Institut français d’Études sur l’asie centrale
Download 18.64 Mb. Pdf ko'rish
|
|
prompt comme la foudre birdan portlab ketadigan, olovday lovullab ketadigan. promptitude nf litt 1. tezlik, ildamliq, jadallik; je vous remercie de la promptitude de votre réponse javobingizning tezligi uchun minnatdorchilik bildiraman (tez javob berganligingiz uchun minnatdorchilik bildiraman); 2. chaqqon, epchil, hozirjavob. promulguer vt qonun chiqarmoq, qonunni e’lon qilmoq; une nouvelle loi vient d’être promulguée yangi qonun chiqdi, yangi qonun e’lon qilindi. prôner
vt da’vat qilmoq, chaqirmoq; targ‘ib qilmoq; ils prônent la tolérance ular sabr-toqatni targ‘ib qiladilar. pronom nm gram olmosh; pronoms démonstratis, indéfinis, interrogatifs, personnels, possessifs, relatifs ko‘rsatish, noaniq, so‘roq, kishilik, egalik, nisbiy olmoshlar. pronominal,
ale, aux
adj 1. olmoshga taalluqli, olmoshli; locution pronominale olmoshli ibora; 2. verbe pronominal olmoshli fe’l; verbe pronominal, réfléchi, réciproque, à sens passif o‘zlik, birgalik, majhul darajadagi olmoshli fe’l. prononcé,
ée adj yaqqol; yaqqol ko‘zga tashlanadigan, ajralib turadigan, ko‘rinib turadigan; avoir les traits du visage très prononcés yaqqol ajralib turadigan yuz tuzilishiga ega bo‘lmoq; un goût prononcé pour la musique musiqani yaxshi ko‘rishini yaqqol ko‘rsatib turadigan did. prononcer I. vt 1. demoq, aytmoq; elle ne pouvait prononcer un mot u biror so‘z ham aytolmas edi; 2. talaffuz qilmoq; 3. so‘zlamoq, gapirmoq, aytmoq; le maire prononça un discours mer nutq so‘zladi; 4. e’lon qilmoq, o‘qib eshittirmoq; le tribunal a prononcé une lourde peine contre l’accusé sud ayblanuvchiga og‘ir jazo e’lon qildi; II. vi qaror qilmoq, qaror chiqarmoq, qaror qabul qilmoq; III. se prononcer vpr 1. talaffuz qilinmoq; ce
PRONOCIATION
PROPREMENT
453 mot s’écrit comme il se prononce bu so‘z qanday talaffuz qilinsa, shunday yoziladi; 2. o‘z fikrini bildirmoq, bir qarorga kelmoq; se prononcer en faveur de qqn, pour, contre qqch bir kishining foydasiga, bir kishini yoqlab, bir narsaga qarshi ovoz bermoq. pronociation nf talaffuz qilinish, talaffuz; corrigez la pronociation des “u” “u” larning talaffuzini tuzating. pronostic nm 1. (muayyan ma’lumotlar asosida oldindan aytilgan) fikr, prognoz; quel est le pronostic du médecin? vrachning fikri qanday? pronostiquer vt 1. o‘z fikrini bildirmoq (vrachga nisbatan); 2. oldindan aytmoq, bashorat qilmoq; les journaux avaient pronostiqué la victoire de ce boxeur gazetalar bu boksyorning g‘alabasini bashorat qilishgan edi. propagande nf targ‘ibot, tashviqot, agitatsiya; les partis politiques font de la propagande avant les éléctions saylovlardan oldin siyosiy partiyalar targ‘ibot olib boradilar; c’est de la propagande! bu tashviqot! propagateur,
trice
n tarqatuvchi, yoyuvchi; les missionnaires sont les propagateurs de la foi missionerlar dinni tarqatuvchilardir. propagation nf tarqalish, yoyilish, ko‘payish, kuchayish, rivojlanish; la propagation de l’épidémie a été très rapide epidemiya juda tez tarqaldi; les pompiers ont empêché la propagation de l’incendie o‘t o‘chiruvchilar olovning kuchayib ketishiga yo‘l qo‘ymadilar. propager
vt I. tarqatmoq, yoymoq; gazetalar yangilikni yoydilar; II. se propager vpr tarqalmoq, yoyilmoq; l’incendie s’est propagé très vite yong‘in juda tez yoyildi; la nouvelle s’est propagée dans toute la région yangilik butun viloyatga tarqaldi. propane nm propan. prophète,
prophétesse n 1. payg‘ambar; Mahomet est le prophète des musulmans M uhammad musulmonlar payg‘ambari; 2. bashorat qiluvchi, kelajakda bo‘ladigan narsalarni aytib beruvchi, sohibkaromat; je ne peux pas te dire ce qui va se passer, je ne suis pas prophète men senga nima bo‘lishini aytib berolmayman, men sohibkaromat emasman. prophétie nf karomat, bashorat; la voyante lui a fait des prophéties folbin unga bashorat qildi. prophétique adj bashoratli, bashorat qilib aytilgan, dohiyona; il a prononcé des paroles prophétiques u dohiyona so‘zlar aytdi. prophétiser vt 1. payg‘ambarlik qilmoq; 2. avliyolik qilmoq, bashorat qilmoq, oldindan aytib bermoq. prophlaxie nf oldini olish, profilaktika. propice adj 1. litt xayrixoh, iltifotli; que le sort nous soit propice! taqdir bizga iltifotli bo‘lsin! 1. qulay, muvofiq, mos keladigan; elle a attendu le moment propice pour agir u harakat qilish uchun qulay fursatni kutdi; un climat propice à sa santé uning sog‘ligi uchun mos keladigan ob-havo. proportion I. nf 1. moslik, mos kelish, mutanosiblik; il y a un manque de proportion entre ses jambes et son buste uning oyoqlari va tanasi o‘rtasida nomutanosiblik bor; 2. nisbat, tenglik; quelle est la proportion des filles et des garçons dans ta classe? sening sinfingda o‘g‘il va qiz bolalarning nisbati qanday? 3. en proportion de ga mos, mutanosib ravishda, -ga qarab, yarasha; c’est peu de chose, en proportion du service qu’il vous avait rendu uning sizga qilgan yaxshiligining oldida bu hech narsa emas; sa punition est hors de proportion avec la faute qu’il a commise uning jazosi uning qilgan aybiga qaraganda hech narsa emas; II. pl 1. mutanosiblik, proporsiya; pour bien dessiner, il faut respecter les proportions yaxshi chizish uchun proporsiyaga e’ tibor berish kerak; 2. kattalik, hajm; la pauvreté a pris des proportions considérables dans ce pays bu yurtda kambag‘allik sezilarli darajada oshib ketdi. proportionné,
ée
yarasha; la punition est proportionnée à la faute jazo aybiga yarasha; les impôts sont proportionnés aux revenus soliq daromadga mos keladi; 2. bien proportionné kelishgan, xushbichim, xushqad; qomati raso; c’est un athlète qui a un corps bien proportionné bu qomati raso atlet; c’est une femme bien proportionnée bu kelishgan ayol. proportionnel,
elle
adj 1. proporsional; moyenne, grandeur proportionnelle proporsional m iqdorlar; 2. mos, mutanosib, mos keladigan; la taille des enfants est proportionnelle à leur âge bolalarning bo‘yi yoshiga mos keladi; cette élection se fait au scrutin proportionnel bu saylov teng vakillik asosida o‘ tadi. proportionnellement adv proporsional, mos holda, moslab, nisbatan. propos
1 nm inv 1. litt maqsad, niyat, murod, muddao; son propos est de +inf uning maqsadi; 2. so‘z, gap; il lui tint des propos blessants u unga qattiq botadigan gaplar aytdi. propos 2
rien à ajouter à propos de cette affaire, à ce propos bu ish xususida mening hech qanday qo‘shadigan gapim yo‘q; à quel propos? nima to‘g‘risida? à propos de tout et de rien o‘rinli va o‘rinsiz narsalar haqida; il se met en colère à tout propos uning bo‘lar-bo‘lmas narsalarga ham jahli chiqaveradi; à propos, à ce propos ha aytgancha, aytmoqchi, aytganday; ah! à propos, je voudrais vous demander ha aytgancha, men sizdan so‘ramoqchi edim; mal à propos bemahal, bemavrid; noo‘rin, o‘rinsiz; 2. à propos o‘z vaqtida, joyida, mavridida, zarur paytda; o‘rinli, o‘rnida, jo‘yali; tu arrive à propos nous parlillons justement de toi sen paytida kelding, biz aynan sen haqingda gaplashayotgan edik; 3. hors de propos o‘rinsiz, mavridsiz; il est hors de propos de répondre javob berish o‘rinsiz. proposer
I. vt 1. biror narsani biror kishiga taklif qilmoq, taqdim qilmoq; ilgari surmoq; quel menu nous proposez-vous? bizga qanday taomnoma taklif qilasiz? on leur proposa un nouveau projet ularga yangi bir reja taqdim qilishdi; proposer une solution biror yechimni ilgari surmoq; proposer de partir ketishni maslahat bermoq; il a proposé que tu parte u maslahat berdiki, sen ketsang; il m’a proposé de l’argent u menga pul taklif qildi; 2. va’da bermoq, e’lon qilmoq; proposer une prime de mille francs aux employés xizmatchilarga ming frank mukofot va’da bermoq; 3. nomzodini ko‘rsatmoq, namzodini taklif qilmoq; on l’a proposé pour ce poste bu vazifaga uning nomzodini ko‘rsatishdi; II. se proposer vpr 1. o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ymoq, rejalashtirmoq; il se sont proposé de visiter l’Espagne ular Ispaniyaga borishni rejalashtirishdi; 2. o‘z xizmatini taklif qilmoq. proposition nf 1. taklif qilish, taklif, taqdim; j’ai une proposition à te faire mening senga bir taklifim bor; accepter, rejeter une proposition taklifni qabul qilmoq, rad qilmoq; sur la proposition de jean Janning taklifiga binoan; sur proposition du gouvernement hukumatning taklifiga binoan; proposition de loi qonun taqdimoti; 2. faire des propositions uylanish haqida taklif qilmoq; plusieurs fois, il m’a fait des propositions ko‘p marta u menga uylanish haqida taklif qildi; 3. gram gap; proposition principale, subordonnée, indépendante bosh ergash, mustaqil gap. propre 1
vous lui remettrez ces papiers en main propres siz bu qog‘ozlarni uning o‘z qo‘liga topshirasiz; nom propre atoqli ot; propre à xos, xos bo‘lgan, odat bo‘lgan; un défaut propre la jeunesse yoshlarga xos kamchilik; 2. il rentrera par ses propres moyens u o‘z vositalari yordamida qaytadi; dans leur propre intérêt o‘zlarining shaxsiy manfaatlari yo‘lida; il l’a vu de ses propres yeux u uni o‘z ko‘zi bilan ko‘rdi; ce sont ses propres mots bu aynan uning so‘zlari; 3. loyiq, mos, mos keladigan, ayni, layoqatli, qobil; le mot propre mos so‘z; je le crois propre à remplir cet emploi men uni bu ishni bajarishga layoqatli deb bilaman; un propre-à-rien noloyiq, noqodir, qo‘lidan ish kelmaydigan, hech narsada yo‘q odam; II. nm 1. shaxsiy, qarashli, tegishli, o‘z; avoir un bien en propre shaxsiy boylikka ega bo‘lmoq; 2. xoslik, o‘ziga xoslik, tegishlilik; c’est le propre du régime actuel bu hozirgi tuzimga xos narsa; 3. au propre o‘z ma’nosida; se dit au propre et au figuré o‘z va ko‘chma ma’noda aytiladi. propre 2
kamtarona, lekin ozoda mehmonxona; des draps bien propres toza choyshablar; avoir les mains propres qo‘llari toza bo‘lmoq; 2. pokiza, ozoda, orasta (odam); loc propre comme un sou neuf top-toza; nous voilà propres! mushkul ahvolga tushib qoldik! 3. oq, toza nusxa; une copie propre toza nusxa; recopier au propre oqqa ko‘chirmoq; voilà du travail propre mana meyoriga yetkazib qilingan ish; 4. halol, sof (odam); une affaire pas très propre halol bo‘lmagan ish; c’est du propre! bu bemazagarchilik! proprement 1 adv o‘z, o‘zi; le gouvernement affirme que c’est une affaire proprement française hukumat ta’kidlaydiki, bu faqat
PROPREMENT
PROTESTER
454 fransuzlarninggina ishi; 2. litt à proprement parler asl ma’noda, aslini olganda, aslini aytganda; ce château est à proprement parler une grande maison bu qasr aslini aytganda, katta uy; proprement dit(e) asl ma’noda, tub ma’noda, haqiqiy. proprement 2 adv 1. toza, ozoda, pokiza; il était proprement vêtu u ozoda kiyingan edi; 2. meyorida, meyoriga yetkazib; un travail proprement exécuté meyoriga yetkazib qilingan ish; 3. halol, halollik bilan; il s’est conduit proprement dans cette affaire u bu ishda halollik bilan ish tutdi. propreté
nf 1. tozalik, ozodalik, pokizalik, orastalik; ces trottoirs sont d’une grande propreté bu tratuarlar top-toza; manger avec propreté pokizalik bilan ovqatlanmoq. propriétaire n xo‘jayin, ega, sohib; la propriétaire d’une voiture mashinaning egasi; 2. mulkdor; propriétaire terrien yer egasi, pomeshik; les grands, les petits propriétaires katta va kichik mulkdorlar; 3. uy sohibi, uyning egasi; le locataire paie son loyer au propriétaire ijarachi ijara haqini uy egasiga to‘laydi. propriété nf 1. egalik, egalik huquqi; propriété littéraire adabiy egalik huquqi; 2. mulk; c’est la propriété de l’état bu davlat mulki; 3. mulk, yer- suv, uy-joy, bog‘-rog‘; il habite une superbe propriété dans les environs de Paris u Parij yaqinidagi ajoyib uy-joyida yashaydi; 4. xususiyat, xossa; l’eau a la propriété de bouillir à cent degrés suv yuz gradusda qaynash xususiyatiga ega; les propriétés de fer temirning xossalari; 5. moslik, to‘g‘ri, mos kelishlik. propulser vt 1. harakatlantirmoq, harakatga keltirmoq, olg‘a surmoq; l’avion est propulsé par des moteurs à réaction samolyot reaktiv motorlar yordamida harakatga keltiriladi; 2. propulser qqn à un poste biror kimsani biror amalga o‘ tqazmoq. propulsion nf olg‘a itarish, olg‘a harakatlantirish, harakatlantirish; sous- marin à propulsion nucléaire atom suv osti kemasi. prorogation nf muhlatini cho‘zish, muddatini uzaytirish; la prorogation du bail ijaraning muddatini cho‘zish. proroger vt 1. muhlatini cho‘zmoq, muddatini uzaytirmoq; proroger un passeport pasport muddatini cho‘zmoq; 2. keyinga qoldirmoq, keyinga surmoq, kechiktirmoq; proroger une assemblée majlisni keyinga qoldirmoq. prosaïque adj oddiy, sodda, odatdagi; nous menons une vie prosaïque biz oddiy hayot kechiramiz. proscrire vt 1. esk; surgun qilmoq, quvmoq; 2. litt taqiqlamoq, taqiqlab qo‘ymoq, man qilmoq; il voudrait que l’on proscrive le tabac, l’alcool u tabak, spirtli ichimliklarni man qilinishini xohlar edi. proscription nf 1. vx surgun qilish, quvg‘ in qilish; 2. litt man qilish, taqiqlash, taqiqlab qo‘yish. proscrit,
ite adj, n surgun qilingan, quvilgan, haydalgan; des proscrits ont trouvé refuge dans ce pays quvilganlar bu yurtdan boshpana topishdi. prose nf 1. proza, nasr; 2. fam xat, yozuv, usul; la prose administrative administrativ stil; j’ai lu sa prose men uning xatini o‘qidim; sa prose me fatigue uning nutqi meni charchatdi. prosélytisme nf prozelitizm (o‘z dinini, o‘z e’tiqodini yoyishga intilish). prosodie nf prosodiya (1. nutqda urg‘uli va urg‘usiz uzun va qisqa bo‘g‘inlarni talaffuz qilish sistemasi; 2. she’rda bo‘g‘inlar nisbati; she’r tuzish; she’r tuzilishi). prospecter vt 1. qidiruv ishlarini olib bormoq (tabiiy boyliklarni topish maqsadida); 2. biror joyni foyda qidirib kezib chiqmoq; nos agents commerciaux ont prospecté cette région bizning savdo agentlarim iz bu hududni foyda qidirib kezib chiqishdi. prospection nf 1. tabiiy boyliklarni qidirish, qidiruv ishlari; les compagnies pértrolières font de la prospection dans le désert et sous les mers neft kompaniyalari cho‘l va dengiz ostida qidiruv ishlarini olib borishmoqda; 2. mijoz, klient qidirish. prospective nf jamiyatning ertangi rivojini o‘rganuvchi fan yig‘indisi. prospectus nm inv e’lon, reklama; les prospectus d’un hôtel mehmonxona reklamalari. prospère
adj gullab yashnagan, ravnaq topgan, gulday ochilgan; une mine prospère gulday ochilgan yuz, gulgun chehra; région prospère gullayotgan, obod hudud. prospérer vi 1. gullab yashnamoq, barq urmoq; un terrain où prospèrent les mauvaiseses herbes yovvoyi o‘ tlar barq urib o‘sayotgan maydon; 2. (ish, korxona) gullab yashnamoq, ravnaq topmoq, barq urmoq; une entreprise qui prospère gullab yashnayotgan korxona. prospérité nf 1. sihat-salomatlik, davlat, omad; je vous souhaite bonheur et prospérité men sizga baxt va omad tilayman; 2. taraqqiy qilish, rivojlanish, ravnaq topish; gullash, yashnash; une industrie en pleine prospérité gullab yashnayotgan sanoat. prostate
nf prostata bezi. prostatite nf méd prostatit, prostata bezining yallig‘lanishi. prosterner
(se)
vpr 1. ta’zim qilmoq, bosh egmoq; les fidèles se sont prosternés devant l’autel muxlislar mehrob oldida chuqur ta’zim qilishdi; 2. fig ikki bukilib ta’zim qilmoq, ikki bukilib turmoq, bosh egmoq; pourquoi se prosterner devant le pouvoir? nega zo‘ravonlik oldida ikki bukilib turish kerak? prostitué, ée n fohisha, buzuq, g‘ar, jalab. prostituer I. vt 1. pulga sotmoq (jinsiy aloqa uchun), fohishalik bilan shug‘ullanishga undamoq, qo‘shmachilik qilmoq; 2. litt yerga urmoq, xor qilmoq, xo‘rlamoq, kamsitmoq, tahqirlamoq, qadr-qimmatini tushirmoq, ketkizmoq; II. se prostituer vpr 1. o‘zini pulga sotmoq, fohishalik, g‘arlik, jalablik qilmoq; 2. o‘zini yerga urmoq, o‘z qadr-qimmatini yo‘qotmoq; xor bo‘lmoq, isnodga qolmoq. prostitution nf 1. fohishalik, g‘arlik, jalablik qilmoq; maison de prostitution fohishaxona; 2. litt past ketish, tubanlik, sotqinlik, maslaksizlik. prostré,
ée adj tushkunlikka tushgan, ezilgan, xomush; on l’a trouvé prostré dans un coin de sa chambre uni xonaning bir burchagida xomush holda ko‘rishdi. protagoniste nm bosh rolni ijro etuvchi; les protagonistes du drame bosh qahramonlar. protecteur,
trice I. n 1. himoyachi; l’enfant battu a trouvé un protecteur kaltak yegan bola himoyachi topdi; iron loc le protecteur de la veuve et de l’orphelin beva va yetimlarning himoyachisi; 2. homiy; II. adj muhofaza qiluvchi, himoya qiluvchi, saqlovchi; société protectrice des animaux hayvonlarni muhofaza qiluvchi tashkilot. protection nf 1. himoya, muhofaza qilish; asrash, qo‘riqlash, saqlash; protection maternelle et infantile onalik va bolalalikni muhofaza qilish; prendre qqn sous sa protection biror kishini o‘z himoyasiga olmoq; la protection de la nature tabiatni muhofaza qilish; 2. himoya vositasi; c’est une bonne protection contre le froid bu sovuqdan saqlovchi yaxshi vosita. protectorat nm protektorat; jusqu’en 1956 le Maroc était un protectorat français 1956 yilgacha M arokko Fransiyaning protektorati edi. protégé,
ée n birovning himoyasi ostidagi odam; c’est mon petit protégé bu mening himoyam ostidagi bolakay. protéger vt 1. himoya qilmoq, muhofaza qilmoq, asramoq, saqlamoq; il faut protéger les phoques des chasseurs tulenlarni ovchilardan himoya qilish kerak; que Dieu vous protège! sizni xudoning o‘zi asrasin! 2. himoya qilmoq, saqlamoq, ehtiyot qilmoq (narsa); ton imperméable te protègera de la pluie plashing seni yomg‘irdan saqlaydi; des arbres qui nous protègent du vent bizni shamoldan saqlaydigan daraxtlar; 3. homiylik qilmoq; Louis XIV a protégé les arts Lui XIV san’atga homiylik qildi. protéine nf protein; le blanc d’œuf est très riche en protéines tuxumning oqi proteinga juda boy. protestant,
ante
I. n protestant mazhabidagi odam; II. adj prtestantlikka oid, protestant. protestantisme nm potestantlik (G‘arbiy Yevropada XVI-asrdan boshlab katolitsizmdan ajralib chiqqan turli xiristian mazhablarining umumiy nomi). protestation nf 1. izhor qilish, bildirish, namoyon qilish, ishontirish; il me faisait des protestations d’amitié u menga o‘z do‘stligini bildirar edi; 2. norozilik, qarshilik, e’ tiroz; les mesures gouvernementales ont soulevé une tempête de protestations hukumat chora-tadbirlari kuchli e’ tiroz qo‘zg‘atdi. protester I. vt litt protester de ta’kidlamoq, urg‘ulamoq, hammaning oldida ochiq-oydin aytmoq; l’accusé protestait de son innocence sudlanuvchi o‘zining aybsizligini ta’kidlar edi; II. vi e’tiroz, norozilik, qarshilik
PROTÊT
PRUDENT
455 bildirmoq; vous avez beau protester, cela ne changera rien sizning e’ tiroz bildirishingiz befoyda, bu hech narsani o‘zgartirmaydi; il a accepé sans protester u qarshilik bildirmay rozi bo‘ ldi. protêt nm fin protest, norozilik (vekselni muddatida to‘lamaganlikni rasmiy tasdiqlash). prothèse
nf protez, yasama a’zo; une prothèse dentaire yasama tishlar; sa jambe gauche est une prothèse uning chap oyog‘i protez. prothésiste n protezchi, protez yasovchi mutaxassis. protiste nm eng oddiy, sodda (organizmlar). protocolaire adj 1. protokolga oid, protokol; 2. rasmiy; le chef d’état Download 18.64 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|