Jumaqul Amonov 1905-1973

ABUZIYo KO’PRIGI- 84 yoshga kirgan Abdulla Avaz o’zining oto-bobosidan qolgan. Rivoyatlar va tarix haqida shunday deydi:
-Darband lageri yonidagi ko’prik ilk marta Abuziyo to’qsabo tomonidan qurilgan. Abuziyo to’qsabo XVI asrda Abdulloxon (1534-1598) saroyida xon bayrog’ining quuriqchisi unvonida xizmat qiladi. Abuziyo momaligi urug’idan bo’lib, Darbandda to’qsabolik lavozimi sharofati bilan Bog’i balanddan to Botirboylar ,Hayitbtoylarning yarimigacha, Logirdan Saribozorgacha bo’lgan joylar ixtiyoriga o’tgan. Abuziyo shu yerda ko’prik qurdiradi. Va bu ko’prik Abuziyo ko’prigi deb ataladi.
Darband fuqarolaridan Cho’ponboy, Boymahmadboyning bobolari bir vaqtlar shu ko’prik yonida yashaganlar, yerlar egallagandan keyin ular pastki yerlarga ko’chib o’tganlar. Abuziyo ko’prigini keyinchalik Safarqul Elbegi degan kishi qayta ta’mirlaydi. Ko’prik ma’lum muddat Ko’prigi Elbegi deb yuritiladi. Bu ko’prik necha bor buzilgan, necha bor qayta ta’mirlangan. Marhum Safarqul Muhammadin bobosi xotirasini hurmati uchun shu ko’prikni qayta qurdiradi.
YO’LDOShMUHAMMAD KO’PRIGI- Darband darasini bir biriga tutash bo’lgan ichki tomonidan Yo’ldoshmuhammad degan kishi ko’prik qurgan. Bu ko’pirik orqali Qizilnavr, Machay, Jayhun, Oydinko’l, G’o’lloq, tomonlarga borish juda qulay bo’lgan.
MULLO QULAHMAD KO’PRIGI- Eng oxirgi 1940-1955 yillarda qurilgan bu ko’prik Darband darasini yonida qurilgan. Ilgari bu ko’prik XVII asrda qurilgan bo’lsada , lekin hech qanday nom nishon qolmagan. Mullo Qulmuhammad ko’prigi Darbandning Qo’rg’oni, Cho’lbayir tog’i , Zangovod soyi va Boysun ulov yo’llarini bog’laydi. Bu ko’prik 300 yil mobaynida 15 marta ta’mirlangan. Oxirgi marta bu ko’prikni Darbandilardan Ashurov Murod, Shodiqulov Shodimahmadlar qayta ta’mirlaganlar.
Qadimda Darband daryosi xalqga halovat bag’ishlab, qanchadan-qancha muhabbat uchrashuvlari shu daryo qirg’og’idagi tollar soyasida o’tgan. Yoshlaru qariyalar daryo bo’ylariga kelib dostonlarr o’qiganlar:
Mana o’shal dashtu makon,