Kbk: 84(Ros-Rus)
Download 1.67 Mb. Pdf ko'rish
|
Taras Bulba
|
VI BOB
Va oxirgisi Anton Prokofyevich bilan hamma hazilkash edi. Shuning uchun Ivan Nikiforovich ham uni ko‘rgani hamon: – Ha, assalom-u alaykum, itlar bilan o‘ynashib nima qilasiz? – deb so‘radi – Ey, qirilsin hammasi, kim o‘ynashibdi? – dedi javobida Anton Prokofyevich. – Yolg‘on aytasiz. – Azbaroyi Xudo, rost! Pyotr Fyodorovich sizni ziyofatga aytib yubordilar. – Hm! 286 Nikolay Gogol – Azbaroyi Xudo, shunday iltimos qildilarki, aslo qo‘yavering. Nikiforovich meni o‘ziga dush- man bilib qochadi, suhbatlashib birpas o‘tirib ketgani hech kelmaydi, – dedi. Ivan Nikiforovich iyagini silab qo‘ydi. – «Agar Ivan Nikiforovich bugun kelmasa, men har baloni o‘ylashga haqim bor. Mening haqimda bir g‘arazi bordir! Anton Prokofyevich, Xudo xay- ringizni bersin, nima qilsangiz ham, ishqilib, olib keling!» – dedi. – Nima deysiz, Ivan Nikiforovich, borasizmi? Bugun u yerda ulfatchilik joyida! Ivan Nikiforovich zinapoyada turib, kekirdagi- ni yirtib, zo‘r berib qichqirayotgan xo‘rozni tomo- sha qilaverdi. Bo‘sh kelmagan xira elchi so‘zini davom ettirib: – Ivan Nikiforovich, bugun Pyotr Fyodorovich- nikiga shunday a’lo baliqlar va toza ikralar kel- ganki, aslo qo‘yavering! – dedi Ivan Nikiforovich bu gapni eshitganda, boshini bu yoqqa burib, gapga astoydil quloq sola bosh- ladi. Bundan keyin elchi g‘ayratga minib, yana da- dil bo‘ldi va Ivan Nikiforovichning hanuz qimirla- masdan yotganini ko‘rib: – Qani, tezroq bo‘ling, yuring, Foma Grigorye- vich ham o‘sha yerda! Qani, nima qildingiz? Qani bo‘ling, borasizmi, yo‘qmi? – dedi qistab. – Borgim yo‘q. Uning «borgim yo‘q» degan bu gapi Anton Prokofyevichni hayron qildi. Chunki u mening elchiligim, biroz o‘jar bo‘lsa ham, hurmatli bu odamni bormoqqa moyil qildi deb o‘ylagan edi, ammo «xo‘p» o‘rniga, uzil-kesil «yo‘q»ni eshitdi. – Nega borgingiz yo‘q? – so‘radi ranjib, Anton Prokofyevich har narsaga bunday ranjiyvermas 287 Taras Bulba edi, hatto mayna qilib zavqlanadigan sudya bi- lan shahar hokimi yonib turgan qog‘ozni uning boshiga tashlaganlarida ham sira ranjimagan edi. Ivan Nikiforovich burnakisidan otib oldi. – Ixtiyor o‘zingizda, Ivan Nikiforovich, yo‘lin- gizni to‘sayotgan nimaligini bilmayman? Ivan Nikiforovich aloha: – Borib nima qilaman? Anavi bosmachi ham o‘sha yerda-da! – dedi. «Zo‘ravon» deb Ivan Ivanovichni aytar edi. – Xudoyo tavba! Yaqindagina... – Azbaroyi Xudo, bormaydi! Xudo ursin, bor- maydi! Yolg‘on aytsam, turgan joyimda yashin tegib o‘lay! – dedi soatiga o‘n martadan qasam ichishga doim tayyor turgan Anton Prokofeyevich – Qani, Ivan Nikiforovich, yuring! – Anton Prokofyevich, yolg‘on aytasiz, ayting, o‘sha yerdami u? – Azbaroyi Xudo, yo‘q! Yo‘q dedim yo‘q! Agar bo‘lsa turgan joyimda qimirlamasdan o‘lay! O‘zin- giz o‘ylasangiz bo‘lmaydimi! Nega yolg‘on so‘zlay! Qo‘l-oyog‘im qursin... Ana endi ham ishonmay- sizmi! Oldingizdan nari ketmay o‘lay! Ota-yu onam, o‘zim Xudoning rahmatidan benasib bo‘laylik! Hali ham ishonmaysizmi? Buncha qasamlardan keyin Ivan Nikiforovich uning so‘ziga ishondi va ro‘dapo to‘n kiygan xiz- matkorlarini chaqirib, shimi bilan xitoyi kamzuli- ni olib kelishni buyurdi. Ivan Nikiforovichning shim kiyishini, galstugi- ni boshqalar bog‘lab qo‘yganini va chap yengi- ning qo‘ltig‘i yirtilib ketgan movut kamzulini qan- day kiyishini bayon qilib o‘tirish ortiqcha deb o‘ylayman. Otlanayotganda hech so‘zlamasdan, hatto Anton Prokofyevich, Turkiyadan keltirilgan |
