Iqtisodiy ta'limotlar


Download 2,25 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/151
Sana16.07.2023
Hajmi2,25 Mb.
#1660619
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   151
Bog'liq
ИҚТИСОДИЙ ТАЪЛИМОТЛАР ТАРИХИ Ўқув қўлланма

J.K.Gelbreyt
 


291 
Iqtisodiy evolutsiya jarayonini tadqiq qiluvchi iqtisodiy-globalistlar shu 
qoidaga amal qiladilarki, evolutsiya turli iqtisodlarning o`zaro yagona iqtisodga 
aylanishi emas, balki turli tizimlarga aylanishidir. Bu oqibatda yangi 
industrializatsiyani ta'minlaydi, bunda inson bosh, hal qiluvchi o`z o`rnini 
egallaydi. 
XULOSA 
Hozirgi iqtisodiy ta'limotlar tarixida institutsionalizm muhim o`rinni 
egallaydi. Bu yo`nalish tub ma'nosi bo`yicha klassik maktabga muxolif deb 
qaralishi mumkin, chunki bu ta'limotda iqtisodiy kategoriyalar ikkinchi darajali 
bo`lib, asosiy e'tibor institut (davlat, oila, monopoliya, urf-odatlar, huquq, 
kasaba qo`mitalari va boshqalar)larga qaratiladi, noiqtisodiy omillar 
yetakchidir. Tadqiqot usulida Germaniya tarixiy maktabi qoidalari keng 
qo`llaniladi, ammo to`la yaqdillik yo`q. Institutsionalizm uch oqimga bo`linadi, 
bular ijtimoiy-psixologik (texnokratik, asosiy mafkurachisi T.Veblen), ijtimoiy-
huquqiy (yuridik, J.Kommons), konyunktur-statistik (empirik- prognoz, 
U.Mitchell). bu tadqiqotlarda islohotlarga, ilmiy-texnika taraqqiyotiga (1-
oqim), omma fikriga quloq soluvchi hukumat, iqtisodiyotni monopoliyadan 
chiqarish, ma'muriy kapitalizmni yaratish, huquq sohasini takomillashtirish (2-
oqim), iqtisodiyotning rivojini aniq raqamlar asosida o`rganish, uning 
o`zgarishi, siklik holati, matematik apparatni keng qo`llash, keyingi taraqqiyot 
bo`yicha prognozlash (3-oqim) xosdir. Bu yo`nalish qonun-qoidalari hayotda 
o`z tatbiqini topmoqda, ammo prognozlar doim ham aniq emas. Masalan, 
AQSHda 1929 yil ravnaq yili deb bashorat qilingan edi, ammo amalda "Buyuk 
depressiya" boshlandi. 
Asosiy tushuncha va iboralar 
Institutsionalizm; ijtimoiy-psixologik, ijtimoiy-huquqiy, konyunktur-
statistik oqimlar; T.Veblen; "Veblen effekti"; R.Kommons; huquq institutlari; 
monopoliyaga qarshi choralar; ma'muriy kapitalizm; U.Mitchell; siklik 
rivojlanish; prognoz. 

Download 2,25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   151




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling