Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti foydali qazilma konlarini qidirish
Download 4.77 Mb. Pdf ko'rish
|
Foydali qazilma konlarini qidirish va razvedka qilish asoslari 2-qism
- Bu sahifa navigatsiya:
- Foydali qazilma uyumi
- Foydali qazilmalar zaxirasini hisoblash
|
Foydali qazilmalar ochilmasi - foydali qazilmalarning yer yuziga chiqib
qolgan joylari. Foydali qazilmalar zaxiralari bo‘yicha Davlat komissiyasi (DZK) - Vazirlar Mahkamasi qoshidagi foydali qazilmalar zaxiralarini hisoblash uchun doimiy konditsiyalarni va mineral xomashyoning qidirib chamalangan zaxiralarini tasdiqlovchi organ. Ushbu tasdiq asosida tog„-qazib olish korxonalari loyihalashtiriladi, tog„-kon sanoati istiqbolli rejalari ishlab chiqiladi. DZK f.q. konlarini qidirib chamalangan zaxiralarini hisoblash, mineral xomashyo uchun konditsiyalar ishlab chiqish va konlarni sanoatda o„zlashtirish uchun tayyorligini aniqlash sohalarida yagona tizim bo„lishi uchun kurashadi. Shu maqsadlarda DZK. aloqador vazirliklar va idoralar bilan birgalikda f.q. konlari zaxiralari tasnifini, shuningdek, ushbu tasniflarning f.q.larni har xil turlariga qo„llash bo„yicha yo„riqnomalarni Vazirlar Mahkamasida tasdiqdan o„tkazadi. Foydali qazilma uyumi - sanoat ahamiyatiga ega bo„lgan tabiiy mineral xom ashyoning yer yuzasida yoki yer ostida to„planishi. Foydali qazilma zaxiralari - geologiya-qidiruv ishlari yoki konlardan foydalanish jarayonida olingan ma‟lumotlarga ko„ra Yer ostida aniqlangan f.q. miqdori. O„zlashtirishning iqtisodiy jihatdan samaradorligiga qarab zaxiralar balans (foydali) va balansdan tashqari (o„zlashtirishdan foyda kelishi mavhum) turlarga bo„linadi. O„rganilganlik darajasi bo„yicha esa, A, B, C 1 toifasi bo„yicha qidirilgan zaxiralarga va C 2 toifasi bo„yicha dastlabki baholangan zaxiralarga ajraladi. Foydali qazilmalar zaxirasini hisoblash - Yer qa‟ridagi mineral xomashyoning sifati va miqdorini aniqlash. Quyidagi ishlarni o„z ichiga oladi: kon - 97 - doirasini chegaralash, zaxiralarning xalq xo„jaligidagi ahamiyati, qidirilganlilik darajasi, yotishi, ma‟dan sifati va ularni qazib olish shart-sharoitlari, tarkibi va b.lar bo„yicha taqsimlash, qalinligi, miqdori va ko„rsatkichlari bo„yicha hisoblash bloklarini ajratish, ko„rsatkichlarning o„rtacha qiymatini aniqlash hamda ayrim bloklar bo„yicha zaxiralarni hisoblash ishlarini o„z ichiga oladi. Download 4.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|