Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
égide biror kimsani o‘z himoyasiga olmoq. églantier nm na’matak (butasi). églantine nf na’matak (guli). églefin nm piksha (treskasimonlar oi lasiga mansub baliq). église nf 1. cherkov; aller à l’église cherkovga qatnamoq; le clocher de l’église cherkovda nikohdan o‘tmoq; 2. Eglise cherkov (nasroniylarning diniy tashkiloti, diniy jamoat), l’Eglise catholique katolik mazhab; l’Eglise orthodoxe pravaslavlar mazhabi; 3. nasroniy dini; les pères de l’église avliyo otalar ruhoniylarga hurmat bilan qilinadigan murojaat; 4. ruhoniylar; cherkov ruhoniylari. égocentrique I. adj egotsentrizmga oid, egotsentrik, egotsentrizm; xudbin; II. n egotsentrist, o‘ taketgan manmanlik; o‘ taketgan xudbinlik (o‘zini hammadan baland qo‘yish). égoïsme
nm egoizm, egoistlik, xudbinlik. égoïste
I. adj egoizmga va egoistga oid; egoistik; xudbinlik, egoistik; un bonheur égoïste egoistlik baxti; II. n egoist, xudbin (faqat o‘z manfaatini ko‘zlaydigan, o‘zinigina sevadigan odam).
ÉGOÏSTEMENT
ÉLECTRICITÉ
183 égoïstement adj egoistlarcha, xudbinlarcha; o‘z manfaatinini ko‘zlab. égorgement nm so‘yish, bo‘g‘izlash. égorger
vt 1. bo‘g‘izlamoq, bo‘g‘ziga pichoq qo‘ymoq, so‘ymoq; 2. fam talamoq, talon-taroj qilmoq. égorgeur nm kallakesar. égosiller
(s’) vpr 1. bor ovozi bilan baqiraverib, qichqiraverib xirillab, bo‘g‘ilib, charchab qolmoq; 2. ovozi boricha va uzoq ashula aytmoq. égout nm 1. suv oqadigan, oqib tushadigan nov, tarnov; 2. suv oqadigan quvur, kanalizatsiya (axlat, chiqindi va yog‘in suvlari oqiziladigan quvurlar sistemasi). égoutier nm kanalizatsiya ishchisi. égoutter I. vt oqizmoq, tomizmoq, oqizib tushirmoq; sirqitmoq; égoutter du fromage blanc tvorog zardobini sirqitmoq; chakki qilmoq. égrapper
vt mevani boshidan, shingilidan ajratmoq, uzib olmoq. égratigner I. vt 1. timdalamoq, tirnamoq; yumdalamoq; 2. fig gap bilan uzib, yo‘yib olmoq; achitib gapirmoq; piching qilmoq; II. s’égratigner vpr 1. timdalamoq, tirkamoq; timdalab, yumdalab, tirnab olmoq; je me suis égratigné la main à un clou qo‘limni mixga tirnab oldim; 2. timdalamoq, yulishmoq, bir-birini yulishmoq. égratignure nf 1. tirnalgan, timdalangan joy, tirnoq izi, chaqa; 2. piching, achchiq, qattiq gap, zaharxanda; il ne supporte pas la moindre égratignure u piching gapni ko‘ tarmaydi. égrenage
nm g‘alla yanchish; archish, po‘chog‘ini, po‘stini olish, tozalash, oqlash.
égrener I. vt 1. g‘alla yanchmoq, archimoq, po‘chog‘ini, po‘stini olmoq, tozalamoq, oqlamoq; égrener le maïs makkajo‘xori yanchmoq; égrener des petits pois no‘xat tozalamoq, po‘chog‘ini archmoq; 2. poyasidan, shoxidan ajratmoq (don, meva kabilarni); 3. tolani chigitdan ajratmoq; 4. égrener un chapelet tasbeh o‘girmoq; 5. dona-dona ovoz chiqarmoq; la pendule égrène les heures soat dona-dona qilib zang urdi; II. s’égrener vpr 1. to‘kilmoq, to‘kilib ketmoq; to‘kilib tushmoq; 2. birin-ketin, ketma-ket joylashmoq, turnaqator bo‘lib joylashmoq; les voitures s’égrenaient sur l’autoroute katta yo‘lda mashinalar turnaqator bo‘ lib ketgan edi. égreneuse nf 1. g‘alla yanchish mashinasi; 2. jin (chigitdan paxtani ajratadigan mashina). égrillard, arde adj axloqsiz, yengiltak, hayosiz, uyatsiz, yaramas, beadab, og‘zi shaloq; qaltis, qo‘pol. égyptien, ienne I. adj M isrga oid, M isr; II. n 1. misrlik; 2. nm qadimgi M isr tili; arab tilining M isr va Sudanda gapiriladigan dialekti. égyptologie nf misrshunoslik. égyptologue n misrshunos. eh!
intj hoy, hey, ey; eh! là-bas, venez donc! ey siz, buyoqqa keling! éhonté, ée adj uyatsiz, benomus. eider
nm gaga (shimoliy qutb suvlarida yashaydigan qimmatbaho parli o‘rdak). éjaculation nf physiol urug‘, spermaning otilib chiqishi, maniy oqishi. éjaculer vt physiol otmoq, otib chiqarmoq; to‘kmoq, quymoq, oqizmoq (urug‘, maniy haqida). éjectable adj siège éjectable katapulta qilinadigan, halokat yuz bergan hollarda ajralib chiqadigan o‘rindiq (uchish vositalarida). éjecter vt 1. chiqarib tashlamoq, otm oq, irg‘itmoq; 2. av avtomatik ravishda irg‘itib yubormoq; 3. fam chiqarib qo‘ymoq, haydab yubormoq. éjecteur
nm avtomatik qurollarda otilgan o‘q gilzasini chiqarib tashlaydigan qism. éjection nf 1. otish, irg‘itish, chiqarib tashlash; l’éjection des douilles otilgan, bo‘shagan gilzalani chiraqib tashlash; 2. physiol otilish, oqizish, tushirish; 3. fam haydab yuborosh, quvib chiqarish. élaboration nf 1. tayyorlash, tuzish, yaratish, ishlab chiqish; tadqiq qilish, amalga oshirish; l’élaboration d’un plan reja tuzish; l’élaboration d’une théorie nazariya, yaratish ishlab chiqish; 2. physiol singdirish, hazm qilish. élaborer vt 1. tayyorlamoq, tuzmoq, yaratmoq, ishlab chiqmoq; tadqiq qilmoq; élaborer un ouvrage asar yaratmoq; 2. physiol singdirmoq, hazm qilmoq; hosil qilmoq, ishlab chiqmoq, ajratmoq; les cellules hépatiques élaborent la bile jigar o‘ t, safro ishlab chiqaradi. élagage
nm 1. shox-shabbalarni kesish, butash, siyraklash; 2. fig chiqarib, o‘chirib tashlash, tushirib qoldirish, qisqartirish. élaguer vt 1. shox-shabbalarni kesmoq, butamoq; 2. fig chiqarib, o‘chirib tashlamoq, tushirib qoldirmoq, qisqartirmoq; élaguer un récit hikoyani qisqartmoq. élan 1
ma’naviy jo‘shqinlik; dans un élan de générosité himmati, tantiligi, mardligi tutib; 2. chopib, yugurib kelishi; zalvar, zarb; prendre son élan sakrash, ko‘tarilish uchun zarb bilan yugurib kelmoq, bormoq; il prit son élan et sauta u chopib, yugurib kelib sakradi; un saut avec élan yugurib kelib sakrash. élan
2 nm los (bug‘ular oilasiga mansub butoq shoxli hayvon). élancé, ée adj kelishgan, xushbichim, xushqad; qaddi-qomati raso, noziknihol; une jeune fille élancée qaddi-qomati kelishgan qiz. élancement nm 1. sanchiq, sanchib og‘rish; j’ai des élancements dans la jambe oyog‘im sanchib og‘riyapti; 2. litt intilish, ishtiyoq, niyat, kuchli orzu. élancer I. vt 1. qattiq, sanchib og‘ritmoq; 2. yuqoriga ko‘ tarmoq, baland ko‘tarilmoq, tiklamoq; III. s’élancer vpr intilmoq, shoshilmoq, otilmoq, tashlamoq, o‘zini otmoq; il s’élance vers la porte u eshik tomon o‘zini otdi; ils s’élancent à son secours ular yordamga shoshildilar. élargir
I. vt 1. kengaytirmoq, keng, katta ochmoq, yirmoq; élargir une rue ko‘chani kengaytirmoq élargir un trou teshikni kengaytirmoq; 2. fig kuchaytirmoq, chuqurlashtirmoq, oshirmoq, kengaytirmoq; élargir son influence ta’sirini kuchaytirmoq; élargir ses connaissances bilimini chuqurlashtirmoq; bilim darajasini kuchaytirmoq; 3. ozod qilmoq; qo‘yib yubormoq; II. s’élargir vpr 1. kengaymoq, oshmoq, ortmoq; la route s’élargit yo‘l kengaymoqda; 2. fig mon horizon s’est élargi mening saviyam ortdi. élargissement nm 1. kengaytirish; kengayish; 2. ozod qilish; erkinlikka chiqarish. élasticité nf 1. elastiklik, egiluvchanlik, qayishqoqlik; l’élasticité du caoutchouc rezinaning elastikligi; 2. fig moslashuvchanlik, moslashish qobiliyati; il manque d’élasticité uning moslashish qobiliyati yo‘q. élastique I. adj 1. egilib yoki ichiga botib yana asliga, ilgarigi holatiga qayta oladigan, elastik, egiluvchan, qayishqoq, tarang, dirkillama; 2. prujinasimon, egiluvchan, cho‘ziluvchan, yig‘iluvchan, qayishuvchan; yumshoq; 3. epchil, chaqqon, ildam, dadil, ravon, yengil, dingillama; 4. egiluvchan, har xil shaklga solsa bo‘laveradigan, har xil tushunsa, har xil izohlasa bo‘laveradigan, o‘zgaruvchan; II. nm 1. rezinka tasma, rezinkali ip; 2. elastik (cho‘ziluvchan sintetik tola va shu toladan to‘qilgan narsalar). eldorado
nm eldorado, xayoliy o‘lka (misli yo‘q boyliklar mamlakati). électeur, trice n saylovchi. électif, ive adj saylanadigan; saylab qo‘yiladigan, saylov yo‘li bilan taynlanadigan; une charge élective saylov yo‘li bilan tayinlanadigan vazifa. élection nf 1. saylash; 2. pl saylov; les élections législatives parlament saylovi; se présenter aux élections saylovga o‘z nomzodini qo‘ymoq; des élections à deux tours ikki bosqichdan iborat saylovlar; l’élection au vote secret yashirin ovoz beriladigan saylov; 3. d’élection tanlangan; jondan sevgan, yaxshi ko‘rgan, yoqtirgan; ortiq, afzal ko‘rgan. électoral, ale adj saylovga oid, saylov; saylov oldi; réunion électorale saylov majlisi; loi électorale saylov haqidagi qonun; le droit électoral saylash huquqi; la circonscription électorale saylov okrugi; la liste électorale saylovchilar ro‘yxati; en période électorale saylov paytida; la propagande électorale saylov oldi tashviqoti; faire sa campagne électorale saylov oldi kompaniyasini olib bormoq. électorat nm 1. saylovchilar; l’électorat français fransuz saylovchilar; l’électorat féminin ayol saylovchilar; 2. saylash huquqidan foydalanish. électricien nm elektrotexnik; elektromontyor. électricité nf 1. elektr; l’électricité atmosphérique atmosfera elektri; 2. elektr, elektr yorug‘i, elektr chiroqlari; 3. elektr energiyasi; l’alimentation en électricité elektr energiyasi bilan ta’minlash; fonctionner à l’électricité elektr energiyasi vositasida ichlamoq; 4. elektr sanoati.
ÉLECTRIFICATION
ÉLÈVE
184 électrification nf elektrifikatsiya; elektrlashtirish, elektr energiyasi bilan ta’minlash; l’électrification des chemins de fer temir yo‘llarni elektrlashtirish. électrifier vt elektrlashtirmoq, elektr energiyasi bilan ta’minlamoq. électrique adj 1. elektrga oid; elektr; elektrik; l’énergie électrique elektr energiyasi; le courant électrique elektr toki; l’éclairage électrique elektr yordamida yoritish; les appareils électriques elektr asboblari; une ampoule électrique elektr lampochka; 2. bleu électrique ko‘kimtir kul rang. électriquement adj elektr energiyasi yordamida, elektr energiyasida. électriser vt 1. elektrlamoq, zaryadlamoq; 2. fig hayajon-lantirmoq, hayajonga keltirmoq; ruhlantirmoq, ilhomlantirmoq, ruhini ko‘tarmoq, g‘ayratini oshirmoq; yondirmoq, alanga oldirmoq. électro-aimant nm elektromagnit. électrocardiogramme nm elektrokardiogramma. électrochoc nm elektroshok; un traitement par électrochocs elektrotok yordamida davolash. électrocuter vt 1. tok urib o‘ ldirmoq; coupe le courant, sinon tu vas te faire électrocuter elektrni o‘chir, bo‘lmasa seni tok urib o‘ldiradi; 2. elektr kursiga o‘tqazib qatl qilmoq. électrocution nf 1. tok urib o‘lish; 2. elektr kursiga o‘ tqazib qatl qilish. électrode nf elektrod. électrodynamique I. adj elektrodinamik, elektrodinamikaga oid; II. nf elektrodinamika (fizikaning bir bo‘limi). électro-encéphalogramme nm elektroensefalogramma. électrogène adj elektr ishlab chiqaruvchi, elektr ichlab chiqaradigan; elektr energiyasi hosil qiladigan; un groupe électrogène generator (agregat). électrolyse nf elektroliz (moddani, shu modda eritmasi orqali elktr toki o‘tkazib, tarkibiy qismlarga ajratish). électrolyser vt elektr toki ta’sirida parchalamoq. électrolyte nm elektrolit. électrolytique adj elektrolizga oid; elektroliz; elektroliz yo‘li bilan olinadigan. électromagnétisme nm phys elektromagketizm. électroménager adj m ro‘zg‘or elektr asboblariga oid; les appareils électroménagers ro‘zg‘or elektr asboblari. électromoteur, trice I. adj phys force électromotrice elektr toki hosil qiluvchi kuch; II. nm eliktrodvigatel, elektromator. électron nm elektron. électronicien, ienne n elektronchi, elektronshunos (elektronika mutaxassisi). électronique I. adj elektronga oid, elektron; un tube électronique elektron lampa; un microscope électronique elektron mikroskop; un calculateur électronique elektron-hisoblash mashinasi; II. nf elektronika (fizikaning elektron jarayonlar haqidagi bo‘limi). électrophone nm elektroproigrivatel. électrostatique I. adj phys elektrostatikaga oid; elektrostatik, elektrostatika; II. nf elektrostatika (fizikaning elektr zaryadlari haqidagi bo‘limi). élégamment adj 1. nozik did bilan, nazokat bilan; chiroyli; 2. mohirona, san’atkorona, mahorat, mohirlik, ustalik bilan, epchillik bilan; il est sorti élégamment de la situation u vaziyatdan ustalik bilan chiqib ketdi. élégance nf 1. nafislik, noziklik, nafosat, latofat, nazokat, go‘zallik, bejirimlik; élégance dans les formes, les mouvements tashqi qiyofadagi, harakatdagi nafislik, noziklik; l’élégance d’une silhouette qomatning bejirimligi; 2. litt nafislik, noziklik, go‘zallik (so‘z, ibora, uslub); l’élégance d’un style stil, uslubning nafisligi; 3. bashanglik, orastalik, zebolik, kelishganlik, xushbichimlik; une femme d’une élégance raffinée orasta kiyingan ayol; l’élégance de sa robe ko‘ylagining xushbichimligi; 4. ziyraklik, o‘tkirlik, sezgirlik, sergaklik; xushmuomalalik, nazokatlilik, odoblilik; ce procédé manque d’élégance bunday muomala, fe’l-atvor nojo‘yadir. élégant, ante I. adj 1. nafis, nozik, nafosatli, latofatli, nazokatli, go‘zal, bejirim; 2. litt nozik, nafis, go‘zal (ibora, so‘z, uslub haqida); une phrase élégante nafis ibora; un style élégant nafis uslub; 3. bashang, bejirim, orasta, zebo, kelishgan, xushbichim; une femme élégante kelishgan ayol; 4. nazokatli, odobli, xushmuomala; sezgir, sergak; nafis, nozik; il a trouvé une solution élégante au problème u masalaning nozik yechimini topdi; II. n olifta, yasanchoq. élégiaque I. adj 1. elegiyaga oid; elegik; des poèmes élégiaques elegik poema; 2. mungli, g‘amgin, hazin; des accents élégiaques mungli, ohanglar; II. nm elegik shoir. élégie nf littér elegiya, mungli lirik she’r. élément nm 1. unsur (tabiatning asosiy elementlaridan har biri: olov, havo, yer, suv); les quatre éléments to‘rtta unsur (tabiatning boshlanishi: olov, yer, havo, suv); 2. fig o‘rgangan, odatlangan muhit yoki sharoit, yaxshi ko‘rgan narsa, sevimli ish; être dans son élément odatlangan sharoitda, muhitda bo‘ lmoq; 3. chim element; un élément radioactif radioaktiv element; la classification périodique des éléments de Mendeleïev M endeleevning elementlar davriy sistemasi; 4. phys element (o‘zgarmas elektr toki manbai); 5. element, tarkibiy qism, detal; les éléments d’un ensemble butunning tarkibiy qismlari; décomposer un corps en ses éléments moddani tarkibiy qismlarga ajratm oq; 6. pl fan asoslari, tushuncha; les éléments du langage til birliklari; 7. odam, kishi, unsur, element (biror sotsial tabaqa a’zosi sifatida); les éléments progressistes de la société jamiatning ilg‘or kishilari; 8. mil qism, bo‘linma. élémentaire adj 1. boshlang‘ ich kurs; les principes élémentaires de la géométrie geometriyaning asosiy tushunchalari; 2. juda sodda (soddalashtirib yuborilgan); oddiy, eng oson, yuzaki; une question élémentaire soda, eng oson savol; il a des notions élémentaires de chimie u kimyoviy hodisalar haqidagi yuzaki tushunchaga ega; 3. phys une particule élémentaire elementar zarracha; l’analyse élémentaire elementar analiz. éléphant nm philos faire d’une mouche un éléphant pashshadan fil yasamoq. éléphanteau nm fil bolasi. éléphantiasis nf méd fillashuv, yiriklashuv (teri va teri osti hujayralarining keskin qalinlashuvi tufayli biror a’zoning, ko‘pincha oyoqlarning g‘oyat katta, yirik bo‘lib ketish kasalligi). élevage
nf chorvadorlik, chorvachilik; o‘stirish, parvarish qilish, ko‘paytirish (hayvonlar haqida); l’élevage du bétail chorvachilik; l’élevage de chevaux yilqichilik; l’agriculture et l’élevage qishloq xo‘ jaligi va chorvachilik. élévateur, trice I. adj 1. yuk ko‘taradigan, ko‘ tarma; un appareil élévateur yuk ko‘taradigan qurilma; yuk ko‘ targich; 2. anat un muscle élévateur (tananing ba’zi qismlarini) ko‘taruvchi mushak; II. nm 1. yuk ko‘targich; yuk ko‘ taruvchi qurilma; 2. elevator (mexanizatsiyalashtirilgan katta g‘alla ombori). élévation nf 1. ko‘tarish, baland qilish, oshirish; ko‘ tarilish, os hirilish; l’élévation des bras au-dessus de la tête qo‘lni boshdan yuqori ko‘ tarish; l’élévation du niveau des eaux suv sathining ko‘ tarilishi; l’élévation de la température temperaturaning ko‘tarilishi; 2. oshirish, ko‘ tarish; qurish, barpo qilish; ko‘ tarilish, qurilish; l’élévation d’un barrage to‘g‘on qurish; to‘g‘onning qurilishi, barpo etilishi; 3. fig ko‘tarish, oshirish, darajasini, martabasini ko‘ tarish, ko‘ tarilish; darajasi, martabasi oshish; 4. oshirish, ko‘tarish; oshish, o‘sish, ko‘tarilish (narx-navo haqida); l’élévation du niveau des prix narx-navoning oshishi; 5. ko‘ tarish, balandlatish (ovoz, ohang haqida); sans la moindre élévation de voix ovozni zarracha ko‘ tarmay, ko‘tarmasdan; ovozi zarracha ko‘ tarilmay, ko‘tarilmasdan; 6. ko‘ tarinkilik, yuksaklik, olijanoblik; oliyhimmatlik; 7. math l’élévation au carré kvadratga ko‘tarish, darajaga ko‘ tarish; 8. géom kesim, profil (biror narsaning ko‘ndalangiga yoki uzunasiga kesilgan umumiy ko‘rinishi); yon tomon, yon tomondan ko‘rinishi 9. balandlik, do‘nglik; tepalik; baland joy, tepa, o‘r, qir; derrière la maison il y avait une élévation de terrain uyning orqasida do‘nglik joy bor edi. élève n 1. o‘quvchi; talaba; un élève de première année birinchi sinf o‘quvchisi; un élève officier harbiy bilim yurti kursanti; l’assemblée des élèves o‘quvchilarning yig‘ilishi; l’association des parents d’élèves ota- onalar qo‘mitasi; 2. shogird; muxlis, izdosh.
ÉLEVÉ
ÉLOIGNER
185 élevé, ée adj 1. baland, yuksak, yuqori; un sommet élevé baland cho‘qqi; un lieu élevé balandlik, do‘nglik, baland joy; 2. yuqori, baland, katta; muhim; ahamiyatli; un grade élevé yuqori mansab; un prix élevé yuqori, baland narx; une température élevée yuqori, baland temperatura; 3. litt yuksak, olijanob, oliyhimmat; ko‘tarinki, yuksak, buyuk; des pensées élevées olijanob fikrlar; 4. bien, mal élevé yaxshi, yomon tarbiya ko‘rgan, tarbiyali, tarbiyasiz, ta’limli, ta’limsiz, odobli, odobsiz, boadab, beadab; xushmuomala, qo‘pol; un garçon bien élevé yaxshi tarbiya ko‘rgan bola; il est mal élevé u yomon tarbiya ko‘rgan. élever
vt 1. ko‘tarmoq, baland qilmoq; yashirmoq; 2. ko‘ tarmoq, qurmoq, solmoq, barpo qilmoq, yaratm oq; élever une maison uy qurmoq; élever un mur autour d’un jardin bog‘ atrofini devor bilan o‘ramoq; élever un monument aux victimes de la guerre urush qurbonlari xotirasiga monument o‘rnatmoq; 3. ko‘ tarilish, baland qilish, balandlatish (ovoz, ohang haqida); 5. ko‘ tarilmoq, oshirmoq (narx-navo haqida); élever le taux de l’intérêt foyda miqdorini oshirmoq; élever le niveau de vie turmush tarzini yaxshilamoq; 6. ko‘ tarmoq, oshirmoq, darajasini, martabasini oshirmoq; 7. fig ulug‘lamoq, yuksaklikka ko‘tarilmoq; shon-sharaf keltirmoq; boyitm oq, oshirmoq; ma’naviy jihatdan yaxshilamoq, fazilatlarni oshirmoq; 8. math darajaga ko‘ tarmoq; élever un nombre au carré sonni darajaga ko‘tarmoq; 9. e’ tiroz, qarshi fikr bildirmoq, qarshilik qilmoq, qarshi chiqmoq; so‘z qaytarmoq; 10. tarbiyalamoq, tarbiya qilmoq; il faut élever la jeunesse dans le respect des traditions yoshlarni an’analarga hurmat ruhida tarbiyalamoq lozim; 11. urchitmoq; boqmoq, o‘stirmoq, parvarish qilmoq, boqib ko‘paytirmoq; élever des lapins quyon boqib, ko‘paytirmoq; II. s’élever vpr 1. ko‘ tarilmoq, balandlamoq; uchmoq; 2. ko‘tarilmoq, balandlamoq, oshmoq; pendant la nuit l’eau s’est élevée d’un mètre kechasi bilan, tunda suv bir metrga ko‘ tarildi; la température s’élève rapidement temperatura tez ko‘ tarilmoqda; 3. ko‘ tarilmoq, balandlamoq; eshitilmoq, yangramoq; une voix s’éleva bir ovoz yangradi; le vent s’élève shamol ko‘ tarilmoqda; 4. qad ko‘tarmoq, bo‘y cho‘zmoq; yuksalmoq, yuksalib, baland ko‘ tarilib, qad ko‘ tarib turmoq; la ville s’élève au bord du Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|