K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

TayanchIboralar
Asosiy xodimlar- bu qurilish tashkilotlarining shtat jadvalida belgilangan lavozimlami egallab turgan xodimlar, ya’ni injener-loyihachilar, injener-quruvchilar, prorablar, masterlar, mexaniklar, elektriklar, slesarlar, ganchkorlar, pardozlovchilar, taxtaga ishlov beruvchi va ulardan turli tayyor moslamalar yasovchi ustalar, g‘isht teruvchilar, ombor mudirlari, ta’minotchilar va shu kabi boshqa xodimlar.
Asosiy bo‘lmagan xodimlar - bu individual mehnat shartnomasiga ko‘ra alohida ishlami bajarish uchun vaqtinchalik ishga olingan xodimlar.
Qurilish ishlari, odatda, jamoa, ya’ni brigada tomonidan bajariladi. Bajarilgan ishlaryaxlitjamoaning(brigadaning)mehnatisifatidatavsiflanadi. Mos ravishda hisoblangan ish haqi ham jami jamoa (brigada) uchun hisoblangan ish haqi hisoblanadi. Bunday tizim adabiyotlarda «akkord», «akkord-naryad» tizimi, deb ham e’tirof etiladi.
Akkord tizim-bu ish haqi yaxlit jamoa (brigada) uchun hisoblash va jamoa (brigada) a’zolari o‘rtasida ularning mehnatda ishtiroki koeffitsiyentiga ko‘rataqsimlash tizimi
Mehnatda ishtirok koeffitsiyenti - bu brigada a’zolarining umumiy bajarilgan ishdagi hissasining nisbiy miqdori.
Nazorat uchun test savol-javoblari

1. 
   Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq to‘lashning ishbay shaklida ish haqi hisoblashga asos boMadi:
   

1. 
   nary ad;
   
2. 
   bildirgi-naryad;
   

v) bir birlik ish uchun haq to‘lash me’yori;
g) yuqoridagilaming barchasi.

2. 
   Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq toMashning ishbay shakli qoMlaniladi:
   

1. 
   ma’muriy-boshqaruv xodimlari uchun;
   
2. 
   bosh injener uchun;
   

v) quruvchilar uchun;
g) yuqoridagilarning barchasi uchun.

3. 
   Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq to‘lashning vaqtbay shaklida ish haqi hisoblashga asos boMadi:
   

1. 
   naryad;
   
2. 
   tabel, tarif razryadi bo‘yicha maosh;
   

v) tarif razryadi;
g) yuqoridagilarning barchasi.

4. 
   Qurilish tashkilotlarida mehnatga haq toMashning vaqtbay shakli qo‘llaniladi:
   

1. 
   ma’muriy-boshqaruv xodimlari uchun;
   
2. 
   masterlar uchun;
   

v) quruvchilar uchun;
g) yuqoridagilarning barchasi uchun.

5. 
   Qurilish ishlari uchun mehnatga haq to‘lashning keng tarqalgan shakli - bu:
   

1. 
   vaqtbay shakl;
   
2. 
   akkord-naryad shakl;
   

v) individual shakl;
g) ishbay-vaqtbay shakl.

6. 
   Mehnatda ishtirok etish koeffitsiyentini belgilaydi:
   

1. 
   direktor;
   
2. 
   brigada kengashi;
   

v)ishchiningo‘zi;
g) bosh buxgalter.
7.2007-yil yanvar oyida qurilish brigadasi a’zolariga (4 kishiga) hisoblangan jami ish haqi 600000 so‘m. Jami sarflangan vaqt 600 kishi/soat.Xodimlarishlagan vaqt: l-ishchi-180soat,2-ishchi 140 soat, 3-ishchi 160 soat, 4-ishchi 120 soat. 0‘rtacha oylik ish vaqti brigada a’zolari uchun 560 kishi/soat. Ish haqidan quyidagilar ushlangan: daromad solig‘i o‘rtacha 20 % miqdorida; pensiya fondiga -2,5 %; jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti schotiga-1 %.

1. 
   ishchining mehnatda ishtirok koeffitsiyenti (MIK) va ish haqi summasini toping:
   

1. 
   MIK 1,2; ish haqi 150000 so‘m;
   
2. 
   MIK 1,29; ish haqi 180000 so‘m; v)MIK 1,30; ish haqi 216000 so‘m; g) to‘g‘rijavob yo‘q.
   

7.