Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
preuve de ko‘rsatmoq, namoyon qilmoq; faire preuve de tolérance sabr- toqat ko‘rsatmoq; faire ses preuves o‘zini, o‘zligini ko‘rsatmoq; 3. dalil, isbot, misol; vous en êtes la preuve, la preuve vivante siz bunga dalilsiz, PREUX
PRIMATE
446 tirik misolsiz; 4. dalil, isbot; des preuves matérielles ashyoviy dalil; on n’a pu recueillir aucune preuve contre lui unga qarshi hech qanday dalil-isbot topisholmadi; 5. dalil, isbot (hisobning to‘g‘riligini tekshirish uchun). preux adj m, nm inv vx bahodir, botir, pahlavon. prévaloir I. vi litt ustun kelmoq, g‘olib kelmoq; l’éducation ne prévaut pas contre les instincts tarbiya instinktdan ustun kelolmaydi; les vieux préjugés prévalaient encore eski xurofotlar hali g‘olib kelardi; II. se prévaloir vpr (de) 1. foydalanib qolmoq, foyda chiqarib qolmoq; elles se sont prévalues de leurs droits ular o‘z huquqlaridan foydalanib qoldilar; 2. maqtanmoq, kerilmoq, ko‘z-ko‘z qilmoq; c’est un homme modeste qui ne se prévaut jamais de ses titres bu bir kamtarin odamki, u hech qachon o‘zining unvonlari bilan maqtanmaydi. prévaricateur,
trice
adj, n qonunni, majburiyatni, burchni, vazifani buzadigan. prévarication nf qonunni, majburiyatni, burchni, vazifani buzish; o‘z vazifasiga, o‘z burchiga xiyonat. prévenance nf 1. sermulozamatlik, sertakalluflik, iltifotlilik; sa prévenance est charmante uning sertakallufligi nazokatli; 2. g‘amxo‘rlik, iltifot, e’ tibor, izzat-hurmat, izzat-ikrom; elle l’entourait de prévenances u unga izzat-ikrom ko‘rsatar edi. prévenant,
ante adj sermulozamatli, sertakallufli, iltifotli, g‘amxo‘r. prévenir
vt 1. ogohlantirmoq (oldindan); tu as été prévenu sen ogohlantirilgan eding; il est parti sans prévenir u ogohlantirmay ketib qoldi; 2. ogohlantirib, bildirib, xabardor qilib qo‘ymoq; prévenez vite le médecin! tezda vrachni xabardor qiling! on a prévenu la police politsiyani xabardor qilib qo‘yishdi; 3. litt oyoqlantirmoq, qarshi qilib qo‘ymoq, gij-gijlamoq, tezlamoq, xezlamoq; des mauvaises langues vous ont prévenu contre lui chaqimchilar sizni unga qarshi qilib qo‘yishdi; son air sérieux nous prévenait en sa faveur uning jiddiy ko‘rinishi bizni unga moyil qilardi; 4. biror kimsa yoki narsadan oldin qilib, bajarib qo‘ymoq; oldindan qilib, bajarib qo‘ymoq; bajo keltirmoq; il essaie de prévenir tous nos désirs u bizning hamma istaklarimizni oldindan bajarib qo‘yishga harakat qilyapti; 5. oldini olmoq, ehtiyot chorasini ko‘rmoq, imkon bermaslik, imkon qoldirmaslik; limiter la vitesse pour prévenir les accidents falokatning oldini olish uchun tezlikni chegaralamoq; mieux vaut prévenir que guérir tuzatishdan ko‘ra oldini olgan ma’qulroq; prévenir une objection qarshilikka imkon qoldirmaslik. préventif,
ive adj oldini oluvchi, ehtiyotdan qilinadigan; ehtiyot qiladigan; prendre des mesures préventives ehtiyot choralarini ko‘rmoq; détention préventive suddan oldingi qamoq. prévention nf 1. g‘arazgo‘ylik, adolatsizlik, nohaqlik; g‘araz; examiner les choses sans prévention narsalarni adolat bilan ko‘rib chiqmoq; avoir des préventions contre qqn biror kishiga nisbatan g‘arazi bo‘lmoq; 2. suddan oldingi qamoq; 3. tergovda, sudda bo‘lmoq; 4. oldini olish, ehtiyot chorasini ko‘rish; xavfsizlik choralari; la prévention routière yo‘l xavfsizlik choralari. préventivement adv oldini olib, oldindan; se soigner préventivement oldindan o‘z sog‘ligi haqida o‘ylamoq. préventorium nm profilaktoriy. prévenu
1 ,
ue adj, n ayblanuvchi, sudlanuvchi, tergovdagi; être prévenue d’un délit qonunbuzarlikda ayblanmoq; citer un prévenu devant le tribunal ayblanuvchini sudga chaqirmoq. prévenu 2
ue adj biror kimsa yo narsaga nisbatan ma’lum kayfiyatda, munosabatda bo‘lgan; j’étais prévenu en ta faveur, contre toi men senga xayrixoh; qarshi edim. prévisible adj nazarda tutilgan, mo‘ljallangan, taxmin qilingan; la chose était prévisible bu narsa nazarda tutilgan edi. prévision nf 1. oldindan ko‘rish, oldindan mo‘ljallab qo‘yish, oldindan nazarda tutish; la prévision économique iqtisodiy mo‘ljal; 2. loc prép oldindan ko‘rib, mo‘ljallab, nazarda tutib; elle fit ses valises en prévision de son départ u o‘zining ketishini nazarda tutib, jomadonini tayyorlab qo‘ydi; 3. oldindan aytish, bashorat, ma’lumot; se tromper dans ses prévisions o‘zining bashoratida adashmoq; prévisions météorologiques ob-havo ma’lumoti. prévisionnel,
elle
adj planga oid; planli, planga asoslangan, hisob-kitob qilinadigan, yakunlanadigan, hisob-kitob; le ministre a demandé une étude prévisionnelle vazir hisob-kitob tadqiqotini so‘radi. prévisionniste n oldindan planlashtiruvchi, oldindan hisob-kitob qiluvchi (iqtisodiy). prévoir vt 1. oldindan ko‘rmoq, payqamoq, sezmoq; il faut prévoir le pire bundan ham battarrog‘ini oldindan ko‘rmoq keraq; on ne peut pas tout prévoir hammasini oldindan ko‘rib bo‘lmaydi; il était facile de prévoir qu’il échouerait uning im tihondan yiqilishini oldindan payqash oson edi; 2. ko‘zda, nazarda tutmoq, nazarga olmoq; les cas prévus par la loi qonunda ko‘zda tutilgan holatlar; 3. mo‘ljallamoq, rejalashtirmoq, ko‘zda tutmoq; l’état a prévu la construction de logement davlat uylar qurishni rejalashtirdi; tout était prévu hammasi nazarda tutilgan edi; ellipt l’opération s’est déroulée comme prévu operatsiya rejalashtirilganiday amalga oshdi; être prévu pour uchun mo‘ljallangan, nazarda tutilgan bo‘lmoq. prévôt
nm 1. sud, boshqaruv, siyosiy hokimiyat vakili, namoyandasi; le prévôt des marchands savdogarlar vakili; 2. dala jandarmeriyasining ofitseri; 3. qilichbozlik o‘qituvchisining yordamchisi; 4. qamoqxona nazoratchisi (mahbuslarning o‘zidan tayinlangan). prévôté nf dala jandarmeriyasi. prévoyance nf oldindan ko‘ra bilish, ehtiyotkorlik, tadbirkorlik; uzoqni ko‘rishlik; société de prévoyance ijtimoiy muhofazadan mahrum jamiyat. prévoyant,
ante
adj oldindan ko‘ra biladigan, ehtiyotkor, tadbirkor; uzoqni ko‘radigan; une ménagère prévoyante tadbirkor beka. prie-dieu nm inv sig‘inish vaqtida o‘ tiriladigan eshakcha. prier I. vi ibodat qilmoq, sig‘inmoq; duo qilmoq; il priait avec ferveur u qunt bilan ibodat qilardi; prier pour les morts o‘tganlarni duo qilmoq; II. vt 1. yolvormoq, o‘ tinmoq, yalinmoq; iltijo qilmoq; yolvorib, o‘tinib so‘ramoq; prions le ciel qu’il nous aide ollohga iltijo qilam izki, bizni qo‘llab- quvvatlasin; il le priait de passer chez lui u undan unikiga kirib o‘ tishni o‘tinib so‘rardi; se faire prier yalintirmoq, yolvortirmoq, turib olmoq; elle ne se fait pas prier u yalintirib o‘ tirmadi; sans se faire prier mamnunlik, mamnunyat bilan; osongina, yo‘q demay; 2. so‘ramoq, iltimos qilmoq, o‘tinmoq; je te prie, le vous prie, je vous en prie sendan, sizdan iltimos qilaman; vous êtes prié d’assister à siz ishtirok etishga taklif qilinasiz; dites-moi, je vous en prie, où est la mairie iltimos, meriyaning qayerdaligini aytib yuborsangiz; je peux entrer? je vous en prie kirsam bo‘ladimi? marhamat; 3. litt taklif qilmoq, chaqirmoq; il fut prié à déjeuner u tushlikka taklif qilindi. prière
nf 1. ibodat qilish, namoz o‘qish, sig‘inish; être en prière ibodat qilayotgan bo‘ lmoq; 2. ibodat; namoz, duo; faire, dire sa prière, des prières ibodat qilmoq, duo o‘qimoq; les prières musulmanes musulmon namozlari; 3. iltijo, o‘ tinch, yolvorish, o‘tinib (yolvorib, xudoning zorini qilib) so‘rash; il finit par céder à sa prière u uning o‘ tinib so‘rashlaridan so‘ng, yon berdi; c’est une prière que j’ai à vous faire bu mening sizdan bir o‘ tinchim; à la prière de qqn biror kishining iltimosiga, o‘ tinchiga ko‘ra; ellipt prière de so‘raladi, iltimos qilinadi, iltimos. prieur,
n monastirning boshlig‘i. prieuré
nm 1. monastir; 2. shu monastir cherkovi; 3. monastir boshlig‘ining uyi. prima donna nf inv primadonna (opera yoki operettada asosiy rollarni ijro etuvchi ayol). primaire
1 adj 1. boshlang‘ich, dastlabki, birinchi; élections primaires dastlabki saylovlar; enseignement primaire boshlang‘ich tarbiya; l’école primaire boshlang‘ich maktab; 2. bosh, eng boshdagi, eng avvalgi, ilk; dastlabki; couleurs primaires asosiy ranglar; ère primaire, le primaire ilk asr; 3. xomashyo ishlab chiqaradigan; le secteur primaire xomashyo ishlab chiqaradigan soha. primaire
2 adj sodda, oddiy; primitiv. primat 1
primat 2 nm litt primat, birinchilik, ustunlik; birinchi darajadagi ahamiyat; le primat de la pensée ongning birinchiligi. primate
nm 1. zool primatlar (sutemizuvchilar sinfining eng yuqori turkumi odamlar, maymunlar); 2. fam qo‘pol, farosatsiz, nodon odam. PRIMATIAL
PRISE
447 primatial,
ale,
aux
adj bosh, asosiy; église primatiale bosh cherkov. primauté
nf birinchilik, ustunlik; la primauté de l’intelligence sur les sentiments aqlning his-tuyg‘udan ustunligi; avoir la primauté sur ustunlikka ega bo‘lmoq. prime
1 adj 1. ilk, avval, bosh; prime jeunesse ilk yoshlik, yoshlikning boshi; de prime abord avvalo, boshdan; 2. math birinchi (harfdagi belgi). prime
2 nf 1. to‘lov; elle vient de payer la prime d’assurance de sa moto u yaqinda mototsiklining sug‘urta to‘lovini to‘ladi; 2. mukofot, rag‘batlantirish; prime de transport transport haqi uchun beriladigan mablag‘; prime de fin d’année o‘n uchinchi (yil oxirida rag‘batlantiruvchi) oylik; prime à l’exportation eksport uchun rag‘batlantirish; iron rag‘batlantirish, gij-gijlash; c’est une prime à l’agression bu tajovuzkorlikka gij-gijlash; 3. xaridorga bepul qo‘shib beriladigan narsa, rag‘bat; plais en prime ustiga, kelishilganning ustiga; 4. faire prime yuqori baholanmoq; ustun turmoq. primer 1
primé son film Kan festivali hakamlar hay’ati uning filmini mukofotladi. primer
2 vi birinchi o‘rinda turmoq, birinchi bo‘lmoq, ustun bo‘ lmoq (narsa); chez lui, c’est l’intéligence qui prime unda aql ustun turadi; vt ustun kelmoq; il estime que la force prime le droit u huquqdan ko‘ra kuchning ustun kelishini xohlaydi. primerose nf gulbaxmal, xatm igul. primesautier,
ière
adj beixtiyor, soddadillik bilan, birinchi ehtirosga berilib biror narsani qilib, gapirib yuboradigan; elle était gaie, primesautière u xushchaqchaq va soddadil edi. primeur
nf litt boshi, oldi, birinchisi; vous en aurez la primeur, je vous en réserve la primeur siz birinchi bo‘lasiz, men sizga oldini saqlab turipman. primeurs nf pl ertaki sabzavot-mevalar. primevère nf navro‘zgul. primitif,
ive I. adj 1. ibtidoiy, qadimgi; l’homme primitif ibtidoiy odam; 2. dastlabki, oldingi, eng avvalgi; dans sa forme primitive o‘zining dastlabki ko‘rinishida; cette étoffe a perdu sa couleur primitive bu mato o‘zining dastlabki rangini yo‘qotdi; 3. birlamchi, bosh, tub, asosiy; le sens primitif d’un mot so‘zning tub ma’nosi; temps primitifs d’un verbe fe’lning tub zamonlari; 4. rivojlanmagan, taraqqiy qilmagan, qoloq, primitiv; les sociétés primitives taraqqiy qilmagan jamiyatlar, xalqlar; l’art primitif primitiv san’at; 5. oz ma’lumotli, ko‘p narsani tushunmaydigan, sodda, go‘l; dag‘al, qo‘pol; il est un peu primitif u biroz go‘lroq; II. nm 1. ibtidoiy jamiyat a’zosi, tubjoy xalq; les primitifs d’Australie Avstraliyaning tubjoy aholisi; 2. qadimgi, oldingi (G‘arbiy Yevropa uyg‘onish davridan oldingi rassom, skulptor). primitivement adv 1. oldin, ilgari, avvalo; 2. soddalik, oddiylik bilan. primo
adv avvalo, ilgari, oldin; birinchi o‘rinda, birinchi navbatda. primo-infection nf méd birlamchi infeksiya. primordial,
ale,
aux
adj asosiy, muhim, bosh; son rôle a été primordial uning vazifasi asosiy edi. prince nm 1. litt podshoh, shoh, qirol; hukmdor, hoqon, sulton; loc le fait du prince davlatni o‘zbilarmonlik bilan boshqarish; les princes qui nous gouvernent boshliqlarimiz; être bon prince kengfe’lli, muruvvatli, oliyhimmat, olijanob bo‘lmoq; 2. shahzoda, knyaz; le prince de Galles Angliya qirolining katta o‘g‘li; loc être vêtu, habillé comme un prince shahzodalarcha kiyingan bo‘lmoq; 3. prins (Fransiyada eng yuqori unvon); 4. hokim; le prince de Monaco M onako hokimi. prince
galles
adj, nm inv kostumbop katakli jun mato. princesse nf 1. podshohning xotini yoki qizi, malika; 2. podshoh xotin, qirolicha, malika; 3. loc fam aux frais de la princesse davlat yoki biror tashkilot hisobidan; il fait un voyage aux frais de la princesse u davlat hisobidan sayohat qilyapti. princier,
ière adj 1. litt shohlikka, shahzodalikka, knyazlikka oid; titre princier shohlik darajasi, knyazlik unvoni; 2. shohlarcha, shahzodalarcha, shohona; un train de vie princier shohlarcha, shahzodalarcha hayot kechirish, shohona hayot. princièrement adv shohona, shohlarcha; il nous a reçus princièrement u bizni shohona qabul qildi. principal 1 ,
ale,
aux I. adj 1. bosh, asosiy, eng muhim; il joue le rôle principal u asosiy rolni o‘ynaydi; gram proposition principale bosh gap; 2. bosh, eng katta, boshchilik qiluvchi; elle est la principale intéressée dans cette affaire u bu ishda bosh manfaatdor; commissaire principal bosh komissar; II. nm eng asosiy, muhim narsa; eng muhimi; le principal est de réussir eng muhimi erishish. principal 2 , aux
nm 1. litsey direktori; 2. notariusning bosh klerki. principalement adv ayniqsa, birinchi navbatda, eng avval, avvalo; elle en voulait principalement à son père u birinchi navbatda otasidan xafa bo‘lardi. principauté nf knyazlik; la principauté d’Andorre Andorra knyazligi. principe
nm 1. bosh, birinchi sabab, asosiy sabab; dieu considéré comme le principe de l’univers borliqning bosh sababchisi sifatida qaralgan xudo; 2. asos, asl mohiyat; remonter jusqu’au principe asl mohiyatiga yetib bormoq; deux qualités qui precèdent du même principe bir asosdan chiqib keluvchi ikki hislat; 3. asos, negiz (aralashma, dori); 4. asos, qoida; principe posé a priori tajribaga asoslanmay ilgari surilgan qoida; 5. asos, negiz (fanda); apprendre les premiers principes d’une science fanning boshlang‘ich asoslarini o‘rganmoq; 6. asosiy qonun-qoida, prinsip; ériger en principe que prinsip darajasiga ko‘tarmoqki; partir d’un principe biron qonun-qoidadan, prinsipdan kelib chiqmoq; loc une déclaration de principe muhim bayonot; j’ai toujours eu pour principe de mening doim iy nuqtayi nazarim bo‘ldiki; loc faire, demander qqch pour le principe biror narsani prinsipal mulohazalardan kelib chiqib qilmoq, so‘ramoq; 7. pl axloq qoidalari, qarashlar, nuqtai nazar, prinsiplar; manquer à ses principes o‘z prinsipiga qarshi ish qilmoq; avoir des principes o‘z qarashlariga ega bo‘lmoq; une personne sans principes prinsipsiz odam; loc par principe prinsipal mulohazalardan kelib chiqib; il critique tout par principe u hamma narsani prinsipal mulohazalardan kelib chiqib tanqid qiladi; une hostilité de principe umuman dushmanlik; en principe asosan, umuman olganda; en principe, il est d’accord, mais il peut changer d’avis umuman olganda, u rozi, lekin fikrini o‘zgartirib olishi mumkin. printanier,
ière
adj bahorgi, bahor; un temps printanier bahor havosi; une tenue printanière bahor tarovati. printemps nm 1. bahor, ko‘klam; un printemps précoce, tardif erta, kech kelgan bahor; 2. litt yoshlik bahori; le printemps de la vie hayotning bahori; 3. litt yosh; une jeune fille de seize printemps o‘n olti bahorni qarshilagan qiz. prioritaire adj birinchi darajali, birinchi navbatdagi, im tiyozli; les véhicules prioritaires im tiyozli transport vositalari. priorité nf 1. birinchilik, birinchi o‘rin; il faut en discuter en priorité buni birinchi o‘rinda muhokama qilish kerak; 2. ustunlik, birinchilik huquqi; carte de priorité navbatsiz olish varaqasi; 3. ustunlik, eng muhimlik; la qualité est notre priorité sifat biz uchun eng ustun narsa. pris,
prise
adj 1. band, egallangan, egasi bor; cette place est-elle prise? bu joy bandmi? il a toute sa semaine prise uning butun haftasi band; je suis pris toute la semaine men butun hafta davomida bandman; 2. litt pris de vin mast, kayf; un individu pris de boisson mast kimsa; 3. kasal, kasallangan; avoir la gorge prise tomog‘i shamollab qolgan bo‘lmoq; 4. qaddi-qomati kelishgan, xipcha, xushbichim; elle a la taille bien prise uning qaddi-qomati juda kelishgan; 5. qattiqlashib, qotishib qolgan; quyulgan; la crème est prise qaymoq quyulib qoldi. prise 1
amerikacha kurashish usulini qo‘llamoq; loc être aux prises biron kishi bilan urushib qolgan bo‘lmoq, kurashayotgan bo‘lmoq; se trouver aux prises avec des difficultés qiyinchiliklar bilan kurashmoq; mettre aux prises to‘qnashtirib qo‘ymoq; lâcher prise qo‘yib, bo‘shatib yubormoq; ce n’est pas le moment de lâcher prise! quldan chiqarib yuborish payti emas! 2. tutqich, ushlaydigan joy; l’alpiniste cherchait une bonne prise alpininist yaxshi bir tutqich joy qidirar edi; loc uchramoq, yo‘liqmoq, duchor, mubtalo bo‘lmoq; son silence donne prise aux soupçons uning sukut saqlashi gumon tug‘diradi; avoir prise sur ta’sir o‘ tkazish, jilovlash, o‘ziga bo‘ysundirish; ils sont si désinvoltes qu’on n’a pas prise sur eux ular shunchalar hayosizki, ularni jilovlab bo‘lmaydi; 3. olish, qo‘lga olish, egallab olish; la prise de la Bastille Bastiliyaning olininishi; prise de corps PRISE
PROBLÈME
448 jinoyatchini qo‘ lga olish, qamoqqa olish; prise d’armes tantanali saflanish; prise de vues kinoga olish; prise de son ovoz yozish; prise de sang qon olish; prise de médicament ichiladigan dori m iqdori, dozasi; bir ichim dori; 4. o‘lja, ov, ovlangan narsa, tutilgan baliq; une belle prise yaxshi o‘ lja; 5. prise de saqlagich, o‘ tkazgich; prise d’eau suv saqlagich, suv o‘tkazgich (kran, truba, vanna); prise de courant rozetka; prise de téléphone telefon rozetkasi; 6. prise de contact aloqaga kirish; prise de conscience onglilikning oshishi; prise de position biror tarafni olish, biror tarafga o‘tish; prise en charge javobgarlikni olish; prise en considération e’ tiborga olish. prise 2
priser 1 vt tamaki hidlamoq. priser 2 vt litt e’tiborga olmoq, yuqori baholamoq, hurmatlamoq. prismatique adj 1. prizmasimon, prizma shaklidagi, prizmatik; 2. prizmali, prizma o‘rnatilgan; jumelles prismatiques prizmali durbin; 3. couleurs prismatiques kamalak rangli. prisme nm 1. math prizma (ko‘p qirrali figuraning bir turi); prisme triangulaire uch qirrali prizma; 2. phys prizma (optik asbobning qismi); le prisme d’un appareil photo reflex reflektorli fotoapparatning prizmasi; voir à travers un prisme biror narsa ta’siri ostida, biror narsa ta’siri bilan ko‘rmoq. prison nf 1. qamoqxona, avaxta, turma; être en prison qamoqxonada bo‘lmoq; mettre qqn en prison biron kishini qamamoq, qamoqqa tashlamoq; loc fam aimable comme une porte de prison to‘nka, o‘ ta iltifotsiz odam; 2. qamoq, tutqunlik, bandilik, qafas; l’otage est resté un an dans sa prison garovga olingan odam bir yil tutqunlikda bo‘ldi; loc vivre dans une prison dorée oltin qafasda yashamoq; 3. qamoq, qamoq jazosi; Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|