Jdpu antiplag uz (ID: 3921) Tashkilot: Hisobot "Antiplag. Uz" servisi tomonidan taqdim etilgan hujjat to'G'risidagi ma'lumotlar

Afsus, umr behuda bo‘lmishdir barbod, 
Bo‘lmadim xaromdan bir nafas ozod, 

---

27 
Buyurganin qilmay yuzim qarodir. 
Amringdan tashqari ishlaringdan dod
1
!-, 
Haqiqatdan ham Pirishboy yaxshilik yo‘lidan yurmadi. Undan faqat yomon 
xotiralar bilan eslanadigan izlar qoldi. Shuning uchun ham asar nomi “Izlar” deb 
nomlangan.
Sa’diy Sheroziyning go‘zal misralarga yo‘g‘rilgan, xalqchil, tushunarli, 
ravon, hammaga hush yoquvchi ruboiylaridan birida shunday degan ekan: 
Esingdami sen tug‘ilgan on, hamma shodon edi sen esa giryon, 
Shunday yashaginki, ketar chog‘ingda hamma giryon qolsin, sen ketgil 
shodon
2
.
Xuddi shunday deya O‘ktam Usmonov ham har birimizni bizga berilajak bu 
bir kam dunyoda doimo yaxshiliklar qilishga, o‘zgalarga qo‘ldan kelgancha 
yordam berishga, aldamchilik, tovlamachilik qilmaslikka undab, janjal chiqarib 
inson sharafini pastga urishni qattiq qoralagan va har birimizni bunday salbiy 
illatlardan uzoq bo‘lishimizni ta’kidlagan. Berdiqul tug‘ilganida yaqinlari bu 
jajjigina chaqaloqni qo‘liga olib go‘zal ism qo‘yib, suyib erkalab, uning 
tug‘ilganidan shodlangan edi, lekin o‘lganida esa odamlar giryon qolib, uning 
shodon ketishi o‘rniga buning aksi bo‘ldi. O‘ktam Usmonov hikoyada 
Pirishboyning tobutini mozorga olib borishda faqatgina yetti kishi borganini, ular 
ham qisqagina fotiha o‘qib darrov ortilariga qaytganini ta’sirli holda tasvirga oladi. 
Obrazning xarakter-xususiyatlarini ham hattoki, shu qismda ko‘rishimiz, unda 
ko‘proq salbiylik borligini bilishimiz mumkin. Pirishboy qilgan ishlari uchun jazo 
o‘tab kelgan bo‘lsada, yana eski qiliqlarini qilar, bu qilmishlari tufayli g‘ururi 
poymol bo‘lib shu yoshida choyxonada yugurdaklik qilib yuradi. Bundan uning 
qalbida tovba qilish, o‘tmishidan xulosa chiqarish, oxiratni o‘ylash xislari 
yo‘qligini ko‘rishimiz mumkin.
1
Umar Xayyom. Ruboiyot. Library. Ziyo net. Uz/ 
2
Sa’diy Sheroziy. Guliston. –Moskva:, Matbuot davlat komiteti, 3-bosmaxona. 1959-yil, 78-bet. 

---

28 
O‘ktam Usmonov hikoyaning so‘ngini tasirli bo‘yoqlarda yakunlagan: 
“…Mana, endi o‘sha Pirishboy o‘libdi. Go‘rining ustiga bitta tosh ham qo‘yib 
ketishdi. Aslida odamga tushgan nomus tamg‘asi ham mana shu qabr toshiga 
o‘xshab, bir qo‘yildimi – boshqa olinmaydi. Tosh hikoyada ramziy ma’no 
sifatida olib kirilgan. E’tibor bersak, to‘ylarga borganimizda kuyov kelinni yor-
yor sadolari ostida o‘z xonadoniga olib ketar ekan ularning ortidan kelinning 
amma, xolalari tosh otishadi. Bu kelinning borgan joyida toshday qotishini, 
kuyov bilan baxtli hayot kechirib, o‘z-o‘zidan tinib-tinchib ketishini niyat qilinib 
otilgan tosh hisoblanadi. Lekin inson bu dunyodan o‘tar ekan, narigi qabrida 
tinch yotsin degan ma’noda bo‘lsa kerak qabri ustiga tosh qo‘yiladi. Muallif 
aytganidek, Pirishboyning nomusiga tamg‘a bo‘lib tushgan isnod ham uning 
qabri ustiga tushgan toshday, chunki ularning ikkovini ham olishning iloji 
yo‘qdir.