Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki


Download 4.25 Mb.
Pdf ko'rish
bet317/351
Sana28.10.2023
Hajmi4.25 Mb.
#1731815
1   ...   313   314   315   316   317   318   319   320   ...   351
Bog'liq
Bank ishi (2)

Quyidagi tayanch s
o„zlarga ta‟rif bering 
 
Trast 
Meros trastlari 
Trast agentliklari
Trast b
o‗limi 
Trast daromadlari 
Forfeyting 
Forfeyting turlari 
Forfeyting 
operatsiyasi 
Kafillik operatsiyalari 
Trast shakli 
Trast xizmatlari 
O„z bilimini tekshirish uchun savollar 
 
• Tijorat banklarining trast operatsiyalari deganda nimani tushu-
nasiz? 
• Trast operatsiyalarning qanday obyektlari mavjud? 
• Bank tarst operatsiyalarining qanday turlarini bilasiz? 
• Tijorat banklarining forfeyting operatsiyalari qanday tashkil eti-
ladi? 
• Forfeytingning faktoringdan farqli tomonlarini sanang? 
• Forfeyting va trast operatsiyalarining bank faoliyati uchun qanday 
ahamiyati bor? 
551
operatsiyalarini amalda naqd pul bilan hisob-kitob operatsiyasiga 
aylantiradi, 
ya‘ni eksportyor pul mablag‗larini – mahsulotni yetkazib 
berishi bilanoq oladi. Bunday holatda, u faqat tovarlarni 
o‗z vaqtida 
yetkazib berish, uning sifati hamda majburiyatlar b
o‗yicha hujjatlarni 
t
o‗g‗ri rasmiylashtirish uchun javob beradi. Bu holat forfeylashtirishni 
eksportyor uchun eng qulay xizmat turi va nisbatan tijorat qayta 
moliyalashtirishlarining unga qimmat b
o‗lmagan hamda butun 
operatsiya davomida olinadigan, belgilangan foiz stavkalarining 
mavjudligi muqobil zamonaviy shakli ekanligini k
o‗rsatadi. 
Forfeytinglashtirish tijorat kreditlarini qayta moliyalashtirish 
uslubi sifatida eksportyor uchun quyidagi qulayliklarni yaratadi: 

ehtimol 
tutilgan 
majburiyatlarning 
balans 
nisbatini 
soddalashtirish; 
- likvidlilik holatini yaxshilash va tavakkalchilikni kamaytirish; 
- qisman davlat yoki xususiy su
g‗urta bilan bog‗liq va 
su
g‗urtalangan oldingi talablarni taqdim etishda paydo bo‗lishi 
mumkin b
o‗lgan likvidlilik bilan bog‗liq yo‗qotishlarni kamaytirish; 
- foiz stavkalarining 
o‗zgarishi, valyuta kurslarini va qarzlorning 
moliyaviy holatining 
o‗zgarishi bilan bog‗liq tavakkalchiliklarning 
mavjud emasligi. Kredit tashkilotlarining faoliyati bilan veksel va 
boshqa t
o‗lov hujjatlari bo‗yicha pul mablag‗larini undirib olish bilan 
bo
g‗liq tavakkalchilik va xarajatlarning yo‗qligi. 
Forfeytinglashtirish jarayonida bank 
– forfeyterlarda bir qator 
tavakkalchiliklar yuzaga keladiki, bularni ular regress huquqisiz 
o‗z 
zimmalariga oladi. Ilgari 
ta‘kidlanganidek, forfeytingning asosiy 
shartlaridan biri bank kaffolati yoki avaldir. Kafolatchi sifatida, odatda, 
xalqaro bozorda faoliyat k
o‗rsatuvchi importyor mamlakatning 
prezidenti b
o‗lgan va importyorning to‗lov qobiliyatini tasdiqlaydigan 
bank b
o‗lishi kerak. Kafolat nafaqat forfeyterning tavakkalchiligini 
kamaytirish uchun zarur, balki ssuda qo
g‗ozlarining ikkilamchi 
bozorida majburiyatlarni qayta hisobga olish uchun ham zarurdir. 
Kafolat va avallar mohiyatan sodda: ikkalasi ham qarzdor t
o‗lovni 
t
o‗lay olmay qolsa, tegishli sanada qandaydir summani to‗lashni va‘da 
qiladi
. ―Byurtshaft‖ majburiyatlarini ta‘minot sifatida ishlatish biroz 
murakkabdir. Kafolatni berish vaqtida 
va‘da bitimga tegishli barcha 
shartlar ifodalangan, kafolatchi tomonidan tasdiqlangan mustaqil hujjat 
shakliga aylanadi. Shunga alohida 
e‘tiborni berish zarurki, kafolatda 
nafaqat t
o‗liq summa, balki foizlarning har bir muddati va bu sanaga 
t
o‗g‗ri keladigan qoplash summasini ko‗rsatishi zarur, chunki aynan 


552
shu 
ma‘lumotlar asosida diskontlashtirish bilan bog‗liq sarf-xarajatlar 
hisoblanadi. Kafolat asosiy bitimdan ozod b
o‗lishi zarur, chunki 
amaliyotda importyorning iqtisodiy holatini taxmin qilib kafolatlar
62- jadval 

Download 4.25 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   313   314   315   316   317   318   319   320   ...   351




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling