Жиноят-процессуал кодексига

322-модда. Жиноят ишини қўзғатиш сабаблари ва асослари


Жиноят ишини қўзғатиш учун:
1) шахсларнинг аризалари;
2) корхоналар, муассасалар, ташкилотлар, жамоат бирлашмалари ва мансабдор шахслар берган хабарлар;
3) оммавий ахборот воситалари берган хабарлар;
4) жиноят содир этилганлигини кўрсатувчи маълумот­лар ва изларни суриштирув органи, суриштирувчи, терговчи, прокурор ёки суднинг бевосита ўзи аниқлаши;
5) айбини бўйнига олиш ҳақидаги арз сабаб бўлади.
Жиноят белгилари мавжудлигини кўрсатувчи маълумот­лар жиноят ишини қўзғатиш учун асос бўлади.

1. Жиноят тўғрисида иш қўзғатиш процессуал ҳаракатлар­нинг дастлабки босқичи бўлиб, ушбу моддада кўрсатиб ўтилган сабаблар ва етарли асослар мавжуд бўлишини тақазо қилади.

2. Жиноят ишини қўзғатиш сабаблари- фуқаролар, жамоалар, жамоат бирлашмалари, ваколатли органлар ва мансабдор шахс­лар томонидан суриштирув органи, терговчи, прокурор, судга тайёрланаётган ёки содир этилган жиноят ҳақида қонунда қайд этилган тартибда берилган хабарларда ифодаланади.
3. Жиноят ишини қўзғатишга асос бўлиб жиноят аломатлари баён этилган маълумотлар ҳисобланади. Бу маълумотлар жа­мият учун хавфли қилмиш ёкижиноят аломатлари аниқ келтирилмаган, ким жиноят содир этгани ва бошқа ҳолатлари акс эттирилмаган бўлиши ҳам мумкин.
4. Жиноят ишини қўзғатиш асослари ва сабаблари етарли бўлганда суриштирувчи, терговчи, прокурор жиноят ишини қўзғатиш ёки бунинг учун асослар бўлмаса, иш қўзғатишни рад қилиш тўғрисида қарор, суд эса ажрим чиқаради.
5. Суриштирувчи, терговчи, прокурор, судья ўз фаолият­ларини амалга ошириш чоғида жиноят аломатларини бевосита ўзлари аниқласалар ҳам, бундай ҳолатлар бўйича жиноят ишини қўзғатиши лозим.
6. Жиноят ишини қўзғатишдан олдин ҳодиса жойини кўздан кечириш, экспертиза тайинлаш ёки ушлаб туришдан бошқа процессуал ҳаракатлар ўтказиш мумкин эмас.