatsiz; une femme austère qattiqqo‘l ayol; 2. fig og‘ir, mashaqqatli, qattiq, achchiq; mener une vie austère mashaqqatli hayot kechirmoq; 3. oqartirilmagan, xom, dag‘al, sur; cette robe est un peu austère bu ko‘ylak biroz dag‘al. austèrement adv qattiqqo‘llik bilan, qattiq, keskin, g‘azab bilan. austérité nf 1. qattiqqo‘ llik, og‘irlik; qahri qattiqlik, qattiqlik; berahmlik, shafqatsizlik, badjahllik; 2. pl o‘z-o‘zini qiynash, azoblash. austral, ale adj janubiy; pôle austral janubiy qutb. australien, ienne I. adj avstraliyacha va avstraliyaliklarga oid, Avstraliya, avstraliyalik; II. n avstraliyalik, avstraliyalik kishi, avstraliyalik ayol. autant adv autant que bir xil miqdorda; bir xil darajada; bir xilda, tarzda; -dek, -day; -chalik; qancha, qanchalik … bo‘lsa, shuncha, shunchalik, qancha, qanday …bo‘lsa, shunday; qanchalik, nechog‘lik, naqadar; il travaille autant que moi u ham menchalik ishlayapti; autant que je sache qanchalik, nechog‘lik bilsam; autant de bir xil miqdor, bir xil son; shuncha, shu qadar, shunchalar; o‘sha, o‘shanday; pourquoi y a-t-il autant de livres sur la table? nega stol ustida shuncha kitob bor? il travaille toujours avec autant d’application u doim o‘shanday tirishqoqlik bilan ishlayapti; il y a dans la classe autant de garçons que de filles sinfda bolalar qancha bo‘lsa, qizlar ham shuncha; je ne pensais pas qu’il aurait autant de patience men u shunchalar sabr-toqatli deb o‘ylamagan edim; autant… autant… qancha, qanchalik… bo‘ lsa, shuncha, shunchalik …; qanday… bo‘lsa, shunday…; autant je l’aime, lui, autant je déteste sa sœur uni qanchalik sevsam, singlisini shunchalik yomon ko‘raman; loc adv d’autant shuncha, shunchalik; cela augmente d’autant mes difficultés bu mening qiyinchiliklarimni, mushkulimni shunchalik ko‘paytiradi; d’autant (plus) que loc conj modomiki, hamonki, sababli, uchun; j’irai seule, d’autant (plus) que vous serez déjà partis modomiki sizlar avval jo‘nab ketarkansizlar, men yolg‘iz o‘zim boraman; j’irai d’autant moins qu’elle ne m’a pas invité u meni taklif etmaganligi uchun men bormayman; il mérite d’autant moins de reproches qu’il a agi sur votre ordre u sizning buyrug‘ingizga binoan harakat qilganligi tufayli uni ayblash mumkin emas. autarcie
nf avtarkiya (zarur narsalarni chetdan olmasdan o‘zi yetkazishga asoslangan milliy xo‘jalik sistemasi). autel nm 1. altar, mehrob (cherkovning ibodat qi linadigan asosiy qismi, cherkov ibodatxonasi); 2. qurbonlik qilinadigan joy (ibtidoiy xalqlarda). auteur
nm 1. yaratuvchi, ijodkor, bunyodkor, ijod etuvchi, tashkil, barpo, bunyod qiluvchi, tuzuvchi, quruvchi; sababchi, aybdor; 2. avtor, muallif. authenticité nf 1. asllik, chinlik, to‘g‘rilik, haqiqiylik; l’authenticité d’un document hujjatning haqiqiyligi; 2. tabiiylik; samimiylik, sofdillik, ochiq ko‘ngillilik. authentification nf tasdiqlash, tasdiq qilish. authentifier vt tasdiqlamoq, tasdiq qilmoq, tasdiqlab bermoq (imzo va muhr bilan). authentique adj 1. asl, chin, haqiqiy; 2. aniq; ishonchli, haqiqiy, inobatli; 3. dr tasdiqlangan, tasdiqlab berilgan (notarius tomonidan); 4. tabiiy, samimiy, sof, haqiqiy; une personnalité authentique sam imiy shaxs. authentiquement adv aniqlik bilan, ishonchlilik bilan; tabiiylik bilan, samimiylik bilan; aniq tarzda, ishonchli tarzda, tabiiy tarzda, samimiy tarzda. authentiquer vt vieilli voir authentifier. AUTO
AUTOUR
56 auto
nf fam avtomashina. auto-accusation nf o‘z-o‘zini ayblash. auto-allumage nm o‘z-o‘zidan o‘ t olish, yonish. autoberge nf sohil bo‘ylab ketgan avtomobil yo‘li. autobiographie nf avtobiografiya, tarjimai hol. autobiographique adj avtor biografiyasiga yaqin, avtor biografiyasini o‘z ichiga olgan; avtobiografik. autobus nm avtobus. autocar nm sayyohlar avtobusi. autochenille nf zanjirli avtomobil. autochtone I. n 1. yerli, mahalliy kishi, ayol; 2. pl yerli aholi, tubjoy xalq; II. adj yerli, tubjoy, mahalliy. autoclave nm avtoklav (narsalarni yuqori bosim ostida qizdirib sterillash uchun ishlatiladigan germetik qopqonli idish, apparat). autocrate nm mustabid hokim, yakka hokim. autocratie nf mustabid hokimiyat, yakka hokimiyatchilik, mutlaq hokimiyat. autocratique adj yakka, mustabid hokimiyatchilikka asoslangan, mustabid. autocritique nf o‘z-o‘zini tanqid; faire son autocritique o‘z-o‘zini tanqid qilmoq. autocuiseur nm tezqaynatar qozon, kastrulka. autodafé
nm O‘rta asrlarda shakkoklarni va dinga qarshi kitoblarni xaloyiq o‘rtasida gulxan qilib yoqish, o‘ tga tashlash. autodéfense nf o‘zini o‘zi himoya qilish, o‘z-o‘zini qo‘riqlash. autodestruction nf o‘zi-o‘zini yoki bir-birini o‘ldirish, yo‘q qilish, qirish. autodétermination nf o‘z taqdirini o‘zi belgilash. autodidacte I. nm maktab ko‘rmagan, o‘zi mustaqil o‘rgangan, o‘ziga yetishgan kishi; II. adj un écrivain autodidacte o‘ziga yetishgan yozuvchi. autodrome nm avtodrom. auto-école nf haydovchilar tayyorlaydigan maktab. autofinancement nm xo‘jalik hisobi, o‘z-o‘zini mablag‘ bilan ta’minlash (davlatdan yordam olmasdan, o‘zidan chiqqan daromad hisobiga xo‘jalikni boshqarish usuli). autogestion nf o‘z-o‘zini boshqarish, o‘zini o‘zi idora qilish. autographe I. adj o‘z qo‘li bilan qilingan, o‘zi qilgan, o‘z; une lettre autographe o‘z qo‘li bilan yozilgan xat; II. nm dastxat; une collection d’autographes dastxatlar to‘plami; un chasseur d’autographes dastxat yig‘uvchi, ishqibozi. automate nm avtomat (1. belgilangan ishni ichki mexanizmlar yordamida o‘zi bajaradigan mashina, apparat, asbob; 2. fig mashina singari g‘ayriixtiyoriy ish qiluvchi odam). automation nf voir automatisation. automatique adj 1. avtomatik ravishda ishlaydigan, avtomatik, avtomat; la fermeture des portes est automatique eshiklar o‘zi yopiladi; 2. fig g‘ayriixtiyoriy ravishda sodir bo‘ladigan, beixtiyor, mashinal; un geste automatique g‘ayriixtiyoriy harakat. automatiquement adv g‘ayriixtiyoriy ravishda, beixtiyor, mashinal, moshinavori. automatisation nf 1. avtomatizatsiya, avtomatlashtirish; 2. avtomatik mashinalar, mexanizmlar majmui. automatiser vt avtomatlashtirmoq, avtomatizm darajasiga ko‘ tarilmoq. automatisme nm 1. g‘ayriixtiyoriy ravishda harakat qilish; harakatning g‘ayriixtiyoriyligi; mashinal, beixtiyor harakat; 2. biror mexanizmning avtomatik ravishda ishlashi; 3. ba’zi organlarning, masalan, yurakning o‘z- o‘zidan ishlashi. automitrailleuse nf bronomashina, bronovik. automnal, ale adj kuzgi, kuzdagi. automne nm kuz; en automne kuzda. automobile I. adj 1. o‘zi yurar, o‘zi harakatlanadigan, o‘zi yuradigan, motorli; voiture automobile avtomashina, mashina; canot automobile motorli qayiq; 2. avtomobilga oid; avtomobil; parc automobile avtopark; II. nf avtomobil, avtomashina, mashina; conduire une automobile mashina haydamoq; aller en automobile mashinada bormoq; avoir un accident d’automobile avtomobil halokatiga yo‘liqmoq. automobilisme nm 1. avtomobil ishi, avtomobillar qurish va avtomobil sanoatini rivojlantirish; 2. avtomobil sporti. automobiliste n avtomobilist, avtomobilchi; avtomobil haydovchisi; avtomobil sporti bilan shug‘ullanuvchi kishi. automoteur, trice I. adj o‘ziyurar, o‘zi harakatlanadigan; un canon automoteur o‘ziyurar to‘p; II. n avtomotrisa (mustaqil motorli temir yo‘l vagoni). autonome
adj 1. avtonomiya huquqiga ega, avtonom iyali, avtonom, muxtor, mustaqil; un Etat autonome mustaqil davlat; un gouvernement autonome muxtor hukumat; 2. erkin, mustaqil; une volonté autonome erkin istak.
autonomie nf 1. avtonomiya, muxtoriyat; o‘z-o‘zini boshqarish, mustaqillik; l’autonomie des communes en France Fransiyada kommunallarning o‘z-o‘zini boshqarishi; 2. phil ozodlik; 3. techn boshqaruv qurilmasining mustaqilligi. autonomisme nm avtonomizm, muxtoriyatchilik. autonomiste n muxtoriyatchi, avtonomist, avtonomiya tarafdori, avtonom iyachi. autopompe nf o‘t o‘chiruvchilar avtomobili. autopropulsé, ée adj techn reaktiv, orqaga tepish kuchidan foydalaniladigan. autopsie
nf murdani yorish; faire l’autopsie voir autopsier. autopsier vt murdani yormoq. autorail
nm voir automotrice. autorisation nf 1. ruxsat, ijozat; 2. ruxsatnoma; montrer une autorisation ruxsatnomani ko‘rsatmoq. autorisé, ée adj 1. ruxsat etilgan, ijozat etilgan, qo‘ llaniladigan; une association autorisée rasmiy ijozat berilgan uyushma; une tournure autorisée par l’usage tilda qo‘llaniladigan ibora; 2. vakil qilingan; vakolat berilgan; 3. obro‘li, nufuzli, e’ tiborli; tanilgan; yaxshi biladigan, xabardor; un critique autorisé obro‘li tanqidchi; les milieux autorisés xabardor doiralar; de source autorisée nufuzli manbalar. autoriser vt (qqn à) biror kimsaga huquq, ruxsat, ijozat bermoq; autoriser la construction d’un immeuble uy qurishga ruxsat bermoq; on l’a autorisé à se présenter aux examens unga im tihon topshirishga ruxsat berishdi. autoritaire adj 1. so‘zini o‘ tkazishni, buyruq berishni, xo‘jayinlik qilishni yoqtiruvchi, boshqalarni o‘ziga bo‘ysundirishni yaxshi ko‘ruvchi; riyosatparast; homme, caractère autoritaire bo‘ysunuvchi kishi, xarakter; 2. o‘tkir, qat’ iy; un ton autoritaire qat’iy ohang. autorité nf 1. hokimiyat; hukmronlik; hokimlik, saltanat; autorité légitime qonuniy hokimiyat; autorité paternelle ota-onalar obro‘si, ta’siri, ixtiyori; régime d’autorité diktatura; abus d’autorité hokimiyatni suiiste’mol qilish; agir de sa propre autorité o‘zboshimchalik bilan harakat qilmoq; d’autorité zo‘rlik bilan, zo‘rlab; 2. pl ma’murlar, boshliqlar; rahbarlar; les autorités locales mahalliy ma’murlar; l’autorité militaire harbiy ma’murlar; 3. ta’sir; salmoq, obro‘; autorité morale avtoritet; obro‘; jouir d’une grande autorité katta obro‘ga ega bo‘ lmoq; faire autorité en matière de biror sohada obro‘- e’tibor qozonmoq. autoroute nf avtostrada (avtomobillar qatnovi uchun maxsus qurilgan va uskunalangan katta yo‘l). auto-stop nm yo‘lovchi mashina to‘xtatish; faire de l’auto-stop yo‘lovchi mashinani to‘xtatib ketm oq. auto-stoppeur, euse n yo‘lovchi mashinani to‘xtatib ketuvchi kishi. autosuggestion nf o‘zini o‘zi ishontirish, ixlos qilish; ixlos. autour 1
narsa o‘smaydi; le Soleil est au centre et la Terre tourne autour Quyosh markazda, Yer esa uning atrofida aylanadi; loc prép autour de atrofiga, atrofida; tevaragidagi; tevaragiga; construire un mur autour d’un parc park atrofiga devor qurmoq; parkni devor bilan o‘ramoq; être autour de atrofida bo‘lmoq; il a autour de cinquante ans u ellik yoshlar atrofida. autour
2 nm qirg‘iy, qarchig‘ay. AUTRE
AVAN T
57 autre
I. adj 1. otdan oldin: boshqa, o‘zga, bo‘lak; est-il plus heureux que les autres hommes? boshqa kishilardan ko‘ra u baxtlimi? une autre fois boshqa safar, bo‘lak payt; kelgusi safar; c’est un tout autre écrivain butunlay boshqa yozuvchi; c’est autre chose, c’est tout autre chose bu boshqa ish, narsa, masala; loc adv autre part boshqa joyda; boshqa joyga; qayerdadir, allaqayerda; j’ai lu cela autre part bu haqida boshqa yerda, qayerdadir o‘qidim; d’autre part shu bilan birga; boshqa tomondan, boshqa tarafdan; 2. ot yoki olmoshdan keyin: boshqacha, bo‘lakcha, avvalgidan boshqacha; il est devenu autre u boshqacha bo‘lib qoldi, o‘zgarib qoldi; II. pron 1. boshqasi; boshqa kishi; un autre kimdir boshqa birov; je l’ai pris pour un autre men uni boshqa kishi deb o‘ylabman; loc d’un bout à l’autre bir uchidan boshqasiga; de temps à l’autre vaqti-vaqti bilan; d’une heure à l’autre istalgan paytda, har doim; entres autres ko‘pchilik ichida, orasida, o‘rtasida; rien d’autre boshqa hech narsa; l’un est riche, l’autre est pauvre biri boy, ikkinchisi esa kambag‘al; ni l’un, ni l’autre n’ont rien compris unisi ham, bunisi ham, ikkalasi ham hech narsa tushunishmadi; s’aider l’un l’autre bir-biriga yordamlashmoq; marcher l’un derrière l’autre birin-ketin yurmoq. autrefois adv ilgari, burungi vaqtlar. autrement adv 1. boshqacha, o‘zgacha; il faut agir autrement boshqacha harakat qilish kerak; autrement dit boshqacha aytganda; 2. bo‘lmasa, aks holda; prenez un taxi, autrement vous serez en retard taksi to‘xtating, aks holda kech qolasiz; 3. fam ancha, anchagina, xiyla, ko‘p, bir necha marta; elle est autrement plus jolie que sa sœur opasidan ancha chiroyli. autrichien, ienne I. adj Avstraliya va avstraliyaliklarga oid; II. n avstraliyalik. autruche nf tuyaqush; plumes d’autruche tuyaqush patlari; loc pratiquer la politique de l’autruche qiyinchilikdan qochish, qo‘rqish siyosatini olib bormoq. autrui pron boshqa, boshqalar; yaqin kishi, yaqin tanish; qayerdan; l’amour d’autrui begona muhabbat, begona kishi muhabbati; se mêler des affaires d’autrui boshqalarning ishiga aralashmoq. auvent nm bostirma, ayvon, shiypon; soyabon. auxiliaire I. adj 1. yordamchi, ko‘makchi, qo‘shimcha; des moyens auxiliaires qo‘shimcha mablag‘; un moteur auxiliaire yordamchi motor; verbe auxiliaire yordamchi, ko‘makchi fe’l; 2. safdan tashqaridagi; un soldat du service auxiliaire safdan tashqari xizmatdagi askar; II. n 1. yordamchi; avoir besoin d’un auxiliaire yordamchiga muhtoj bo‘lmoq; 2. vaqtincha ishlayotgan xodim; il est auxiliaire et pas encore titulaire u vaqtincha ishlayapti, u hali shtatga o‘ tmagan; 3. nm gram yordamchi, ko‘makchi fe’l. avachi, ie adj 1. bo‘shashgan, shalpaygan, shalviragan; 2. cho‘zilgan, kengaygan. avachir
vpr 1. bo‘shashmoq, shalpaymoq, shalviramoq; yalpayib o‘tirmoq; il s’avachit dans un fauteuil kresloda yalpayib o‘ tirmoq; 2. cho‘zilmoq; kiyilib kengaymoq, loyiq bo‘lib qolmoq (oyoq kiyim); g‘ijimlanmoq, ezilmoq (kiyim); ces souliers commencent à s’avachir bu tuflilar kiyilaverib kengaya boshladilar. avachissement nm bo‘shash, shalpayish, shalvirash; bo‘shashganlik, shalpayganlik. aval 1
vers l’aval daryoning quyi tomoni chiroyliroq; en aval de loc prép quyida, quyi tomonida, pastroqda, etagida; en aval du pont ko‘prik etagida. aval 2
avalanche nf 1. fig qor ko‘chkisi, ko‘chki; 2. fig oqim, daryo; shiddatli, to‘xtovsiz oqim; une avalanche d’injures haqorat yomg‘iri; une avalanche de papiers qog‘ozlarning shiddatli oqimi; une avalanche de lettres xatlarning to‘xtovsiz oqimi. avaler
vt 1. yutmoq, yutib yubormoq; avaler d’un trait bir martadan yutib yubormoq, birdaniga yutib yubormoq; avaler de travers tomog‘iga biror narsa tiqilib yo‘ talmoq; tomog‘iga tiqilmoq, tiqilib qolmoq; fig avaler un livre kitobni tez o‘qib tashlamoq, tez o‘qib chiqmoq; 2. fam indamay tinglamoq, qarshi gapirmaslik; g‘azabini, alamini ichiga yutmoq; c’est une histoire difficile à avaler bu indamay ketadigan voqea emas, bu voqeani ichga yutish qiyin; avaler sa langue churq etmay turmoq; jim turmoq. avaleur
nm avaleur de sabres shpaga, qilich yutuvchi, sirk artisti. avaliser
vt 1. kafil bo‘lmoq, kafilligini olmoq, o‘z ustiga, zimmasiga olmoq; 2. ma’qullamoq, ma’qul topmoq; qo‘llamoq, qo‘llab-quvvatlamoq; avaliser une décision qarorni ma’qullamoq. avance
nf 1. olg‘a siljish; oldinga yurish; l’avance d’une armée armiyaning olg‘a siljishi; 2. quvib o‘tish, ilgarilab ketish, o‘zib ketish; avoir, prendre de l’avance sur qqn birovning oldiga o‘ tmoq, oldiga tushib olmoq; le coureur a pris de l’avance sur les autres concurrents poygachi boshqa raqiblaridan oldinga o‘ tib oldi; 3. boshqalarga nisbatan ilgarilab ketish (vaqtga nisbatan); avoir une heure d’avance bir soat oldinda bo‘lmoq; 4. loc adv à l’avance, d’avance, par avance, en avance, oldindan, ilgaridan, barvaqt, oldinroq, prévenir deux jours à l’avance ikki kun oldin Download 18,64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|