K. hoshimov kuni uzaytirilgan guruhlarda ta
Download 115.68 Kb. Pdf ko'rish
|
|
262 topshiriqlar berib borish kabilar ham o‘quvchilaming mustaqil mashg‘ulotlarda faol ishtirok etishini ta’minlaydi. — 0 ‘qituvchi bilan tarbiyachi o‘rtasidagi mustahkam aloqa har bir o‘quvchiga individual munosabatda bo‘lishini ta’minlay- di. Bu esa, tarbiyachining har bir o‘quvchiga uning bilim doirasiga mos talablar qo‘yib, mashg‘ulotlarda faol ishtirok etishi uchun yordam beradi. Mustaqil o‘quv ishlarining samaradorligini oshirishda, ayniqsa, o‘quvchining o‘z bilimiga bo‘lgan ishonchini oshira borish muhim ahamiyatga ega. — Mustaqil o‘quv mashg‘ulotlarining samaradorligini oshirish uchun uyga berilgan vazifani ishlashni tashkil etish metodlarini har tomonlama takomillashtira borish kerak. Uzluksiz olib borgan kuzatishlarimiz bu maktablar faoliyatida, yuqorida eslatib o‘tganimizdek, katta yutuqlar bilan bir qatorda ayrim nuqsonlar ham mavjud ekanligini ko‘rsatadi. Ayrim nuqsonlami quyidagilarda ko‘rish mumkin: 1. Ayrim tarbiyachilar, hatto maktab m a’muriyati, kuni uzaytirilgan guruhlaming maqsad va vazifasi, o‘ziga xos xususi- yati, uning umumiy ta’lim maktabi bilan bo'lgan aloqasi, birligi kabilami aniq bilmaydilar. 2. Bu yangi tip muassasalarda ishlayotgan pedagog-tarbiya- chilar dastur, zarur metodik qo‘llanmalar bilan yetarli ravishda ta’minlanmaganlar. 3. Ayrim guruhlar o‘quvchilaming, ota-onalarning talab va ehtiyojlari, xohishi va istagi hisobga olinmay komplektlashtiri- ladi. 4. Ayrim maktablarda tarbiyachilar tanlashda pedagogika talablariga qat’iyan amal qilinmay, masalaga yuzaki qaraladi. 5. Ba’zi sinf va guruhlarda zarur sharoitlar — o‘quvchilar- ning vaqtida ovqatlanishlari, yuvinib-taranishlari, sport, badiiy havaskorlik, chizmachilik ishlari bilan shug‘ullanishlari, hordiq chiqarishlari uchun sharoit yaratilmagan. 6. Ayrim ota-onalar jamoalari, otaliq tashkilotlari bu maktab- larga yetarli e’tibor bermaydilar. Yuqoridagi va shunga o‘xshash nuqsonlardan xoli bo‘lish va ta’lim-tarbiya ishlarini yaxshilash uchun quyidagilarga e’tibor berish lozim: Maktab-intemat, kuni uzaytirilgan sinf va guruhlar tashkil qilishda dastlabki tegishli moddiy baza, sharoit va imkoniyat- 263 ning yaratilishi katta ahamiyatga ega. Vazirlar Kengashining «Kuni uzaytirilgan maktab va guruhlar tashkil qilish to ‘g‘ri- sida»gi (1960-yil) qarorida bu maktab va guruhlami barcha zarur sharoitlar mavjud bo‘lgan taqdirdagina ochish mumkinligi ko‘rsatilgan. Shuning uchun maktabning imkoniyatini hisobga olgan holda kuni uzaytirilgan sinf va guruhlar sonini belgilash, taqsimlashda xalq xo‘jalik rejasiga amal qilish zarur. Ko‘pchilik maktablarda mashg‘ulot ikki smenada o‘tkaziladi. Bu ilmiy bo‘lim mudirining kuni uzaytirilgan sinf va guruhlar faoliyatini yetarlicha pedagogik nazorat qilishini, ularga metodik yordam berishini qiyinlashtiradi. Shuning uchun o‘n va undan ortiq kuni uzaytirilgan sinf va guruhlari bo‘lgan maktablarda bosh tarbiyachi lavozimi shtati berilishi maqsadga muvofiqdir. Kuni uzaytirilgan guruh va maktab-internatlarda ta’lim-tarbiya ishlarining to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilishini ta’minlash uchun quyidagi- larga e’tibor berish lozim: — Respublika, viloyat va shahar o‘qituvchilar malakasini oshirish institutlari, pedagogika universitetlari hamda pedagogi ka ilmiy tadqiqot instituti xodimlari tomonidan yangi tip muas sasalari tajribasini ilmiy ravishda o‘rganib, ilg‘or tajribalarni ommalashtirish, metodik tavsiyalar ishlab chiqish uchun tayanch maktablari tashkil qilish; — maktablar qoshidagi kuni uzaytirilgan sinf va guruhlar tarbiyachilari metodik kengashining muntazam ishlashiga erishish; shuningdek, tuman va shahar miqyosida tarbiyachilarning metodik birlashmalarini tashkil qilish, ularda alohida metodik xarakterdagi mavzular yuzasidan seminarlar uyushtirish va tarbiya- chilarga amaliy yordam berish; — pedagogika universitetlarining boshlang‘ich ta ’lim me- todika fakulteti o‘quv pedagogika kolleji dasturiga kuni uzay tirilgan guruh, maktab-internatlarning maqsadi, vazifasi, ularda amalga oshiriladigan ishlarning metodlariga oid mavzularni ko‘proq kiritish imkoniyati bo‘lsa, bu muassasalarda ishlay- digan maxsus tarbiyachilar tayyorlaydigan fakultetlar, bo‘limlar ochish; — maktabni otaliqqa olgan tashkilot, tuman-shahar yoshlar uyi, o‘quvchilar ijodiyoti markazlari, yosh texniklar stansiyasi kabi muassasalaming maktab-intemat va kuni uzaytirilgan guruhlarda 264 to‘garaklar, sinfdan va maktabdan tashqari o'tkaziladigan ishlar bo'yicha hamkorligini yo'lga qo'yish; — bu yangi tip muassasalar ishini yanada yaxshilash uchun 0 ‘quvchilaming butun kun bo‘yi vaqtlarini zavqli va samarali o‘tkazishlari uchun klublar, madaniyat saroylari kabi kunduz kunlari band bo‘lmagan binolardan imkoni boricha foydalanishga sharoit yaratish va ulardan unumli foydalanish. Kuni uzaytirilgan maktab, sinf, guruhlar va maktab-inter- natlar yosh avlodni har tomonlama tarbiyalab voyaga yetkazish haqidagi mamlakatimiz rahbariyatining xalq maorifi oldiga qo‘ygan vazifalarni bajarishda g‘oyat katta muvaffaqiyatlarga olib keladi. 265 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. I. A. Karimov. «Istiqlol va ma’naviyat». — Т.: « 0 ‘zbekiston»,1994. 2. I. A. Karimov. « 0 ‘zbekiston buyuk kelajak sari». — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1998. 3. I. A. Karimov. «Jamiyatimiz mafkurasi xalqni xalq, millatni millat qilishga xizmat etsin». — Т.: «Tafakkur» jumali, 1998, 2-son. 4. I. A. K arim ov. « 0 ‘zbekiston XXI asrga intilm oqda» — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1999. 5. Barkamol avlod — 0 ‘zbekiston taraqqiyotining poydevori, Prezident I. Karimovning 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi IX sessiyasida so‘zlagan nutqi. — Т., 1997. 6 . I. A. Karimov. Biz kelajagimizni o‘z qo‘limiz bilan quramiz. 7. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1999. 7. I. A. Karimov. Ozod va obod Vatan, erkin va faro von hayot — pirovard maqsadimiz. 8. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1999. 8 . I. A. Karimov. Vatan ravnaqi uchun har birimiz mas’ulmiz. 9. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 2001. 9. I. A. Karimov. Biz tanlagan yo‘l — demokratik taraqqiyot va ma’rifiy dunyo bilan hamkorlik yo‘li. 11., — Т.: « 0 ‘zbekiston», 2003. 10. 0 ‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1992. 11. 0 ‘zbekiston Respublikasining Ta’lim to‘g‘risidagi qonuni. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1997. 12. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1997. 13. Milliy istiqlol g‘oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 2000. 14. Mualliflar guruhi. «Barkamol avlod orzusi». — Т.: «Sharq», NMK, 1999. 15. Umumiy ta’lim va hunar maktabini isloh qilishning asosiy yo‘nalish- lari. - Т., 1984. 16. Kuni uzaytirilgan maktablar tashkil qilish to‘g‘risida. (Vazirlar Kengashi qarori 15-fevral 1960-y) 1917— 1973-y. Hujjatlar to‘plaml. — М., «Pedago- gika», 1974, 122-bet. 17. Sobiq 0 ‘zbekiston Maorif ministrligining kuni uzaytirilgan maktab va gruppalar to‘g‘risidagi Nizomi. ( 0 ‘zbekiston Respublikasi Ministrlar Sovetining №214 qarori bilan tasdiqlangan) 143—149-betlar. — Т.: « 0 ‘zbekis- ton», 143—349-bet. 266 18. Sobiq 0 ‘zbekiston Maorif Ministrligining kollegiya qarori, buyruq va instruksiyalar to‘plami. №2, Toshkent — 1988-y. Kuni uzaytirilgan guruhlar va maktablar ishini rejalashtirish, butlash va tashkil qilishni yaxshilash to‘g‘risi- da. 32—38-betlar. 19. Абрамова Т. 77. Школа с продленным днем. — М., 1986. 20. Анкудинова Т. Д. Воспитание самостоятельности по подготовке домашних заданий. — М.: «Начальная школа», 1972. №4, с. 28. 21. Веденисова Л. Ф. Основные направления в развитии продленно го дня. В кн.: Руководство педагогическим процессом в группах продлен ного дня. — Рига: Звайгазне, 1977, с. 18—42. 22. Веденисова Л. Ф. Руководство внеурочной учебной деятельно стью учащихся в группах продленного дня. В кн.: Проблемы разви тия продленного дня в общеобразовательных школах. — М., 1972, с. 8 9 -9 0 . 23. Веденисова Л. Ф., Суркова О. 77. Педагогическая помощь млад шим школьникам при подготовке домашних заданий. В кн.: Вопросы воспитательной работы в начальных классах продленного дня. — Пермь, 1977, с. 63-71. 24. Внеурочная учебная работа учеников. Методические рекомен дации. Сост. Огородников А. А., Огородникова В. 77., Суркова 0 . 77. — Пермь, 1976, с. 28. 25. Вопросы воспитательной работы в начальных классах продлен ного дня. — Пермь, 1977, с. 63—71. 26. Воспитатель групп продленного дня (Под. ред. О. С. Кел). — М.: «Просвещение», 1977. 27. Выполнение домашних заданий учащимися в школьных усло виях. Методические рекомендации. Сост. Огородников А . А., Сурко ва О. 77. — Пермь, 1977, с. 22. 28. Гурвич Л. Б. Работа воспитателя в группе продленного дня (1—3 классы). Пособие для учителей. — М.: «Просвещение», 1982, с. 190. 29. Зеленина М. Л. Исследование организационной структуры учеб ной деятельности учащихся 1—3 классов школ продленного дня. В кн.: Содружество школы, семьи и общественности в воспитании и обуче нии детей и молодежи. — М., 1975, с. 44—53. 30. Карклина С. Э. Педагогика продленного дня, 1988. 31. Кобзар Б. С. Учебно-воспитательный процесс в школах и груп пах продленного дня. — Киев: Рад. школа, 1982, с. 173. 32. Кудешев Ю. 77. Самостоятельные занятия учащихся по иност ранному языку в условиях школы продленного дня. В кн.: Методика обучения иноязычной устной речи. Изд-во Воронежского ун-та. — Воронеж, 1976, с. 91—96. 33. Kuni uzaytirilgan sinf va guruhlarda musiqaviy-tarbiyaviy ishlarni tashkil etish. Tuzuvchilar: Qirg‘izov I. Q., Ahmedov S. S., — Farg‘ona, 1990. 267 34. Плоткин М. М., Цыпурский В. Г. Содержание и организация вос питательной работы в школе-интернате. — М., 1982. 35. Рязанова В . В. Педагогическое руководство по выполнению до машних заданий в группах продленного дня. Из опыта московских школ. Начальная школа. 1978, №9, с. 42—46. 36. Sotlikov Т. Kuni uzaytirilgan sinf va guruhlarda ta’lim-tarbiya ishlari. - Т., 1992. 37. Sotlikov T. Bozor iqtisodi sharoitida ta’lim-tarbiya mazmunini yangilashning dolzarb vazifalari. — T. 38. Суркова О. П. Организация контроля за выполнением домаш них заданий младшими школьниками в группе продленного дня. — Т., Совет мактаби, 1977, №3, с. 28—29. 39. Суркова О. П. К проблеме воспитания самостоятельности млад ших школьников при выполнении домашних заданий в группе продлен ного дня. — Пермь, 1977, с. 50—62. 40. К. Hoshimov. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan maktablarda ta’lim-tarbiya ishlarini planlashtirish. — Т., 1961. 41. К. Hoshimov. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan maktablar ta’lim-tarbiya ishlarining ayrim masalalari. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1962. 42. K. Hoshimov. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan maktablarda ta’lim-tarbiya ishlari. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1965. 43. K. Hoshimov. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan maktab va gruppalarning xususiyati va kundalik rejim masalasi. — Т.: «Ilmiy asarlar». 1965. 44. K. Hoshimov. Respublikamizda o ‘quv kuni uzaytirilgan maktablar hayotidan. To‘plam — Т.: «Fan» nashriyoti. 1971. 45. K. Hoshimov. Kuni uzaytirilgan maktabning muhim vazifalari. 10-son.— Т., 1973, 46. К. Хашимов, Ж. Сарсенов. Некоторые вопросы организации про дленного дня в школе. — Алма-Ата: Издательство «Мектеп», 1974. 47. К. Hoshimov. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan maktab va uning ravnaqi. 126- tom. — Т., 1974. 48. К. Hoshimov, R. Mallayev. Kuni uzaytirilgan maktab va gruppalar. — Т.: « 0 ‘qituvchi». 1975. 49. K. Hoshimov. Kuni uzaytirilgan maktab, sinf va gruppalar faoliyatini takomillashtirish. — Т., 1977, 9-son. 50. K. Hoshimov. Tarbiyachi va o‘qituvchilar o‘rtasida hamkorlik masalalari, 210-tom. - Т., 1977. 51. К. Hoshimov. Respublikada kuni uzaytirilgan maktab va gruppaning perspektivasi hamda taraqqiyoti masalasiga doir. To‘plam. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1978. 52. K. Hoshimov, L. Marudova. Kuni uzaytirilgan sinf va gruppalarda tarbiyaviy ishlami planlashtirish. — Т., 1978. 268 53. К. Hoshimov. Kuni uzaytirilgan maktab, sinf, gruppalar va to‘la kunli maktablarga pedagogika asoslari. — Т., 1981. 54. К. Hoshimov. «Kuni uzaytirilgan maktablarga» kundalik rejim. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1982. 55. K. Hoshimov, L. Marudova. Воспитательная работа в группах и классах продленного дня. Т.: « 0 ‘qituvchi», 1982. 56. К. Hoshimov, L. Marudova . Kuni uzaytirilgan klass ham gruppalarga tarbiyaliq jumislardi planlastirdi. — Nokis, «Karakalpaqstan», 1982. 57. К. Хашимов. Развитие школ продленного дня в Узбекистане. — Т.: Издательство «Фан», 1984. 58. К. Hoshimov . Kuni uzaytirilgan maktablar ishini takomillashtirish. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1984. 59. K. Hoshimov. 0 ‘quvchilar ong va xulqining shakllanishida kuni uzaytirilgan maktab, gruppalaming imkoniyatlari. — Т., 1984-y. 60. O. Hasanboyeva. Kuni uzaytirilgan guruhlarda tarbiyaviy ishlar. — Т., 1994. 61. К . Хашимов, Камилова М. Методика организации самоподготов ки учащихся школ, групп продленного дня. — Т., 1984 г. 62. К. Hoshimov. Kuni uzaytirilgan maktab va intematlar ishining pedagogik asoslari. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1988. 63. M. Yusupov, T. A. Abdullayeva. 0 ‘quv kuni uzaytirilgan sinf va gruppalar ishini tashkil etish. Т.: « 0 ‘qituvchi», 1986. 64. K. Hoshimov, M. Normuhamedova, T. Usmonxo'jayev. — Kuni uzaytirilgan guruhlarda tarbiyaviy ishlami tashkil qilish. (Metodik qoMlan- ma). — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1992. 269 MUNDARIJA Kirish............................................................................................................3 Birinchi qism Kuni uzaytirilgan sinf, guruh, maktab, maktab-internatlarning taraqqiyoti va o‘ziga xos xususiyatlari Kuni uzaytirilgan maktab, guruhlarning ijtimoiy pedagogik zarurati va qisqacha tarixi...........................................................................9 0 ‘zbekiston hukumatining yangi tipdagi o ‘quv muassasalarini rivojlantirish haqidagi g‘amxo‘rligi......................................................... 13 Kuni uzaytirilgan maktab, sinf, guruh va maktab-internatlarning asosiy shakllari hamda pedagogik xususiyatlari..................................... 20 Ikkinchi qism Kuni uzaytirilgan guruh va maktab-intematlar ishjni tashkil etish Kuni uzaytirilgan maktab, guruh va maktab-intematlami butlash.....29 Tarbiyaviy ishlami rejalashtirish va uning pedagogik ahamiyati........34 Kuni uzaytirilgan sinf, guruhlarda kundalik ishni rejalashtirish namunasi.................................................................................................... 71 Boshlang‘ich sinflaming kuni uzaytirilgan guruhlarida tarbiyaviy ish metodlari............................................................................................. 87 0 ‘quvchi shaxsini va o‘quvchilar jamoasini o ‘rganish......................... 91 Kuni uzaytirilgan maktab, sinf, guruh va maktab-intematlarda kun tartibi...................................................................................................95 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intemat ishlarini hujjatlashtirish..........................................................................117 Uchinchi qism Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-internatlarda ta’lim-tarbiya ishining o‘ziga xosligi va afzalliklari Kuni uzaytirilgan sinf va guruhlar ishiga pedagogik rahbarlik qilish..........................................................................................................131 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intemat tarbiyachilarining faoliyati.....................................................................136 0 ‘qituvchi va tarbiyachilaming malakasini oshirish tizim i.............. 145 270 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intematlarda boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining mustaqil dars tayyorlashi va ulaiga pedagogik rahbarlik.................................................................................................. 154 0 ‘quvchi shaxsini tarbiyalashda bo‘sh vaqt.........................................179 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intematlar sharoitida o‘quvchilaming bo‘sh vaqtlarini uyushtirish....................................... 183 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intematlar boshlang‘ich sinflarida «Kamalak» bolalar boshlang‘ich tashkiloti va «Kamolot» YIH Ы1ап ishlash.......................................................... 198 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intematlar o ‘quvchilari uchun badantarbiya mashqlari.............................................................. 219 Kuni uzaytirilgan sinf, guruh va maktab-intematlaming oila hamda jamoatchilik bilan hamkorligi.................................................. 248 Xulosa......................................................................................................260 Foydalanilgan adabiyotlar..................................................................... 266 271 K O M I U O N H O S H IM O Y KUNI UZAYTIRILGAN GURUHLARDA TA’LIM-TARBIYA NAZARIYASI VA METODIKASI Kasb-hunar kollejiari uchun o‘quv qoilanma Uchinchi nashr «Sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati Toshkent — 2011 Muharrir A. Bahromov Badiiy muharrir T. Qanoatov Rassom A. Yuldasheva Texnik muharrir L. Xijova Musahhihlar: J. Toirova, M. Ziyamuhamedova Kompyuterda sahifalovchi L. Batseva Nashr litsenziyasi AI № 078, 18.09.2006-y. Diapozitivdan bosishga 08.09.2011-yilda ruxsat etildi. Bichimi 60x90'/16. «Tayms» gamiturasi. Ofset bosma, Shartli bosma tabog‘i 17,0. Nashriyot-hisob tabog‘i 17,2. Adadi 2313. Buyurtma &# Download 115.68 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|