K. B. Urazov buxgalteriya hisobi va

 
 
16.3.Balans moddalari realligining  auditi 
 
Korxonalar balansi  moddalari realligini audit  tekshiruvidan o‘tqazishga asos bo‘lib 
«Buxgalteriya  balansi»,  aktivlar  ,  majburiyat  va  xususiy  kapitalni  aks  ettiruvchi  doimiy 
schyotlarning  Bosh  kitobdagi  hisob-varaqalarining  ma’lumotlari,  ularga  guvohlik 
beruvchi  boshlang‘ich  va  oraliq  hujjatlar  hisoblanadi.  Balans  moddalari  bo‘yicha  asosiy 
ob’ektlar,  ularni  tekshirish  ketma-ketligi,  tekshirishdan  olinishi  lozim  bo‘lgan  natijalar, 
shuningdek auditorlarning mumkin bo‘lgan xatarlari quyidagilardan iborat bo‘ladi. 
 
Auditni o‘tqazish ketma-
ketligi 
Audit tekshiruvi 
natijalari 
Mumkin bo‘lgan 
auditorlik xatari 
1.Asosiy vositalar  bo‘yicha 
1.Asosiy vositalarning hisob va 
balans qiymatlari-ning yil 
boshidagi qiymat-lari 
aniqlanadi, ular to‘g‘ri-sidagi 
1.Asosiy vositalarning 
qayta baholangan hisob va 
balans qiymatlari-ning 
realligi tasdiq-lanadi 
1.Asosiy vositalar-ning 
hisob va balans 
qiymatlari haqiqiy 
summasi noto‘g‘ri 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
269 
ma’lumotlarni balansda, bosh 
kitobda, jurnal orderda, «Asosiy 
vositalar harakati to‘g‘risida 
hisobot» da bir xil ko‘rsa-
tilganligi , ushbu qiymat -larni 
qayta baholanganligi 
tekshiriladi  
2.Mavjud asosiy vositalarni 21-
son BHMSga ,amortizatsiya 
me’yorlariga, soliqga torti-
lishga munosabatlariga qarab 
to‘g‘ri tasniflanganligi 
aniqlanadi 
3.Asosiy vositalarni inventar 
hisobining borligi va uni to‘g‘ri 
yuritilayot-ganligi tekshiriladi 
4.Asosiy vositalar harakatini 
hujjatlar bilan to‘g‘ri 
rasmiylashtiril-ganligi 
aniqlanadi 
5.Asosiy vositalarni harakatiga 
doir operatsiya-larni schyotlarda 
to‘g‘ri aks ettirilganligi 
tekshiriladi 
6.Asosiy vositalarni real 
mavjudligini bilish yoki qayta 
baholash maqsadida 
inventarizatsiyasi o‘tqaziladi 
7.Asosiy vositalar bo‘yicha 
eskirish summasini to‘g‘ri 
hisoblanganligi tekshiri-ladi, 
bunda bitta guruh asosiy 
vositalarga turli amortizatsiyani 
hisoblash usullaridan 
foydalanil-maganligi 
aniqlanadi. 
8.Asosiy vositalarga qilingan 
kapital investi-siyalar, 
ta’mirlash harajat-lari, ularni 
hisobdan chiqarish, 
tugallanmagan qurilishlar 
tekshiriladi 
9.Asosiy vositalar bo‘yicha ijara 
operatsiyalari, ular-ning 
natijalari hisobining to‘g‘riligi 
aniqlanadi  
10. Asosiy vositalar hara-kati 
to‘g‘risida hisobotning to‘g‘ri 
2.Asosiy vositalar 
bo‘yicha hisob va hisobot 
ma’lumotlarining 
uyg‘unligi tasdiqlanadi 
3.Asosiy vositalarning 
mavjudligi va butligi 
tasdiqlanadi 
4.Asosiy vositalar 
bo‘yicha amortizatsiya  
hisob-kitobini to‘g‘ri 
qilinganligi tasdiqlanadi 
5.Asosiy vositalar harakati 
bo‘yicha daromadlar, 
harajatlar, QQS ning 
realligi tasdiqlanadi 
6.Asosiy vositalar 
harakati, amortizatsiyasi, 
ularga qilingan harajatlar 
hisobida mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi  
va isbotlanadi 
7.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich tasdiq 
lovchi hujjatlardagi 
kamchiliklar ochiladi  
8.Bosh kitobdagi noto‘g‘ri 
yozuvlar ko‘rsatiladi 
9.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
topilishi mumkin 
2.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich 
hujjatlardagi 
kamchiliklar to‘liq 
ko‘rsatilmay qolinishi 
mumkin. 
3.Asosiy 
vositalar 
amortizatsiyasi 
me’yorlari 
noto‘g‘ri 
qo‘llanilganligi 
ko‘rsatilmay  qolinishi 
mumkin 
4.Soliqga tortish 
ob’ektiga tortil-adigan 
o‘rtacha yillik 
qiymatini noto‘g‘ri 
topilganligi aniqlanmay 
qolini-shi mumkin 
5.Asosiy vositalarni 
sotish, likvidatsiya 
qilish, bepul berish, 
ijaraga berish va 
boshqa xollari bo‘yicha 
daromad va harajatlar 
noto‘g‘ri topilgan 
bo‘lishi mumkin 
7.Bosh 
kitobdagi 
noto‘g‘ri 
yozuvlar 
ko‘rsatilmay  qolinishi 
mumkin 
8.Chetlanishlarni 
bartaraf  etish  bo‘yicha 
takliflar 
berilmay 
qolinishi  yoki  noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
270 
tuzilganligi va uning 
ma’lumotlarini hisob 
ma’lumotlari bilan mosligi 
aniqlanadi 
 
 
 
 
 
  
2.Nomoddiy aktivlar bo‘yicha 
1.Nomoddiy aktivlarlarning 
haqiqatda mavjud holati, 
o‘larning hisob va balans 
qiymatlarining to‘g‘ri 
hisoblanganligi, ushbu 
qiymatlarni balansda, bosh 
kitobda bir xil aks ettirilganligi 
tekshiriladi 
2.Nomoddiy aktivlarning 
harakatiga doir operatsiyalar 
bo‘yicha hujjatlarni, 
buxgalteriya yozuvlarini 
to‘g‘riligi tekshiriladi 
3.Nomoddiy aktivlar bo‘yicha 
amortizatsiya summalarini 
to‘g‘ri hisoblanganligi va 
schyotlarda aks ettirilganligi 
aniqlanadi 
4.Nomoddiy aktivlarga doir 
daromad va harajatlarning 
realligi aniqlanadi   
1.Nomoddiy aktivlarning 
hisob va balans 
qiymatlarining, va ularga 
hisoblangan amortitsaziya 
summasini realligi, 
ularning mavjudligi va 
butligi, olingan daromad 
va harajatlarning 
summalarini to‘g‘riligi 
tasdiqlanadi 
2.Nomoddiy aktivlar 
hisobida mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi  
va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
1.Nomoddiy 
aktivlarning hisob va 
balans qiymatlari 
haqiqiy summasi 
noto‘g‘ri topilishi 
mumkin 
2.Nomoddiy aktivlar 
hisobidagi kamchiliklar 
to‘liq ko‘rsatilmay 
qolinishi mumkin. 
3.Soliqga 
tortish 
ob’ektiga  tortil-adigan 
o‘rtacha yillik qiymatni 
noto‘g‘ri 
topilganligi 
aniq-lanmay  qolinishi 
mumkin 
4.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi yoki noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
 
3.Moliyaviy  investitsiyalar  bo‘yicha 
1.Moliyaviy investitsiyalarni 
mavjud turlarini aniqlash, ularni 
hisob va balans qiymatlarini 12-
son BHMS talablariga mosligini 
tekshirish 
2.Moliyaviy investitsiyalarga 
doir operatsiyalarni to‘g‘ri 
hujjatlashtirilganligi va 
schyotlarda to‘g‘ri aks 
ettirilganligini tekshirish  
3.Moliyaviy investitsiyalar 
bo‘yicha daromad va 
harajatlarni to‘g‘ri 
hisoblanganligi va moliyaviy 
hisobotda to‘g‘ri aks 
ettirilganligini tekshirish  
1.Moliyaviy 
investitsiyalarni haqiqatda 
mavjudligini, butligini, 
ularning qiymatini to‘g‘ri 
hisoblanganligini 
tasdiqlash 
2. Moliyaviy 
investitsiyalar hisobida 
mavjud chetlanishlar 
aniqlanadi  va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
1.Moliyaviy 
investitsiyalarning 
hisob va balans 
qiymatlarining haqiqiy 
summasi noto‘g‘ri 
topilishi mumkin 
2.Moliyaviy investi-
siyalar hisobidagi 
kamchiliklar to‘liq 
ko‘rsatilmay qolinishi 
mumkin. 
3.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi yoki noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
 
 
 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
271 
4.Boshqa uzoq muddatli aktivlar bo‘yicha 
1.O‘rnatishga mo‘ljallangan 
jihozlarning mavjud holati, 
ularning qiymatini to‘g‘ri 
topilganligi, qayta baholan-
ganligi, tugallanmagan 
qurilishga ishlatilganligi, 
hisobdan chiqarilganligi, 
schyotlarda aks ettirilishi 
tekshiriladi. 
2.Mol-mulk solig‘iga 
tortiladigan o‘z vaqtida 
o‘rnatilmagan jihozlarni soliq 
solish ob’ektiga to‘g‘ri 
kiritilganligini aniqlash 
3.Uzoq muddatli debitorlik 
qarzlar schyotiga olib borilgan 
olinadigan schyotlarning 
realligini tekshirish    
1.Boshqa uzoq muddatli 
aktivlarni haqiqatda 
mavjudligini, butligini, 
ularning qiymatini to‘g‘ri 
hisoblanganligini 
tasdiqlanadi 
2. Boshqa uzoq muddatli 
aktivlar hisobida mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi  
va isbotlanadi 
3.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
1.Boshqa  uzoq 
muddatli aktivlarning  
haqiqiy summasi 
noto‘g‘ri topilishi 
mumkin 
2.Boshqa uzoq 
muddatli aktivlar 
hisobidagi kamchiliklar 
to‘liq ko‘rsatilmay 
qolinishi mumkin. 
3.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi yoki noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
 
5.Ishlab chiqarish zahiralari bo‘yicha 
1.Ishlab chiqarish zahiralar-
ining hisob va balans qiy-
matlarini yil boshidagi 
summalari aniqlanadi, ular 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni 
balansda, bosh kitobda, jur-nal 
orderlarda, moddiy hisobotlarda 
bir xil ko‘r-satilganligi 
tekshiriladi  
2.Mavjud ishlab chiqarish 
zaxiralarini 21-son BHMSga  
muvofiq to‘g‘ri tasniflan-ganligi 
aniqlanadi 
3.Ishlab chiqarish zahira- 
larini ombor hisobining borligi 
va uni to‘g‘ri yuriti-layotganligi 
tekshiriladi 
4.Ishlab chiqarish zahiralari 
harakatini hujjatlar bilan to‘g‘ri 
rasmiylashtiril-ganligi 
aniqlanadi 
5.Ishlab chiqarish zaxiralarini 
harakatiga doir operatsiyalarni 
FIFO, AVEKO usullardan 
birida schyotlarda to‘g‘ri aks 
ettiril-ganligi tekshiriladi 
6.Ishlab chiqarish zahiralarini 
real mavjudli-gini bilish 
1.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining  hisob va 
balans qiymatlari-ning 
realligi va bir xilligi 
tasdiqlanadi 
2.Ishlab chiqarish zaxi-
ralari bo‘yicha hisob va 
balans ma’lumotlari-ning 
uyg‘unligi tasdiqlanadi 
3.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining mavjudligi 
va butligi tasdiqlanadi 
4.Ishlab chiqarish 
zaxiralari harakati 
bo‘yicha daromadlar, 
harajatlar, QQS ning 
realligi tasdiqlanadi 
6.Ishlab chiqarish 
zahiralari  hisobida mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi  
va isbotlanadi 
7.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich tasdiq 
lovchi hujjatlardagi 
kamchiliklar ochiladi  
8.Bosh kitobdagi noto‘g‘ri 
yozuvlar ko‘rsatiladi 
9.Chetlanishlarni bartaraf 
1.Ishlab chiqarish 
zaxiralarining hisob va 
balans qiymatlari 
haqiqiy summasi 
noto‘g‘ri topilishi 
mumkin 
2.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich 
hujjatlardagi 
kamchiliklar to‘liq 
ko‘rsatilmay qolinishi 
mumkin. 
3. Ishlab chiqarish 
zaxiralarini sotish,  
bepul berish  va boshqa 
xollari bo‘yicha 
daromad va harajatlar 
noto‘g‘ri topilgan 
bo‘lishi mumkin 
4.Bosh 
kitobdagi 
noto‘g‘ri 
yozuvlar 
ko‘rsatilmay  qolinishi 
mumkin 
5.Chetlanishlarni 
bartaraf  etish  bo‘yicha 
takliflar 
berilmay 
qolinishi  yoki  noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
272 
maqsadida inventarizatsiyasi 
o‘tqaziladi 
7.Ishlab chiqarish zahiralarini 
sotib olishda ta’minotchilarga 
to‘langan QQS summasini 
byudjetga to‘lovlar bo‘yicha 
kamayti-rishga (zachetga) 
to‘g‘ri olib borilganligi 
tekshiriladi  
8.Ishlab chiqarish zaxiralari 
bo‘yicha transport-tayyorlov 
harajatlarini, materiallar 
qiymatidagi chetlanishlarni 
to‘g‘ri hisoblanganligi  
tekshiriladi 
 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
6.Tugallanmagan ishlab chiqarish bo‘yicha 
1.Tugallanmagan ishlab 
chiqarishning balansda 
ko‘rsatilgan  davr boshidagi 
qiymatini bosh kitob 
ma’lumotiga mos kelishi 
aniqlanadi 
2.2010-Asosiy ishlab 
chiqarish», 2310 «yordamchm 
ishlab chiqarish» va boshqa 
ishlab chiqarish harajatlari 
hisobi schyotlaridagi yozuvlar 
hujjatlar aslsida tekshirib 
chiqiladi, ularni «harajatlar 
tarkibi to‘g‘risida Nizom»ga 
muvofiqligi baholanadi 
3.Ishlab chiqarish harajatlari 
schyotlaridagi ma’lumotlarni 
mavjud holati va haqiqatda 
bo‘lish kerak holatlari 
aniqlanadi   
4. Chetlanishlar bo‘yicha  
isbotu- dalillar  to‘planadi 
 
   
1.Tugallanmagan ishlab 
chiqarishning summasi 
tasdiqlanadi. 
2.Ishlab chiqarishdan 
olingan tayyor mahsulotlar 
tannarxiga kiritiladigan 
harajatlar tasdiqlanadi. 
3..Ishlab chiqarish 
harajatlari  hisobida 
mavjud chetlanishlar 
aniqlanadi  va isbotlanadi 
4.Ishlab chiqarish 
hisobotlari va boshqa 
boshlang‘ich tasdiq 
lovchi hujjatlardagi 
kamchiliklar ochiladi  
5.Bosh kitobdagi noto‘g‘ri 
yozuvlar ko‘rsatiladi 
6.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
1..Ishlab chiqarish 
harajatlari  hisobidagi 
mavjud chetlanishlar 
aniqlanmay qolinishi 
mumkin 
2.Tugallanmagan 
ishlab chiqarish 
qoldig‘i noto‘g‘ri 
topilishi mumkin  
3.Bosh kitobdagi 
noto‘g‘ri yozuvlar 
ko‘rsatilmasdan 
qolinishi mumkin 
4.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmasligi 
yoki noto‘g‘ri berilishi 
mumkin 
 
 
 
7.Tayyor mahsulotlar va tovarlar bo‘yicha 
1.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlarning hisob va balans 
qiymatlarini yil boshidagi 
summalari aniqlanadi, ular 
1.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlarning  hisob va 
balans qiymatlarining 
realligi  tasdiqlanadi 
1.Tayyor mahsulotlar 
va tovarlarning hisob 
va balans 
qiymatlarining haqiqiy 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
273 
to‘g‘risidagi ma’lumotlarni 
balansda, bosh kitobda, jur-nal 
orderlarda, moddiy hisobotlarda 
bir xil ko‘r-satilganligi 
tekshiriladi  
2.Mavjud tayyor mahsulotlar va 
tovarni 21-son BHMSga  
muvofiq to‘g‘ri tasniflan-ganligi 
aniqlanadi 
3.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlarini ombor hisobining 
borligi va uni to‘g‘ri 
yuritilayotganligi tekshiriladi 
4.tayyor mahsulotlar va tovarlar  
harakatini hujjatlar bilan to‘g‘ri 
rasmiylashtirilganligi aniqlanadi 
5.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar  sotib olish va sotish 
qiymatlarini to‘g‘ri 
shakllanganligi, ushbu 
qiymatlar bo‘yicha ularni sotish 
va sotish tannarxi schyotlarida 
to‘g‘ri aks ettiril-ganligi 
tekshiriladi 
6.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar zahiralarini real 
mavjudligini bilish maqsadida 
inventarizatsiyasi o‘tqaziladi 
7.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlarni sotishdan olingan 
QQS summasini  to‘g‘ri 
topilganligi tekshiriladi  
8.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar  schyotlaridagi 
ma’lumotlarni mavjud holati va 
haqiqatda bo‘lish kerak holatlari 
aniqlanadi   
9. Chetlanishlar bo‘yicha  
isbotu- dalillar  to‘planadi 
 
 
2.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar bo‘yicha hisob va 
balans ma’lumotlari-ning 
uyg‘unligi tasdiqlanadi 
3.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlarining mavjudligi 
va butligi tasdiqlanadi 
4.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar  harakati bo‘yicha 
daromadlar, harajatlar, 
QQS ning realligi 
tasdiqlanadi 
5.Tayyor mahsulotlar va 
tovarlar  hisobida mavjud 
chetlanishlar aniqlanadi  
va isbotlanadi 
6.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich tasdiq 
lovchi hujjatlardagi 
kamchiliklar ochiladi  
8.Bosh kitobdagi noto‘g‘ri 
yozuvlar ko‘rsatiladi 
9.Chetlanishlarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
beriladi 
summalari noto‘g‘ri 
topilishi mumkin 
2.Schyot-fakturalar va 
boshqa boshlang‘ich 
hujjatlardagi 
kamchiliklar to‘liq 
ko‘rsatilmay qolinishi 
mumkin. 
3. Tayyor mahsulotlar 
va tovarlarni sotish,  
bepul berish  va boshqa 
hollari bo‘yicha 
daromad va harajatlar 
noto‘g‘ri topilgan 
bo‘lishi mumkin 
4.Bosh 
kitobdagi 
noto‘g‘ri 
yozuvlar 
ko‘rsatilmay  qolinishi 
mumkin 
5.Chetlanishlarni 
bartaraf  etish  bo‘yicha 
takliflar 
berilmay 
qolinishi  yoki  noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  
8. Kelgusi davr  va muddati uzaytirilgan  harajatlar bo‘yicha  
«Kelgusi davr harajatlari», 3200 
«muddati uzaytirilgan 
harajatlar» schyotlariga olib 
borilgan  harajatlarning 
qonuniyligi va realligi 
tekshiriladi 
1.Kelgusi davr va muddati 
uzaytirilgan harajatlarning 
real summalari 
tasdiqlanadi 
2.Kelgusi davr va muddati 
kechiktirilgan harajatlar 
1.Kelgusi davr va 
muddati uzaytirilgan 
harajatlarning  
summalari  noto‘g‘ri 
baholanishi mumkin 
3.Ushbu harajatlar 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
274 
2.Ushbu schyotlardagi 
ma’lumotlarni mavjud holati va 
haqiqatda bo‘lish kerak holatlari 
aniqlanadi   
3. Chetlanishlar bo‘yicha  
isbotu- dalillar  to‘planadi 
 
 
hisobidagi kamchiliklar 
ko‘rsatiladi va 
ularnibartaraf etish 
bo‘yicha tavsiyalar 
beriladi   
hisobidagi kamchi-
liklar ko‘rsatil-mayin 
qolinishi mumkin. 
4.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi yoki noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
  
9.Pul  mablag‘lari  bo‘yicha 
1.Kassa operatsiyalari bo‘yicha 
hujjatlarni va ularning hisobini 
yuritilishi «Kassa 
operatsiyalarini yuritish 
Qoidalari»ga asosan tekshiriladi 
2.Bankdagi hisob-kitob  va 
boshqa schyotlardagi pul 
mablag‘larining hisobi «Kassa 
operatsiyalarini yuritish 
Qoidalari» va «Naqd pulsiz 
hisob-kitoblar to‘g‘risida 
Nizom»ga asosan tekshiriladi 
3.Pul mablag‘lari hisobi 
schyotlaridagi ma’lumotlarni 
mavjud holati va haqiqatda 
bo‘lish kerak holatlari 
aniqlanadi   
4. Chetlanishlar bo‘yicha  
isbotu- dalillar  to‘planadi 
 
 
1.Kassa va bank 
operatsiyalari bo‘yicha 
belgilangan Qoidalar va 
Nizomga amal qilinganlik 
yoki undan chetlanishlar 
borligi tasdiqlanadi 
2. Pul mablag‘lari 
hisobidagi kamchiliklar ni 
bartaraf etish bo‘yicha 
tavsiyalar beriladi 
  
1.Naqd va naqd pulsiz 
operatsiyalarda mavjud 
xatolar ochilmayin 
qolishi mumkin 
2.Chetlanishlarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar berilmay 
qolinishi yoki noto‘g‘ri 
berili-shi mumkin 
10.  Debitorlik  qarzlar bo‘yicha   
1.Haridorlar bilan hisob-
kitoblarda 15% lik oldindan 
to‘lov talablarini bajarilishi 
tekshiriladi 
2.Haridorlarning mavjud 
qarzlarining realligi tekshiriladi 
3.Muddati o‘tib ketgan qarzlar 
topiladi va ularning hisobotda  
real ko‘rsatil-ganligi  aniqlanadi 
4.Barter asosida qarzlarni 
yopilish xollarini borligi 
tekshiriladi 
5.Ta’minotchilarga, xodim-
larga, byudjetga va boshqa 
debitorlarga berilgan 
bo‘naklarning realligi, 
1.Debitorlik qarzlarning 
real summalari schyotlar 
bo‘yicha tasdiqlanadi 
2.Muddati o‘tib ketgan 
debitorlik qarzlar 
tasdiqlanadi 
3.Mavjud kamchiliklarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar beriladi 
1.Debitorlik 
qarzlarning real holati 
buzib ko‘rsatilishi 
mumkin 
2.Mavjud 
kamchiliklarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
berilmay qolinishi yoki 
noto‘g‘ri berili-shi 
mumkin kamchiliklar  
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

 
275 
muddatidan ko‘p vaqtga asos-
siz yopilmaslik holatlari 
aniqlanadi 
6.Debitorlik qarzlar hisobidagi 
kamchiliklar bo‘yicha isbotu –
dalillar to‘planadi   
11. Majburiyatlar  bo‘yicha 
1.Ta’minotchilar bilan hisob-
kitoblarda 15% lik oldindan 
to‘lov talablarini bajarilishi 
tekshiriladi 
2.Kreditorlik  qarzlarning 
realligi tekshiriladi 
3.Muddati o‘tib ketgan 
kreditorlik qarzlar topiladi va 
ularning hisobotda  real 
ko‘rsatil-ganligi  aniqlanadi 
4.Barter asosida kreditorlik 
qarzlarni yopilish hollarini 
borligi tekshiriladi 
5.Ish haqi bo‘yicha qarzlarni 
natura shaklda uzish hollarini 
mavjudligi tekshiriladi  
6.Kreditorlik qarzlar hisobidagi 
kamchiliklar bo‘yicha isbotu –
dalillar to‘planadi   
1.Kreditorlik qarzlarning 
real summalari schyotlar 
bo‘yicha tasdiqlanadi 
2.Muddati o‘tib ketgan 
kreditorlik qarzlar 
tasdiqlanadi 
3.Mavjud kamchiliklarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflar beriladi 
1.Kreditorlik 
qarzlarning real holati 
buzib ko‘rsatilishi 
mumkin 
2.Mavjud 
kamchiliklarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
berilmay qolinishi yoki 
noto‘g‘ri berili-shi 
mumkin   
12. Xususiy  kapital bo‘yicha 
1.Ustav kapitalining  haqiqatda 
shakllanganligi tekshiriladi 
2.Qo‘shilgan kapitalni vujudga 
kelishi,ishlatilishi, ularning 
qonuniyligi va  realligi 
tekshiriladi 
3.Rezerv kapitalini vujudga 
kelishi va  ishlatilishining 
qonuniyligi va  realligi 
tekshiriladi 
4.Taqsimlanmagan foyda 
summasini realligi tekshiriladi 
5.Maqsadli mablag‘larni 
shakllanishi va ishlatilishining 
qonuniyligi va realligi 
tekshiriladi 
6.Kelgusi to‘lovlar uchun  
rezervning  shakllanishi va 
ishlatilishining qonuniyligi va 
realligini tekshirish  
1.Ustav kapitalini 
shakllanganligini 
tasdiqlash 
2.Qo‘shilgan va rezerv 
kapitalning  summalarini 
realligini tasdiqlash 
3.Tasdiqlanmagan foydani, 
shu jumladan hisobot 
davrning taqsimlanmagan 
foydasini tasdiqlash 
4.Maqsadli mablag‘larni, 
shu jumladan soliq 
imtiyozlaridan shakllangan 
maqsadli tushumlarning 
realligini tasdiqlash 
5. .Mavjud kamchiliklarni 
bartaraf etish bo‘yicha 
takliflarni berish 
   
1. Xususiy kapitalning 
real holati buzib 
ko‘rsatilishi mumkin 
2.Mavjud 
kamchiliklarni bartaraf 
etish bo‘yicha takliflar 
berilmay qolinishi yoki 
noto‘g‘ri berili-shi 
mumkin