Mavzu. Zamonaviy iqtisodiyotning asosiy tushunchalari

---

1-MAVZU. ZAMONAVIY IQTISODIYOTNING
ASOSIY TUSHUNCHALARI 
 
1.Zamonaviy iqtisodiyot fanining uslublari.
2.Zamonaviy iqtisodiyotning doimiy va bosh masalasi. 
3.Iqtisodiy faoliyat.
4.Zamonaviy iqtisodiyotning asosiy muammosini halqilish yo‘llari. 
 
Tayanch iboralar: Zamonaviy iqtisodiyot, umumiqtisodiy fan, metodologik 
tamoyillari, iqtisodiy hodisalar, ishbilarmonlik faoliyati, nazariy modellar, pozitiv 
va normativ usullar, umumiqtisodiy siyosatga. 
Zamonaviy iqtisodiyot – umumiqtisodiy fan, uning predmeti kishilar iqtisodiy 
xatti-harakatining shart-sharoiti va qonun qoidalaridir. Mazkur fanning metodologik 
tamoyillari iqtisodiyotni tizim sifatida o‘rganish, unga noiqtisodiy omillar va tabiiy 
shart-sharoit, texnologik o‘zgarishlar taʼsirini nazarda tutish, iqtisodiyotni 
statistikada emas, balki dinamikada o‘rganishdir. Ushbu fanda iqtisodiy hodisalarni 
kuzatish, abstraktsiyalash orqali nazariy xulosa chiqarish, nazariy modellar yaratish, 
pozitiv va normativ usullarni qo‘llash, miqdoriy va sifatli tahlilni birlashtirish, oddiy 
hodisalardan murakkab hodisalarni o‘rganishga o‘tish, iqtisodiyotni uning turli 
darajalarida o‘rganish kabi usullar qo‘llaniladi. Bu fan o‘z predmetini o‘rganishda 
shunday qonun va kategoriyalarni qo‘llaydiki, ular umumiqtisodiy va ayrim 
tizimlarga xos bo‘ladi. 
Fanning funktsiyalari iqtisodiy hodisalarni idrok etish, kishilarga iqtisodiy 
bilim berish, boshqa iqtisodiy fanlarga nazariy asos bo‘lish, shuningdek, iqtisodiy 
siyosatga oid amaliy tavsiyalar berishdan iborat. Iqtisodiyot fani predmetiga oid 
qarashlar (taʼriflar) quyidagicha: iqtisodiyot – boylik to‘g‘risidagi fan; iqtisodiyot – 
jamiyatda yuz beradigan iqtisodiy hodisalar, jarayonlar va ularning qonun-
qoidalarini o‘rgatuvchi fan; iqtisodiyot – kishilar tomonidan har-xil tovarlarni 
(bug‘doy, mol go‘shti, palьto va h.k.) ishlab chiqarish maqsadida noyob va 
cheklangan unumli resurslardan (er, ishl 10 chiqarishga mo‘ljallangan tovarlar, 
mehnat, mashinalar) foydalanish to‘g‘risidagi fan; zamonaviy iqtisodiyot – 
ayirboshlash, pulli bitimlar bilan bog‘liq zamonaviy iqtisodiy faoliyat turlari 
haqidagi fan; zamonaviy iqtisodiyot – ishlab chiqarish insonning isteʼmol borasida 
o‘z vazifalarini qanday bajarayotganligi to‘g‘risidagi fan; zamonaviy iqtisodiyot – 
kishilarning kundalik ishbilarmonlik faoliyati, tirikchilik manbai, o‘z mablag‘idan 
foydalanishi to‘g‘risidagi fan va h.k.