Jizzax – 2018 Til haqida umumiy ma’lumot

2-topshiriq: Gaplar tarkibidan sonlari aniqlang va ularni ma’no guruhlariga ajrating. 1.Globusda bo’lgan har kichik nuqta, Millionlab qondoshg Vatan, albatta. 2.Besh-oltita tinish belgi kelib bugun, o‘tkazmoqqa qaror qildi jiddiy yig’in.3.Qulupnayning mevasi naviga qarab, uchtadan saksontagacha bo’lishi mumkin.4.Oqibat ikkovi-da baravar yiqildi. 5.Jo’jalardan ikkitasini kalxat oldi, qolgan ikki kam o’ttiztasi o’sib tovuq bo’ldi. 6.Bekata o’ntacha odam avtobus kutib turishardi.7.Uchalasi dalaning poynagiga qarab yurdilar. 8.Rejaning uchdan ikki qismi bajarildi.9.Pakana buvi tuxumdan hammamizga ikkitaan ulashib chiqdi. 10.To’tiniso hovlini sotib, ikki yetimni o’z qishlog’i Rafqonga olib ketishga qaror qilgan ei. II. Tartib sonlar narsaning ketma-ket tartibini bildiradi.Sanoq songa –nchi, -inchi, -lamchi qo’shimchalarini qo’shish bilan hosil qilinadi. M-n: beshinchi, yettinchi, birinchi.
Eslatma: -lamchi qo’shimchasi faqat 1 va2 sonlariga qo’shiladi. Tartib sonlar otlashadi: O’ninchilarni Yangi yil bazmiga taklif etamiz. Tartib sonlar kirish so’z bo’lib kelishi mumkin: Birinchidan, rostgo’y bo’lish kerak. Tartib sonlar hisob so’zlar bilan ishlatilmaydi. Tartib sonlar 3 xil yoziladi: 1)so’z bilan: o’ninchi xona (umumxalq bayramini ifodalovchi kunning tartib raqami harflar bilan quyidagicha yozililadi: Yurtimizda Yigirma birinchi mart keng nishonlanadi.); 2)arab raqami: 9-sinf (Bayramlar nomi arab raqami bilan ifodalansa, oyning nomi kichik harf bilan yoziladi.M-n: 8-mart sevimli bayramim.); 3)rim raqami:XXI asr Eslatma:Tartib sonlarning ayrimlari sifat turkumiga ko’chishi mumkin: yettinchi lampa, o’ninchi ip. Yuqorida ko’rib chiqilgan sonning ma’no turini hosil qiluvchi barcha qo’shimchalar lug’aviy shakl hosil qiluvchi qo’shimchalardir. 3-topshiriq: Tartib sonlar ishtirokida gaplar tuzing va gapdagi sintaktik vazifasini aniqlang. ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________