Institut français d’Études sur l’asie centrale

e’tiborsiz, beparvo, parishonxotir;  2. yengiltak, mulohasasiz, ketini,  oqibatini 

o‘ylamaydigan. 

dissiper 

vt  1.  sarflamoq,  xarjlamoq,  yo‘q  qilmoq,  rejasiz,  behuda 

sarflamoq,  ketkizmoq,  sovurib  yubormoq;  2.  sochmoq,  sochib  yubormoq, 

tarqatmoq, haydab yubormoq,  to‘zitmoq,  to‘zitib yubormoq; dissiper l’ennui 

zerikishini  tarqatmoq;  dissiper  les  soupçons  shubhasini  tarqatm oq;  3. 

ishdan chalg‘ itmoq, alahsitm oq, ovuntirmoq, yupatm oq. 

dissociabilité 

nf  jamiyatdan  ayirish,  ajratish,  judo  qilish,  ayrib,  ajratib, 

uzib qo‘yish. 

dissociable 

adj  jamiyatdan  ajralgan,  ayrilgan,  judo  bo‘lgan,  uzib,  ajratib 

qo‘yilgan. 

dissociation 

nf 1. ayirish, ajratish,  uzish, ayrib, ajratib, uzib qo‘yish,  bir-

biridan  judo  qilish,  ajralish;  2.  chim  irish,  chirish,  aynish,  sasish,  buzilish, 

bo‘linish, tarkibiy qismlarga ajralish, parchalanish, buzilish, ayirish. 

dissocier 

I.  vt  ayrimoq,  ajratmoq,  uzmoq,  ayrib,  ajratib,  uzib  qo‘ymoq, 

judo  qilmoq,  butunligini  buzmoq,  poyma-poy  qilib  yubormoq,  maydalamoq, 

parchalamoq,  ushatm oq,  sindirmoq,  aynimoq,  chirimoq,  irimoq,  sasimoq, 

buzilmoq,  buzilish,  aynishga  olib  kelmoq;  II.  se  dissocier  vpr  bo‘linmoq, 

parchalanmoq, buzilmoq, aynimoq, judo bo‘lmoq, ajralmoq. 

dissolu,  ue 

adj bebosh, axloqsiz, shaloq,  buzuq, yo‘ldan o‘zgan, sayoq, 

suyuqoyoq,  fosiq,  badaxloq,  fohishaboz,  fohisha;  des  mœurs  dissolues 

buzuq urf-odatlar. 

dissolution 

nf  1.  chim,  phys  eritish,  qorish,  erish,  qorilib  ketish,  irish, 

chirish,  aynish,  sasish,  buzilish,  eritma,  qorishma;  en  dissolution 

buziladigan,  buzuluvchan;  2.  yo‘qotish,  yo‘q  qilish,  qirib  tashlash,  bitirish, 

tugatish,  buzilish;  3.  faoliyatini  to‘xtatish,  tugatish,  tarqatib  yuborish,  yo‘q 

qilish, ozod qilub yuborish (parlament majlisini); dissolution de la Chambre 

deputatlar palatasini tarqatib yuborish; 4. bekor qilinish (nikohni); 5. buzuqlik, 

axloqsizlik,  sayoqlik,  suyuq  oyoqlik,  fohishabozlik,  fohishalik;  dissolution 

des mœurs urf-odatni buzish. 

dissolvant,  ante 

I.  adj  1.  eritadigan,  eriydigan,  tez  eriydigan,  eritib 

bo‘ladigan; 2. buzadigan, buzuvchi, nomusiga  tegadigan; 3. yumshatadigan, 

bosadigan, pasaytiradigan; II. nm chim erituvchi suyuqlik modda. 

dissonance 

nf  1.  tovush,  ohang  uyg‘unsizligi,  hamohang  emaslik, 

uyg‘unlashmagan  tovushlar  yig‘indisi;  2.  fig  kelishmovchilik,  nosozlik,  ixtilof, 

monand emaslik, mos emaslik, nomunosiblik, nomuvofiqlik, to‘g‘ri kelmaslik. 

dissonant,  ante 

adj  tartibsiz,  nosoz,  kelishtirilmagan,  yopishmagan, 

bog‘lanmagan, betartib, tarqoq, uyg‘unligi buzilgan. 

dissoudre 

I.  vt  1.  phys,  chim  eritmoq,  eritib  yubormoq,  parchalamoq, 

tarkibiy qismlarga  ajratmoq;  2. nikohni bekor  qilmoq,  buzmoq; 3.  tarqatm oq, 

tarqatib yubormoq,  qo‘yib yubormoq,  tugatm oq,  tugatib, ajratib yubormoq; II. 

se dissoudre vpr erimoq, erib ketmoq. 

dissuader 

vt  maslahat  berib  qaytarmoq,  niyati,  fikri,  shastidan 

qaytarmoq, qoldirmoq, qaytishga ko‘ndirmoq, rozi qilmoq. 

dissuasion 

nf  1.  qaytarish,  fikridan  aynitish,  qaytishga  ko‘ndirish, 

qoldirish, rozi qilish;  2. qo‘rqitish, cho‘chitish; force de dissuasion  qo‘rqitish 

kuchi. 

dissyllabique 

ou dissyllabe

 

I. adj ikki bo‘g‘inli; II. nm ikki bo‘g‘inli so‘z. 

dissymétrie 

nf nomutanosiblik, simmetriyasizlik. 

dissymétrique 

adj nomutanosib, simmetriyasiz. 

distance 

nf  1.  masofa,  oraliq,  uzoqlik,  yo‘l,  yiroqlik,  olislik,  vaqt  oralig‘i; 

tenir  à distance ma’lum masofada  tutmoq, ushlab  turmoq;  rapprocher les 

distances  yo‘lni  yaqinlashtirmoq;  à  distance  loc  adv  masofada,  uzoqlikda, 

uzoqda; de distance en distance joy-joyida, qayerdadir; 2. ajralib ketish. 

distancer 

vt quvib, o‘zib o‘ tmoq, orqada  qoldirmoq, oldinga o‘ tib ketmoq, 

ilgarilab ketmoq, o‘zmoq. 

distant, ante 

adj 1. uzoq, uzoqlashgan, yiroq, masofa, uzoqlikda bo‘ lgan, 

joylashgan;  2.  yaqinlashishdan  qochadigan,  uzoqda  turadigan,  masofani 

saqlaydigan. 

distendre 

vt  cho‘zmoq,  cho‘zib,  kerib  kengaytirmoq,  katta  qilmoq, 

uzaytirmoq. 

distillateur 

nm aroq, spirt haydovchi va sotuvchi, aroq ishlab chiqaruvchi. 

distillation 

nf  bug‘lantirib  toza  suv,  spirt  hosil  qilish,  haydash,  vino 

pishirish,  tayyorlash,  aroq,  spirt  ishlab  chiqarish;  distillation  sèche  quruq 

haydash. 

distiller 

vt  1.  aroq,  spirt  haydamoq,  aroq,  spirt  ishlab  chiqarmoq;  2.  fig 

yog‘dirmoq,  taratmoq, sochmoq, ajratmoq; distiller le venin de la calomnie 

bo‘hton  zaharini  sochmoq;  distiller  l’ennui  zeriktirmoq,  g‘amga  botirmoq; 

distiller une odeur hid taratmoq. 

distillerie 

nf aroq, spirt ishlab chiqaradigan zavod. 

distinct, incte 

adj 1. har xil,  turli-tuman,  boshqa-boshqa, bir-biridan  farq 

qiladigan,  boshqacha,  o‘zgacha,  ajralib  turadigan;  2.  aniq,  ravshan,  ochiq, 

dona-dona, yaqqol ko‘rinadigan. 

distinctement 

adv aniq, ravshan, tushunarli qilib, dona-dona, oydin. 

distinctif, ive 

adj ajralib, farq qilib turadigan, tafovut qiladigan, farqlovchi, 

antiqa, ajoyib xususiyatga ega bo‘lgan, o‘ziga xos, xususiyatli. 

distinction 

nf  1.  farqlash,  farqiga  borish,  ajratish,  boshqalardan  ajrata 

bilish,  farq,  tafovut, o‘zgalik, har xillik,  farq,  tafovut qilish, ayrima; distinction 

des pouvoirs vakolatni bo‘lib olish; sans distinction de -ga qaramasdan; 2. 

yaxshi  tarbiya  ko‘rganlik,  odoblik,  xushaxloqlik,  nazokat,  noziklik,  nafislik, 

latofat; avoir de la distinction olijanob bo‘ lmoq; 3. mukofot, orden, medal. 

distingué,  ée 

adj  1.  yaxshi  tarbiya  ko‘rgan,  odobli,  xush  axloqli,  yaxshi 

xulqli; atoqli, mashhur, ko‘zga ko‘rinarli, misli yo‘q, mislsiz; savant distingué 

mashhur  olim;  2.  nazokatli,  latofatli,  nafis,  nozik,  go‘zal,  ko‘rkam,  nafosatli, 

kelishgan; 3. samimiy, chuqur. 

distinguer 

I.  vt  1.  farqiga  bormoq,  ajratmoq,  ayirmoq,  farq  qilmoq, 

tanimoq;  2. afzal,  ortiq ko‘rmoq, yuqori  qo‘ymoq, boshqacha  qaramoq, xush 

ko‘rmoq; II. se distinguer vpr 1. o‘zini ko‘rsatmoq, ajralib turmoq, dong, nom 

chiqarmoq,  shuxrat  qozonmoq,  mashhur  bo‘ lmoq;  2.  ko‘zga  ko‘rinib, 

tashlanib turmoq. 

distique 

nm ikki misrali she’r, bayt, masnaviy. 

distordre 

vt  fam  qiyshaymoq,  qiyshaytirmoq,  burishtirmoq,  bukmoq, 

tirishtirmoq. 

distorsion 

nf 1. bir tomonga  tortishish, egilish, bukilish, qiyshaytish, egik, 

qiyshiq, bukik; 2. buzish, buzib ko‘rsatish, noto‘g‘ri tahlil qilish, rioya qilmaslik; 

3. phys elektr qo‘ng‘iroqning buzilishi. 

distraction 

nf  1.  butundan  bo‘lakni  ajratish,  ayirish;  2.  parishonxotirlik, 

parishonlik,  fikri  qochganlik,  fikri  tarqoqlik;  avoir  des  distractions 

parishonxotir  bo‘lmoq,  xayoli,  fikri  qochmoq;  3.  chalg‘ itish,  alahsitish, 

ovuntirish, yupatish, ko‘nglini  ochish, dimog‘ini chog‘ qilish,  o‘yin-kulgi, sayr-

tomosha, ermak, ovunchoq. 

distraire 

I.  vt  1.  butundan  bo‘lakni  ajratmoq,  ayrimoq;  2.  ovuntirmoq, 

yupatmoq,  chalg‘ itmoq,  alahsitmoq,  ko‘nglini  ochmoq,  o‘ynatmoq,  sayr-

tomosha  qildirmoq,  dimog‘ini  chog‘  qilmoq;  3.  o‘z  foydasiga  aylantirmoq, 

o‘ziniki  qilib  olmoq;  II.  se  distraire  vpr  1.  ajralmoq,  ajralib,  bo‘linib  ketmoq, 

DISTRAIT

 

DIXIÈMEMENT

 

 

 

167 

ko‘chib,  uzilib,  shilinib  tushmoq;  2.  ovunmoq,  alahsimoq,  yupanmoq;  3. 

o‘ynamoq, o‘yin-kulgi qilmoq, ko‘nglini ochmoq. 

distrait,  aite 

adj  parishonxotir,  xayoli  qochgan,  fikri  tarqoq,  e’ tiborsiz, 

beparvo, e’ tibor bermaydigan. 

distraitement 

adv  parishonxotirlik,  beparvolik,  e’ tiborsizlik  bilan,  fikri, 

xayoli tarqoq, qochgan holda. 

distrayant,  ante 

adj  chalg‘itadigan,  alahsitadigan,  diqqatini  boshqa 

tomonga  tortadigan;  ovuntiradigan,  yupatuvchi,  dimog‘ini  chog‘  qiluvchi, 

ko‘nglini ochuvchi; lecture distrayante ko‘ngil ochish uchun o‘qish. 

distribuer 

I.  vt  ulashmoq,  taqsimlamoq,  tarqatmoq,  taqsimlab,  ulashib 

bermoq,  taqsim  qilmoq,  bo‘lib  chiqmoq,  bermoq,  uzatmoq,  bermoq;  II.  se 

distribuer vpr taqsimlanmoq, bo‘linmoq, ishga yuborilmoq, tayinlanmoq. 

distributeur, trice 

I. n tarqatuvchi, ulashuvchi, taqsim lovchi; II. nm techn 

taqsimlagich,  taqsimotchi  (gaz,  elektr  toki);  distributeur  de  vapeur 

mashinalarda gaz, bug‘, suyuqlik  taqsimlovchi klapan, zolotnik; distributeur 

automatique  savdo  avtomati;  distributeur  d’engrais  o‘g‘it  chochuvchi, 

sochuvchi, sochgich. 

distributif,  ive 

adj  1.  tarqatadigan,  taqsim laydigan,  ulashadigan,  bo‘lib 

beradigan; 2. ling bo‘linuvchi. 

distribution 

nf 1. ulashish,  taqsimlash,  tarqatish, ulashib,  tarqatib berish; 

bo‘lish,  bo‘lib  berish,  taqsim lanish,  taqsimot,  joylashtirish,  joylashuv; 

distribution des lettres xat tarqatish; distribution des prix mukofot, orden, 

medal berish, mukofotlash; distribution d’eau suv  ta’minoti; 2. typogr shrift, 

harflarni  joylashtirish;  3.  qatnashuvchilar  tarkibi  (pyesada);  4.  techn  gaz, 

bug‘, suyuqlik taqsimlagich mexanizmi; 5. kino ijaraga berish. 

district 

nm ma’muriy bo‘linish, okrug, tuman, rayon. 

dit, dite 

adj deb aytiladigan, ataladigan, deyilgan, degan, otli,  laqabi, deb 

nomlanuvchi. 

dithyrambe 

nm  madh,  madhiya,  ortiqcha  maqtov;  entonner  un 

dithyrambe en l’honneur de qqn birovga madhiya o‘qimoq, aytmoq. 

dithyrambique 

adj  madhiyali,  maqtovga  arziydigan,  madh  qilishga  oid, 

maqtovli, maqtovdan iborat. 

diurétique 

méd  I.  adj  siydiradigan,  siydik,  peshob  haydaydigan;  II.  nm  

siydik haydaydigan dori-darmon (vosita). 

diurne 

I.  adj  kunduzgi,  kunduzi  bo‘ladigan;  II.  nm  pl  qisqa  umrli 

kapalaklar. 

diva 

nf mashhur ashulachi, farishta. 

divagation 

nf 1. gapirish mavzuidan qaytish, chetga chiqish; pl xomxayol, 

bema’ni gaplar, valdirash, aljish, gap, vaysash; 2. alahlash, bosinqirash. 

divaguer 

vi 1. gapirish, mavzuidan qaytmoq, chetga chiqmoq, vaysamoq, 

mahmadonalik  qilmoq;  2.  poyma-poy  gapirmoq,  aljiramoq,  alahlamoq, 

bosinqiramoq. 

divan 

nm 1. divan, karavot; 2. devon. 

divergence 

nf  1.  math  farq,  tafovut,  ayirma,  to‘g‘ri  kelmaslik,  o‘zgarish, 

qaytish, chekinish, chetga chiqish; 2. fig kelishmovchilik,  ixtilof, o‘zgalik, har 

xillik,  noittifoqlik,  nifoq,  ziddiyat;  divergence  d’opinions,  divergence  de 

vues g‘oyaviy kelishmovchilik, fikri har xillik. 

divergent,  ente 

adj  1.  math  farq,  tafovut,  o‘zgaradigan;  rayons 

divergents  o‘zgaruvchan  nurlar;  lentille  divergente  nur  yoyuvchi  shisha, 

linza; 2. fig noittifoq, nifoqli, kelisha olmagan, ziddiyatli, zid. 

diverger 

vi  1.  tarqalmoq,  yoyilmoq  (nur);  2.  farq  qilmoq,  tafovut  qilmoq, 

har xil fikrda bo‘lmoq, har xil o‘ylamoq. 

divers,  erse 

adj  1.  har  xil,  turli-tuman,  boshqa-boshqa,  farq  qiladigan, 

xilma-xil,  bir-biriga  o‘xshamagan;  2.  pl  bir  qancha,  bir  necha,  ko‘pgina; 

divers  écrivains  ko‘p  yozuvchilar;  faits  divers  voqealar  (ro‘znomada);  à 

diverses reprises bir necha bor, bir marotaba emas. 

diversement 

adv har xil, turli-tuman, har turli, xilma-xil. 

diversifier 

I.  vt  xilma-xil,  turli-tuman,  rang-barang  qilmoq,  turli  tus, 

shaklga kiritm oq; II. se diversifier vpr xilma-xil bo‘lmoq, turli tusga kirmoq. 

diversion 

nf 1. chalg‘itish, alahsitish, boshqa  tomonga burish,  tortish,  jalb 

qilish;  manœuvre  de  diversion  boshqa  tomonga  qaratish  manevri;  faire 

diversion  à  diqqatini  boshqa  tomonga  burmoq,  qaratmoq;  trouver 

diversion  à+inf  har  xil  tus  olmoq;  2.  qo‘poruvchilik;  agent  de  diversion 

qo‘poruvchi. 

diversité 

nf  1.  turli-tumanlik,  xilma-xillik,  rang-baranglik;  2.  farq  qilish, 

tafovut, o‘zgalik. 

divertir 

I.  vt  1.  vieilli  alahsitmoq,  chalg‘itmoq,  boshqa  tomonga  burmoq, 

qaratmoq,  tortmoq; 2. ko‘nglini ko‘ tarmoq, dimog‘ini chog‘  qilmoq, ovutm oq; 

II.  se  divertir  vpr  1.  ovunmoq,  ko‘ngil  ochmoq,  vaqtichog‘lik,  o‘yin-kulgi 

qilmoq;  2.  birovning  ustidan  hazillashib  kulmoq,  kalaka,  ermak,  mazax 

qilmoq. 

divertissant,  ante 

adj  ko‘ngil  ochadigan,  kayfni  chog‘  qiladigan,  o‘yin-

kulgi, qiziq, qiziqarli, maroqli, vaqtni chog‘ qiladigan, ermak, ovunchoq. 

divertissement 

nm  1.  ko‘ngil  ochish,  o‘yin-kulgi,  sayr  tomosha,  ermak, 

ovunchoq; 2. (teatrda) qo‘shimcha konsert dasturi. 

dividende 

nm 1. math bo‘linuvchi; 2. aksiyadan kelgan daromad. 

divin,  ine 

adj  1.  ilohiy;  2.  fig  g‘oyat  go‘zal,  juda  chiroyli,  benazir,  ajib, 

hayratomuz,  hayratda  qoldiradigan,  juda  yaxshi,  ajoyib,  g‘alati,  mo‘jizadek; 

mo‘jizavor. 

divination 

nf fol, rom  ochish,  topish, aniqlash,  bilish, bashorat, karomat, 

oldindan aytilgan fikr. 

divinement 

adv  1.  hayratomuz,  hayratda  qoldiradigan  darajada,  g‘oyat 

go‘zallik bilan; 2. ajoyibona, g‘alati holda, mo‘jizadek. 

divinisation 

nf ilohiylashtirish, xudo deb bilish, sig‘inish,  topinish, ilohiylik 

darajasiga ko‘ tarib maqtash. 

diviniser 

vt 1. ilohiylashtirmoq, xudo  deb  bilmoq, sig‘inmoq,  topinmoq;  2. 

haddan tashqari sevmoq, sajda qilmoq. 

divinité 

nf  1.  xudo,  iloh,  alloh,  tangri;  2.  jonona,  nozanin,  sanam, 

ma’buda. 

diviser 

I.  vt  I.  bo‘lmoq,  taqsimlamoq,  ajratmoq;  diviser  un  mot  so‘zni 

bo‘lib  ko‘chirmoq;  2.  nizo  solmoq,  adovat  urug‘ini  sochmoq,  oraga  ixtilof, 

nifoq, nizo solmoq; II. se diviser vpr bo‘linmoq,  taqsimlanmoq,  ajralmoq;  se 

diviser en deux ikkiga teng bo‘linmoq. 

diviseur 

I.  nm  math  bo‘luvchi;  diviseur  commun  umumiy  bo‘luvchi;  le 

plus grand diviseur  commun  eng katta umumiy  bo‘luvchi; diviseur exact 

qoldiqsiz  bo‘luvchi;  II.  adj  bo‘luvchi,  bo‘ladigan,  ajratadigan,  ixtilof,  nizo, 

nifoq, kelishmovchilik soladigan. 

divisibilité 

nf bo‘linish, bo‘lina olish. 

division 

nf  1.  bo‘lish,  bo‘linish,  ajratish,  bo‘linma,  taqsimot,  taqsimlash, 

mayda bo‘laklarga  parchalash, sindirish, shoxlash, shoxobchalash; division 

du travail mehnat taqsimoti; biol division cellulaire hujayralarning bo‘linishi; 

division du temps vaqt birligi; 2. math bo‘lish, bo‘linish;  3. bo‘lim,  bo‘linma, 

qism;  chef  de  division  bo‘lim  boshlig‘i,  mudiri;  4.  mil  diviziya,  bo‘linma; 

division  blindée  tank  diviziyasi  (qismi);  5.  sport  sinf,  daraja;  6. 

kelishmovchilik,  noittifoqlik,  ixtilof,  nifoq,  zidlik,  ziddiyat,  rad  qilish,  qarama-

qarshilik,  janjal,  nizo,  g‘avg‘o,  adovat,  bo‘ linib  ketish,  tortishuv;  mettre, 

semer la division dans adovat urug‘ini sepmoq, sochmoq. 

divorce 

nm  1.  nikohni  bekor  qilish,  ajratish,  buzish,  quydi-chiqdi, 

nikohning  bekor  qilinishi; 2.  uzilish, uzish, buzish, buzilish,  farq,  tafovut, har 

xillik, o‘zgachalik (dunyoqarashda), irish, chirish, aynish, sasish. 

divorcer 

vi 1. quydi-chiqdi bo‘lmoq, ajralishmoq, nikoh ahdini buzmoq;  2. 

aloqani uzmoq, tashlab ketm oq, ajralishib ketmoq. 

divulgation 

nf jar solish, ovoza  qilish, bildirish, e’lon qilish,  oshkor qilish, 

fosh qilish, ochib tashlash; divulgation d’un secret sirni ovoza qilish. 

divulguer 

vt ma’lum qilmoq, ovoza  qilmoq, bildirmoq,  jar solmoq,  oshkor 

qilmoq,  e’lon qilmoq,  o‘qib eshittirmoq, xalqqa aytmoq; à ne pas divulguer 

sirni oshkor qilish mumkin emas. 

dix 

I.  adj  1.  o‘n;  2.  o‘ninchi;  page  dix  o‘ninchi  bet;  numéro  dix  o‘ninchi 

nomer;  II.  nm  1.  10,  o‘n  raqami,  o‘nlik;  2.  o‘ninchi  sana;  le  dix  janvier 

o‘ninchi yanvar. 

dix-huit 

I.  adj  1.  o‘n  sakkiz;  2.  o‘n  sakkizinchi;  page  dix-huit  o‘n 

sakkizinchi  bet;  numéro  dix-huit  o‘n  sakkizinchi  nomer;  II  nm  1.  18,  o‘n 

sakkiz  raqami;  2.  o‘n  sakkizinchi  sana;  le  dix-huit  janvier  o‘n  sakkizinchi 

yanvar. 

dix-huitième 

I. adj o‘n sakkizinchi; II. nm o‘n sakkiz bo‘lagi, qismi;  III. n 

o‘n sakkizinchisi. 

dixième 

I. adj o‘ninchi; II. nm o‘n bo‘lagi, qismi; III. n o‘ninchisi. 

dixièmement 

adv o‘ninchidan. 

DIX

-

NEUF

 

DOMINATION

 

 

 

168 

dix-neuf 

I.  adj  1.  19,  o‘n  to‘qqiz;  2.  o‘n  to‘qqizinchi;  page  dix-neuf  o‘n 

to‘qqizinchi  bet; II. nm  1.  19, o‘n  to‘qqiz raqami; 2. o‘n  to‘qqizinchi sana; le 

dix-neuf janvier o‘n to‘qqizinchi yanvar. 

dix-neuvième 

I. adj o‘n to‘qqizinchi; II. nm o‘n  to‘qqiz bo‘lagi, qismi; III. n 

o‘n to‘qqizinchsi. 

dix-sept 

I. adj 1. 17, o‘n yetti; 2. o‘n yettinchi; page dix-sept o‘n yettinchi 

bet;  II.  nm 1. 17, o‘n yetti raqami; 2.  o‘n yettinchi sana; le dix-sept janvier 

o‘n yettinchi yanvar. 

dix-septième 

I. adj o‘n yettinchi; II.  nm o‘n yettinchi bo‘lagi, qismi; III. n 

o‘n yettinchisi. 

dizain 

nm o‘n baytli she’r. 

dizaine 

nf  o‘nta,  o‘n  dona,  o‘n  nafar;  une  dizaine  de  francs  o‘n  frank; 

compter par dizaines o‘nlab, o‘ntalab sanamoq. 

djinn 

nm afsonaviy jin, ajina. 

do 

nm inv do (musiqa notasi). 

docile 

adj  gapga  kiradigan,  rozi  bo‘ladigan,  yon  beradigan,  ko‘nadigan, 

ko‘ngilchan, qobil, yumshoq, quloq soladigan,  itoat qiladigan, bo‘ysunadigan, 

itoatkor, mo‘min, muloyim, mayin. 

docilement 

adv o‘tinib, samimiy, itoat bilan, bo‘ysunib, quloq solib. 

docilité 

nf  gapga  kirish,  itoat,  rioya  qilish,  bo‘ysunish,  quloq  solish, 

itoatkorlik,  bo‘yin  egish,  itoat  qilish,  muloyimlik,  yumshoqlik,  ishlovga 

keladigan. 

dock 

nm  anglic  1.  mar  kema  tuzatadigan  korxona,  dok;  dock  flottant 

suzib yuruvchi korxona; 2. port hovuzi, katta hovuz. 

docker 

nm port ishchisi, yukchisi, doker. 

docteur 

nm 1. doktor (ilmiy daraja); docteur en médecine  tibbiyot  fanlari 

doktori; docteur en droit huquq  fanlari doktori; docteur ès lettres  filologiya 

fanlari  doktori;  docteur  ès  sciences  fizika-matematika  fanlari  doktori;  être 

reçu docteur, se faire recevoir docteur doktorlik darajasini olmoq; 2. tabib, 

doktor; 3. olim. 

doctoral,  ale 

adj  nasihatomuz,  nasihatgo‘ylarcha,  ta’ lim-tarbiya 

beradigan, ibratli, o‘gitli, nasihatli, pand-nasihat beradigan. 

doctorat 

nm  doktorlik  darajasi;  thèse  de  doctorat  doktorlik 

dissertasiyasi, ishi. 

doctoresse 

nf vieilli shifokor ayol. 

doctrinaire 

I. nm nazariyotchi; II. adj nazariy. 

doctrinal,  ale 

adj nazariy,  ilmuy;  mise  au point doctrinale  et tactique 

masalaning nazariy va amaliy ishi. 

doctrine 

nf ta’limot, nazariya, maktab; doctrine  matérialiste materialistik 

ta’limot. 

document 

nm hujjat, rasmiy qog‘oz. 

documentaire 

I. adj hujjatli; film documentaire hujjatli film; II. nm hujjatli 

film. 

documentaliste 

n arxiv xodimi, ishchisi, hujjatlar yig‘ish mutaxassisi. 

documentation 

nf  1.  hujjatlashtirish,  zarur  hujjatlar  bilan  asoslash, 

tasdiqlash,  tasdiq  qilish,  tasdiq,  dalil,  isbot;  2.  birinchi  manbadan  o‘rganish, 

ma’lumot yig‘ ish; 3. manba, asos, hujjatlar, ma’lumot. 

documenter 

I.  vt  hujjatlar  asosida  tasdiqlamoq,  hujjatlar  bilan 

ta’minlamoq;  rapport documenté hujjatlar  bilan asoslangan ma’ruza;  II.  se 

documenter  vpr  birinchi  manba  asosida  surishtirmoq,  bilmoq,  so‘ramoq, 

ma’lumotlarni o‘rganmoq. 

dodécasyllabe 

nm o‘n ikki bo‘g‘inli she’r. 

dodeliner 

vi  tebranmoq,  chayqalmoq;  dodeliner  de  la  tête  uyqusirab 

bosh tebratmoq. 

dodo 

nm onomat 1. uyqu (bolalar tilida); 2. karovat;  mettre un enfant au 

dodo bolani karovatga yotqizmoq. 

dodu,  ue 

adj  fam  lo‘ppi,  do‘mboq,  muloyim,  mayin,  yumshoq,  semiz, 

to‘ladan kelgan, yo‘g‘on, to‘la. 

doge 

nm hist doj. 

dogmatique 

I. adj aqidalarga  asoslangan; II.  n 1. aqidaparast; 2. nf diniy 

aqidalar fani, dogmatika. 

dogmatiser 

vi  1.  din  aqidalarini  qurmoq;  2.  qa’ tiy  ohangda  gapirmoq, 

o‘rgatmoq; bildirmoq. 

dogmatisme 

nm  aqidaparastlik,  aqidalarga  ko‘r  ko‘rona  ishonish 

(yopishib olish). 

dogme 

nm dogma, aqida, din aqidalari. 

dogue 

nm  buldog  (it),  boksyor  (nemis  buldogi);  être  d’une  humeur  de 

dogue huddi qopog‘on itday jahli chiqmoq, vaysamoq. 

doigt 

nm 1. barmoq, panja;  montrer au doigt barmog‘i bilan ko‘rsatmoq; 

toucher (du bout) du doigt deyarlik yetishmoq, erishmoq; un  doigt de  bir 

tomchigina, ozgina; un doigt de  vin bir  tomchi vino; savoir sur le bout du 

doigt besh panjasidek yod bilmoq; ne faire œuvre de ses dix doigts  hech 

narsa  qilmaslik, qo‘lini-qo‘liga urmay o‘ tirmoq;  mettre le doigt  sur, dessus 

topmoq,  fahmlamoq;  donner  sur  les  doigts  à  qqn  qo‘l  tashlashmoq; 

toucher  du  doigt  aniq  ko‘rmoq,  eng  muhimini  tushunmoq;  se  mordre  les 

doigts barmog‘ ini  tishlamoq, afsuslanmoq;  avoir de  l’esprit jusqu’au bout 

des  doigts  juda  aqlli  bo‘lmoq;  à  deux  doigts  de  qil  ustida,  yoqasida,  juda 

yaqin;  2.  techn  barmoq,  tish,  pishang,  dastak,  richag;  doigt  de  direction 

boshqarish tirgagi. 

doigté 

nm  1.  qo‘llarni  to‘g‘ri  tutish  (musiqa  chalganda);  2.  me’yorini, 

chegarasini  bilish;  3.  mahorat  qila  olish  qobiliyati,  bilarmonlik,  ep,  hadis, 

havo,  epchillik,  ustalik,  havo,  hadisini  olganlik,  chaqqonlik,  abjirlik,