Iqtisodiyotimizda so‘nggi yillarda Vazirlar Mahkamasining 13 fevral 2009-yildagi majlisida ta’kidlaganidek

Tayanch suz va iboralar: vitamin; tiamin, teobromin


MAVZU № 16 OZIQ-OVQAT YOG’LARI.
Reja:

1. 
   Yog’larni klassifikasiyasi .
   
2. 
   O’simlik yog’lari.
   
3. 
   Yog’ni ajratib olish texnalogiyasi .
   
4. 
   Yog’larni tozalash . (rafinasiya)
   
5. 
   Yog’ assortimentlari.
   
6. 
   Yog’larni joylashtirish , saqlash va tashish .
   

. 1.Yog’larni klassifikasiyasi

Oziqaviy Yog’ inson iste`moli uchun zarur bulga oziq –ovqat mahsulotlaridan biridir. Utirik organizm uchun energiya manbai bo’lib xizmat qiladi . inson kundalik xayot faoliyatida sarf qiladi.Energiyaning kariyb uchdan bir qismini Yog’lar hisobida oladi. 1gramm Yog’ning energiyasi berish kobiliyati 37,7 kjoulni tashqil etadi.

Yog’ning bir kuedalik ilmiy asoslangan istemol meri o’rtacha 100gr kabul qilingan .Lekin bu ko’rsatkich odamning jinsi yoshi , xayot faoliyatiga asoslanib 80-120gr –ni tashqil etishi mumkin . Berilgan me`yorning 60%dan ko’progi hayvon Yog’lari hisobiga to’g’ri kelishi keraq
Yog’lar organizmni energiya Bilan ita`minlab kolmasdan xujayralarning tuzilishida ishtirok etib ,kurilish materali avzifasini ham bajaradi. Teri ostida Yog’ to’qimasining hosil bo’lishi bundan yakkol dalolat beradi .Shuningdek Yog’ organizm tashqi muhiddan ximoya kiluvchi omillardan biri hamdir
Yog’ning ahamiyati yuqorida aytilganlar Bilan cheklanib kolmasdan , ular organizmda katta fiziologik jaroyonlprda ham ishtirok etishi kayd etish lozim . Yog’larning kimyoviy tarkibi . Yog’larning fiziologik ahamiyati shundaki , unda inson xayoit uchun zarur bo’lgan fosfotlar, vitaimnlar , urin almashtirmaydigan yuqori darajada tuyinmagan Yog’ kislatalari va boshqa faol maddalar mavjud . Ular xayot faoliyoti uchun zarur bo’lgan hamma jarayonlarda ishtirok etadi.

2.O’simlik Yog’lari

Ba`zi o’simlik urug’lari ,mevalari , ildizlari ,umuman boshqa a`zolarida ko’proq darajada moy tuplanganligi uchun ular moy beruvchi o’simliklar deb ham yuritiladi.Ular urug’ida moyning miqdori 50-70% gacha etadi.Masalan, kungaboqarning yuqori darajada moy tuplovchi navlarida moyning miqdori 70% gacha bo’ladiyuLekin,moy olish uchun tarkibida bundan ancha kam miqdorda moy tuplovchi urug’lardan ham foydalaniladi.Kam moy beruvchi o’simliklar ko’pchilik xollarda xalq xujaligi uchun katta ahamiyatga ega bo’lgan mahsulotlar oilishda ishlatiladi masalan ,guza paxta tolasi olish uchun , sol usimligi, asosan ,oziqaviy oqsil olish uchun eqiladi
Xozirgi kunda moy beruvchi o’simliklarga 100 dan ortik bo’lib ko’pchiligiga moyning miqdori unga ko’p bulmaganligi tufayli moy ishlab chiqarishsano`atiga ishlatilmaydi .
Urug’lar tarkibidagi moy miqdori (quruq moddasiga nisbatan foiz hisobida )