Исроилжон пўлатов, Ҳикматхон аҳмедова

Mavzuni mustahkamlash. Ish turlari qo„llaniladi.
1. A. Navoiyning “Farhod va Shirin” dostonidan Xisrav va Farhod 
o„rtasidagi munozarani rollarga bo„lib o„qing va tahlil qiling.
Dedi: – “Qaydinsen, ey majnuni gumrah?!” 
Dedi: – “Majnun vatandin qayda ogah?” 
Dedi: – “Nedur sanga olamda pesha?” 
Dedi: – “Ishq ichra majnunlig„ hamesha” 
2. T. Malikning “Shaytanat” asaridan har bir o„quvchi monologik nutqni 
topib, daftarlariga yozish. Uning dialogdan farqlab berish.
3. “So„zdan so„z” o„yini tashkil etiladi.
Bu o„yinda talabalarga bir so„z beriladi. Ular bir so„zdagi harflar 
ishtirokida boshqa har xil ma‟noli so„zlar hosil qilishadi. Kim belgilangan 
vaqt oralig„ida bu so„z tarkibidan ko„p so„z hosil qilsa, o„sha o„quvchi “Dars 
qahramoni” deb e‟lon qilinadi.
Darsni yakunlash. – Aziz talabalar, bugun biz sizlar bilan dialogik va 
monologik nutqlar haqida suhbatlashdik.
1
Саид Аҳмад. Сайланма. Уч жилдлик. III жилд. Т., 1982, 618-бет.

---

41 
Xulosa qilib aytsak, har ikkala nutq ham qanday vaziyatda ijro etilishidan 
qat‟i nazar, ular muallifning dunyoqarashi va maslagini, ma‟naviyati va 
madaniyatini o„zida mujassam qiladi. Inson-ning saviyasi qanday bo„lsa, 
uning muomalasi ham shunday bo„ladi. Bu har ikkala nutqning o„ziga xos 
xususiyatlarini bilib olgani-mizdan keyin biz ham vaziyatga qarab 
so„zlashimiz va har bir nutqiy vaziyatdan, o„z maqsadimizdan kelib chiqib 
unumli foydalanishi-miz, bor imkoniyatlarimizni tinglovchilarning hurmat-
e‟tiborini qozonishga qaratishimiz lozim bo„ladi.
Vazifa: Nutqning dialogik va monologik shakllariga oid har kim mustaqil 
ravishda uchtadan test tuzib kelish.
Talabalar bilimi baholanadi.
****** 
VI MASHG„ULOT. NUTQNING USLUBIY SHAKLLARI