Kbk: 84(Ros-Rus)


Download 1.67 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/101
Sana13.04.2023
Hajmi1.67 Mb.
#1354589
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   101
Bog'liq
Taras Bulba

288
Nikolay Gogol
hamyonim bor, shunga bir narsa alishmaymizmi
deganiga ham hech javob bermasdan, o‘shshayib 
jim turganini aytibgina qo‘ya qolamiz.
Bu orada majlis ahli Ivan Nikiforovichning ke-
lishini va ikki ulug‘ yarashib, hammaning orzusi 
bo‘lgan bu ishning saranjom topishini betoqatlik 
bilan kutar edi. Ko‘pchilik Ivan Nikiforovichning 
kelmasligiga ishongan edi. Hatto shahar hokimi 
kelmaydi, deb g‘ilay Ivan Ivanovich bilan ga-
rov bog‘lashgan ham edi. Ammo g‘ilay Ivan Iva-
novich: «Siz o‘q tekkan oqsoq oyog‘ingizni tiking, 
men g‘ilay ko‘zimni tikaman», – deganidan garov 
buzilib ketdi, chunki mehmonlar kulishib, hokim 
juda izza bo‘ldi. Soat birdan ancha oshib, mir-
gorodliklar, hatto katta marosim kunlarida ham 
allaqachon tushlik ovqatini yeb oladigan vaqt 
yetgan bo‘lsa ham, dasturxonga haligacha hech 
kim o‘tirgani yo‘q edi.
Anton Prokofyevich eshikdan kirar-kirmas
darrov hamma uni o‘rab oldi. Hammaning savoli-
ga baland ovoz bilan qichqirib: «Kelmadi», – deb 
kalta javob qildi. Bu gap uning og‘zidan chiqar-
chiqmas elchilikning uddasidan chiqolmaganli-
gi uchun, har tarafdan uning boshiga so‘kish va 
ta’nalar yog‘ilmoqchi bo‘lib, hatto ba’zilar burniga 
chertib-chertib olmoqchi bo‘lib turgan edilar, shu 
paytda eshik ochilib, Ivan Nikiforovich kirib keldi.
Agar shu tobda eshikdan kirib kelgan shay-
ton yoki go‘rdan tirilib chiqqan odam bo‘lsa ham, 
bu yerdagilar Ivan Nikiforovichni ko‘rganda-
gidek hayron bo‘lmas edilar. Anton Prokofye vich 
esa hammani bunday mayna qilganligiga o‘zi 
shod-xurram bo‘lib, ikki biqinini ushlagancha 
qotib-qotib kular edi.


289
Taras Bulba
Harqalay Ivan Nikiforovichning bunday tez fur-
sat ichida asilzodalarga loyiq va munosib bo‘lgan 
liboslarini kiyib, darrov yetib kelishiga hech 
kimning aqli yetmas edi. Ivan Ivanovich ayni shu 
mahal biror hojat bilan tashqariga chiqqan edi
shekilli, yo‘q edi. Mehmonlarning hayronliklari 
yozilib, hushlariga kelgach, Ivan Nikiforovich bi-
lan so‘rasha ketdilar va semirib yo‘g‘on tortgani-
ga o‘z quvonchlarini izhor qildilar. Ivan Nikiforo-
vich hamma bilan o‘pishib ko‘rishar va hammaga 
«balli, balli» der edi.
Bu orada karam sho‘rva hidi kelib, uyni bos-
di va hiyla ochiqib qolgan mehmonlarning di-
mog‘ini qitiqladi. Hammalari yopirilishib dastur-
xon yozig‘liq uyga kirdilar. Ba’zilari sergap, ba’zi-
lari indamas ozg‘in va semiz xonimlar turnaqa-
tor bo‘lib, oldinga o‘tdilar va dasturxon tepasiga 
o‘tirdilar. Dasturxonga qo‘yilgan anvoyi taomlar-
ni bayon qilmay qo‘ya qolay. Qaymoqli varaqi, 
karam sho‘rva qo‘shib keltirilgan kalla-pocha, 
g‘aynoli bilan mayiz qo‘shib pishirilgan kurka 
go‘shti, spirtli ichimlikka solinib, ivitib qo‘yilgan 
etikka o‘xshagan g‘alati bir ovqat, keksa oshpaz-
ning lazzatli taomi, ustiga araq sepilgan, alan-
galatib keltiriladigan juda g‘alati, galatiligi bilan 
birga xonimlarni xiyla qo‘rqitadigan bir xil qovur-
ma va boshqa buning singari alvon turli ovqatlar 
bor edi, ularni ham aytib o‘tirmayman. Bu taom-
lar to‘g‘risida gapirib o‘tirmaganimning boisi shu-
ki, ularni bayon qi lishdan ko‘ra, tanovul qilishni 
afzalroq ko‘raman.
Qovurilgan baliq go‘shti Ivan Ivanovichga 
juda yoqib qoldi. U kishi nihoyatda foydali va 
to‘yimli bo‘lgan bu taomga juda kirishib ketdilar; 


290
Nikolay Gogol
baliqning nozik-nozik qiltanoqlarini terib, likop-
chaga tashlar edilar va shu ish bilan mashg‘ul 
bo‘lgan paytlarida bexosdan ko‘zlari qamti to-
monga tushar edi, qarasa yo Rabbiy! Ro‘parasida 
Ivan Nikiforovich o‘tiribdilar. Xuddi shu paytda 
Ivan Nikiforovichning ham ko‘zi unga tushdi... 
Yo‘q! Ortiq yozolmayman, qo‘limga boshqa qalam 
bering! Bu holatni yozmoqqa endi qalamim sust-
lik qiladi, joni qolmadi, uchi xit bo‘ldi. Hayratdan 
ikkovining yuzi ham qotib, bezrayib qoldi. Ikko-
vining ham vajohati shunday ediki, ikki eski qadr-
don do‘st to‘satdan duch kelib qoldi-ku, beixtiyor 
quchoqlasha ketib, «marhamat qiling» yoki «ilti-
fotingizdan umidvor bo‘lsam mumkinmi» degan 
so‘zlar bilan qortiqlarini bir-birlariga tutmoqqa 
tayyor turgandek edilar. Ammo buning baravari-
da ikkovining ham vajohati noxush bir falokatni 
boshlaguday yomon edi. Ikkovi ham terga botdi.
Dasturxon ustida o‘tirgan mehmonlarning 
hammasi, juda diqqat bilan qaraganlaridan hay-
ron bo‘lib qoldilar va bir mahallarda yaqin do‘st 
bo‘lgan ikki birodarga tikilgancha ag‘rayib qoldi-
lar. Xo‘rozni qanday axta qilish to‘g‘risida shirin 
suhbat bilan ovora bo‘lgan xonimlar ham, suh-
batlarini to‘xtatib, jim bo‘lib qoldilar. Hamma jim 
bo‘ldi, bu holat haqiqatan ulug‘ rassom qalamiga 
loyiq manzara edi!
Bir mahal Ivan Ivanovich ro‘molchasini olib 
burun qoqishni boshladi. Ivan Nikiforovich esa, 
u yoq bu yoqqa qarab alanglagach, ochiq turgan 
eshikni mo‘ljallab qoldi. Hokim uning bu haraka-
tini darhol sezdi va eshikni qattiqroq yopishni 
buyurdi. Shundan keyin ikki do‘st ovqatga urinib 
ketdilar va bir-birlariga sira qaramadilar.



Download 1.67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   101




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling