James d. Gwartney

Video:
Pulni ko'paytirish
Qayta qayd etmoqchimizki, biz pensiya yoshiga badavlat bolishingiz uchun tejamkorlik
qilib nochor hayot kechiring demoqchi emasmiz. Kelajak kelguncha qashshoqlikda yashash
orqali kelajakda badavlat bo'lishdan nima ma'no bor? Aksincha, biz oddiy aholi yaxshi hayot
kechirishi va shu bilan birga katta davlatga erishishi mumkinligini ta'kidlamoqchimiz, chunki
jamg'armadan katta unum olish katta mablag' talab qilmaydi. Honza chekishni tashlashidan
jamg'argan 1 106 677 dollarning faqat 143 080 dollari iste'molni cheklashidan kelgan, xolos.
Haqiqatan ham, jamg'arib, investitsiya qiladigan odamlar bunday qilmaydigan odamlarga
nisbatan ko'proq iste'mol qila oladi. Pensiyaga chiqqanda yoki undan avvalroq Honza boyligini
sarf qilishni boshlashi mumkin va uning boyligi uning jamg'armaganiga qaraganda ancha
kattaroq bo'ladi.

---

261
Buning uchun soliq imtiyozi bo'lgan pensiya hisob raqamidan foydalanib, erta
jamg'arma rejasini tuzish, ozgina sabr, jamg'armadan yaxshi daromad olishni o'rganish
(keyingi ikki elementga qarang) va murakkab foiz stavkasidan foydalanish talab etiladi, xolos.
Izoh: Shariat yoki islomiy bank tizimi
Shariat yoki islom qoidalari qarzga foiz to'lashni taqiqlaydi. Qarz beruvchilarning
mablag'laridan foydalanganlik uchun kompensatsiya qilish maqsadida bank tizimi shariat
qonunlari doirasida turli moliyaviy tartiblarni (masalan, foydani bo'lish) ishlab chiqqan.
Musulmonlarga iste'mol uchun taqiqlangan alkogol va cho'chqa go'shti kabi mahsulotlarga
investitsiya qilish ham taqiqlangan. Bundan tashqari, adolat tushunchasiga asoslanib, biznes
tranzaksiyasining barcha qatnashchilari foyda va zararlarni o'zaro bo'lishishlari lozim. Bu esa
investitsiyadan daromad olish uchun siz biznes riskini ham o'z bo'yningizga olishingizga to'g'ri
kelishini anglatadi. Masalan, agar mashina sotib olishni istasangiz, islom banki mashinani sotib
olib, uni sizga muntazam ravishda o'rnatilgan to'lovlar hisobiga (bu to'lovlarning jami sotib
olingan narxdan bir oz yuqori bo'ladi) qayta sotishga kelishib oladi. Ya'ni siz mashina uchun
to'lovlarni to'laysiz, bank esa kelishuvdan daromad oladi va natijada ushbu kelishuv islom
banki qonunlari talabiga javob beradi. Shariat qonunlari bo'yicha faoliyat yuritadigan bankka
omonat qo'ysangiz, siz omonat muddati davomida foiz o'rniga bankning foydasiga sheriklik
qilasiz.
Islom banki faoliyati bilan shug'ullanuvchi banklar alohida yuridik maqomga ega
bo'lishi kerak bo'ladi. Biroq, ba'zi yirik xalqaro banklarning islom banki filiallari ham mavjud.

---

262