Kimyo laboratoriyasida xavfsizlik qoidalari

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Suvda erimaydigan asoslarni hosil qiling va u bilan tajribalar o'tkazing. 

2.

 

Suvda erimaydigan asoslar neytrallanish reaksiyasiga kirishadimi? 

3.

 

Neytrallanish reaksiyalari deb nimaga aytiladi? 

 

17-Laboratoriya  ishi:  MIS  (II)-GIDROKSIDI  QIZDIRILGANDA  PARCHALANISHINI 

KUZATISH.

 

Maqsad: suvda erimaydigan asoslarning temperatura ta'sirida parchalanishini o'rganish.

 

Jihozlar:  polipropilen  stakan  50  ml  (1),  tomchi  analizi  uchun  to'plam  (2),  probirka  (3), 

shisha  tayoqcha  (4),  plastik  taglik  (5),  polipropilen  menzurka  (6),  probirka  qizdirgich, 

avtomatik mikropipetka.

 

Reaktivlar: mis sulfat CuS0

4

, natriy gidroksidi NaOH eritmalari.

 

2

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Probirkaga mis sulfat CuS0

4

 eritmasidan tomiziladi. 

2.

 

Ustiga avtomatik mikropipetka yordamida natriy gidroksidi NaOH eritmasidan 3-4 tomchi 

tomiziladi. 

 

 

3.

 

Hosil bo'lgan cho'kma eritmadan ajratiladi va probirka qizdirgichda rangi o'zgargunga 

qadar qizidiriladi. 

4.

 

Probirka devorlarida suv tomchilari paydo bo'ladi. 

Cho'kma parchalanib, modda rangining o'zgarishiga e'tibor beriladi, kuzatilgan hodisa 

izohianadi, reaksiya tenglamasi yoziladi.

 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Ko'k rangli mis (Il)-gidroksid Cu(OH)

2

 qizdirilganda avval sariq, so'ng qizil rang hosil 

qilish sabablarini tushuntiring. 

2.

 

Reaksiya tenglamasini yozing. 

3.

 

Probirka devorlarida suv tomchilarining hosil bo'lishini izohlab bering. 

 

 

MAVZU: OKSIDLAR, ASOSLAR, KISLOTALAR VA TUZLARNING O'ZARO

 

GENETIK BOG'LANISHI

 

18-Laboratoriya  ishi:  SO

i

NDIRILMAGAN  OHAKNING  SO'NISHI  VA  SUV  BILAN 

O'ZARO TA'SIRI.

 

Maqsad: ohakni so'ndirish (suvda eritish) usullarini o'rgatish.

 

Jihozlar:  polipropilen  stakan  50  ml  (1),  pipetka  (2),  plastik  taglik  (3),  probirkalar  uchun 

shtativ  (4),  probirka  (5),  plastmassa  shpatel  (6),  shisha  tayoqcha  (7),  raqamli  termometr, 

avtomatik mikropipetka.

 

Reaktivlar: so'ndiriimagan ohak (CaO), suv, fenolftaleinning spirtdagi eritmasi.

 

O'quv-ko'rgazmali  qurollar:  «Kimyo  fanidan  proyeksion  ko'rgazmali-metodik  qo'llanma-

lar», 55-bet.

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

50 ml И propilen stakanga teng yarim qilib (25 ml) suv quyiladi va shpatel yordamida 

unga bir necha dona (5-10 g) so'ndiriimagan ohak - CaO bo'laklari solinadi. 

2.

 

Shisha tayoqcha yordamida ehtiyotkorlik bilan aralashtiriladi. 

3.

 

So'ndiriimagan ohak suv bilan reaksiyaga kirishib, eritma temperaturasi keskin ko'tarila 

boshlaydi va «sutli ohak» hosil bo'ladi. 

 

 

4.

 

«Sutli ohak» tindiriladi. 

5.

 

«Sutli ohak» eritmasining tiniq qismidan 10ml li probirkaning 1/3 qismiga quyiladi. 

6.

 

Probirkadagi tiniq suyuqlikka avtomatik mikropipetka yordamida fenolftaleining spirtli 

eritmasidan 1-2 tomchi tomiziladi. 

7.

 

Bunda probirkadagi tiniq eritma pushti rangga kirgani kuzatiladi. 

8.

 

Reaksiya natijasi izohlanib tenglamasi yoziladi. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Metall va metallmas oksidlariga ta'rif bering. 

2.

 

Metall va metallmas oksidlarini suvning ta'siriga qarab qanday nomlash mumkin? 

3.

 

Hosil bo'lgan moddalarni indikator bilan sinash qanday natija beradi? 

19-Laboratoriya  ishi:  KALSIY  GIDROKSIDI  VA  FOSFAT  KISLOTA  ERITMASINING 

INDIKATORLARGA TA'SIRINI TEKSHIRIB KO'RISH.

 

Maqsad: indikatorlarning rangi kislota va asos eritmalarida qanday o'zgarishini kuzatish.

 

Jihozlar:  polipropilen  stakan  150  ml  (1),  tomchi  analizi  uchun  to'plam  (2),  probirkalar  (3), 

probirkalar uchun shtativ (4), shisha tayoqcha (5), shpatel (6), tomchi analizi uchun planshet (7), 

plastik  taglik  (8),  universal  indikator  qog'ozi  (9),  shishaga  yozish  uchun  qalam  (10),  shisha 

stakan (11), avtomatik mikropipetka.

 

Reaktivlar:  Kalsiy  gidroksidi  va  fosfat  kislotalarning  suyultirilgan  eritmalari,  metil  zarg'aldog'i, 

fenolftalein eritmasi.

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Probirkalar shishaga yozadigan qalam yordamida 1 dan 6 gacha raqamlanadi. 

2.

 

1, 2, 3-probirkalarga avtomatik pipetka yordamida 0,5 ml dan kalsiy gidroksidi solinadi. 

3.

 

Birinchi probirkaga metil zarg'aldog'i, ikkinchisiga fenolftalein eritmasidan pipetka 

yordamida 2 tomchidan quyiladi. 

4.

 

Uchinchi probirkaga indikator qog'ozi solinadi. 

 

 

5.

 

Bunda eritmalar va indikator qog'oz rangining o'zgarishiga e'tibor beriladi va o'quvchilar 

daftarlariga yozib oladilar. 

6.

 

4,5,6-probirkalarga fosfat kislotasi eritmasidan avtomatik pipetka yordaraida 2 ml dan 

solinadi. 

7.

 

To'rtinchi probirkaga metil zarg'aldog'i, beshinchi probirkaga fenolftalein eritmasidan 

pipetka yordamida 2 tomchidan tomiziladi. 

8.

 

Oltinchi probirkaga indikator qog'ozi tushiriladi. 

9.

 

Tajriba natijasi izohlanib daftarlarga yozib olinadi. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Asoslar va kislotalarning indikatorlar bilan ta'siri haqida nimalarni bilasiz? 

2.

 

Kalsiy gidroksidi metil zarg'aldog'i, fenolftalein indikator qog'ozi rangiga qanday ta'sir 

qiladi? 

3.

 

Fosfat kislota eritmasi turli indikatorlar ta'sirida qanday o'zgaradi? 

20-Laboratoriya  ishi:  NATRIY  GIDROKARBONATNI  QIZDIRISH  YO'LI  BILAN 

PARCHALASH.

 

Maqsad: murakkab moddalarning harorat (qizdirish) yordamida parchalanishini o'rganish.

 

Jihozlar:  polipropilen  stakan  50  ml  (1),  plastmassa  shpatel  (2),  shisha  tayoqcha  (3),  plastik 

taglik (4), pipetka (5), polipropilen stakan 150 ml (6), shisha stakan (7), probirka (8), elektron 

tarozi  (10),  probirka  qizdirgich,  laboratoriya  shtativi,  rezina  nay,  rezina  tiqinli  gaz  o'tkazish 

nayi.

 

Reaktivlar: natriy gidrokarbonat NaHC0

3

, kalsiy gidroksid Ca(OH)

2

 eritmasi.

 

O'quv-ko'rgazmali 

qurollar: 

«Kimyo  fanidan  proyektsion  ko'rgazmali-metodik 

qo'llanmalar», 64-bet.

 

 

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Probirkaga natriy gidrokarbonat NaHC0

3

 (oq kukun)dan elektron tarozida 2-3 g tor-tib 

olinadi. 

2.

 

Probirka og'zi nayli tiqin bilan berkitiladi va probirka qizdirgichga o'rnatilib qizdiriladi. 

3.

 

Ikkinchi probirkaga kalsiy gidroksid Ca(OH)

2

 eritmasidan quyiladi. 

4.

 

Naychaning uchi kalsiy gidroksid Ca(OH)

2

 eritmasi solingan probirkaga solinadi. 

5.

 

Qizdirilayotgan probirka devorlarida suv tomchilari hosil bo'lganligi kuzatiladi. 

6.

 

Bu hodisa reaksiya natijasida karbonat angidrid gazi hosil bo'lishi kuzatiladi. 

7.

 

Tajriba natijasi izohlanib, reaksiya tenglamasi yoziladi. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Murakkab modda-natriy gidrokarbonat parchalanishida gaz modda C0

2

 karbonat angidrid 

hosil bo'ladi. Buni qanday sinash mumkin? 

2.

 

Probirka devorlarida suv tomchilarining hosil bo'lishi nimani anglatadi? 

3.

 

Teskari reaksiyani amalga oshirish mumkinmi? 

MAVZU: KISLOTALAR VA TUZLARNING O'ZARO GENETIK

 

BOG'LANISHI

 

21- Laboratoriya ishi: O'YUVCHI NATRIY ERITMASINI XLORID KISLOTA BILAN 

NEYTRALLASH.

 

Maqsad: kislotalar asoslar bilan o'zaro ta'sirga kirishib, tuz va suv hosil qilishi natijasida eritma 

muhitining o'zgarishini o'rganish.

 

Jihozlar: polipropilen stakan (1), tomchi analizi uchun to'plam (2), probirka (3), pro-birkalar 

uchun shtativ (4), plastik taglik (5), polipropilen menzurka (6), shisha tayoqcha

 

(7).

 

Reaktivlar: xlorid kislotaning suyultirilgan eritmasi, natriy ishqori, fenolftalein eritmasi

 

O'quv-ko'rgazmali qurollar: «Kimyo fanidan proyeksion ko'rgazmali-metodik qo'llanma-lar», 

28-bet.

 

 

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Probirkaga 2-3 tomchi natriy ishqori eritmasidan tomiziladi, ustiga 1 tomchi fenolftalein 

eritmasidan tomiziladi. 

2.

 

O'zgarishi kuzatiladi va izohlanadi. 

3.

 

Probirkani chayqatib turgan holda, hosil bo'lgan rang yo'qolgunga qadar xlorid kislota 

eritmasidan tomchilatib qo'shib boriladi. 

4.

 

Hodisa izohlanadi va reaksiya tenglamasi yoziladi. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Neytrallanish reaksiyalari deb nimaga aytiladi? 

2.

 

«Kislotali muhit», «ishqoriy muhit» degan iboralarni izohlab bering. 

3.

 

Teskari reaksiyani amalga oshirish mumkinmi? 

8-amaliy mashg'ulot: NOORGANIK MODDALARNING GENETIK BOGLANISHIGA 

DOIR TAJRIBAVIYMASALALAR YECHISH.

 

Maqsad: Noorganik moddalarning asosiy sinflari orasidagi bog'lanish orqali o'tilganlarni 

mustahkamlash.

 

Jihozlar: Probirkalar, pipetka, shishaga yozish uchun qalam, tiqin, stakanlar.

 

Reaktivlar: Ammoniy xlorid, bariy xlorid eritmasi, sulfat kislota, kaliy gidrooksid, natriy 

karbonat.

 

Ishni bajarish tartibi:

 

I. 5 ta idishdagi eritmalardan (kaliy gidrooksid, sulfat kislota, natriy karbonat, ammoniy xlorid, 

bariy xlorid) 5 ta probirkaga solinib, raqamlanadi. Boshqa peaktivlardan foy-dalanmay turib 

mazkur moddalarni aniqlanadi.

 

 

Moddalarni aniqlashda quyidagi jadvaldan foydalanish mumkin.

 

 

Reagent

 

KOH

 

H

2

S0

4

 

Na

2

C0

3

 

NH

4

C1

 

BaCl

2

 

KOH

 

- 

- 

- 

O'tkir hidli 

gaz chiqadi

 

- 

H

2

S0

4

 

- 

- 

Hidsiz gaz 

ajralib chiqadi

 

- 

Oq cho'kma 

tushadi

 

Na

2

C0

3

 

- 

Hidsiz gaz 

ajralib chiqadi

 

- 

- 

Oq cho'kma 

tushadi

 

NH

4

C1

 

O'tkir hidli 

gaz chiqadi

 

- 

- 

- 

- 

BaCl

2

 

- 

Oq cho'kma

 

Oq cho'kma

 

- 

- 

Masalan: 5- raqamlangan idishdan probirkaga2 ml miqdordapipetkayordamidaquyib, ustiga 

1-  idishdagi  eritmadan  ozgina  solinadi.  Odatdagi  sharoitda  hech  nima  kuzatilmadi.  4-idishdan 

olingan eritma bilan ham xuddi shunday hoi yuz beradi. 2, 3- idishdagi eritmalar qo'shilganda oq 

cho'kma tushadi. Jadvaldan ko'rinib turibdiki,idishda BaCl

2

 eritmasi bor ekan.

 

Shunday yo'l bilan qolgan idishdagi eritmalar ham aniqlanadi.

 

II.  3  ta  probirkaning  birida  suv,  ikkinchisiga  ishqor,  uchinchisiga  kislota  berilgan.  1  ta  reagent 

yordamida  ushbu  moddalarni  aniqlash.  Har  bir  idishdagi  eritmalardan  probirkaga  oz 

miqdorda  (2  ml  dan)  olinib,  indikator  yordamida  anihlanadi.  Mazkur  usul  bo'yicha  ham 

quyidagicha jadval to'ldiriladi.

 

 

Probirkaraqami

 

Indikator (rangi qanday 

o'zgardi)

 

Aniqlangan modda

 

№ 1 - modda

 

 

 

№ 2 - modda

 

 

 

№ 3 - modda

 

 

 

Darslik bilan ishlash.

 

Uyga har bir bajarilgan tajribalar yuzasidan zaruriy reaksiya tenglamalarini yozish vazifasi 

beriladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

8 - SINF

 

MAVZU: D.I.MENDELEYEVNING KIMYOVIY ELEMENTLAR 

DAVRIY QONUNI VA DAVRIY SISTEMASI. ATOM TUZILISHI.

 

1-Laboratoriya  ishi:  RUX  GIDROKSIDNING  (YOKIALUMINIY  GIDROKSIDINING) 

OLINISHI, UNING KISLOTA VA ISHQOR ERITMALARIGA TA'SIRINI O'RGANISH.

 

Maqsad: rux (yoki aluminiy) gidroksidini hosil qilish va uning amfoterlik xossalarini o'rganish.

 

Jihozlar:  probirka  (1),  probirkalar  uchun  shtativ  (2),  tomchi  analizi  uchun  to'plam  (3),  plastik 

taglik (4), shisha tayoqcha (5), 25 ml li polipropilen silindr (6), 50 ml li polipro-pilen stakan (7), 

polipropilen menzurka (8), 150 ml li polipropilen stakan (9), elektron tarozi.

 

Reaktivlar:  rux  sulfat  ZnS0

4

  yoki  aluminiy  xlorid  A1C1

3

,  natriy  gidroksidning  NaOH  5% 

eritmasi, xlorid kislotaning HC1 1:2 nisbatdagi eritmasi.

 

O'quv-ko'rgazmali  qo'Ilanmalar:  «Kimyo  fanidan  proyeksion  ko'rgazmali  metodik 

qo'llanmalar», 53-bet.

 

Metodik  ko'rsatma:  Tajribani  o'tkazish  uchun  zaruriy  bo'lgan  eritmalar  quyidagicha  tayy-

orlanadi:

 

Xlorid kislotaning HC1 1:2 nisbatdagi eritmasini tayyorlash.

 

1.  Dars  boshlanishidan  awal  o'qituvchi  yoki  laborant  40  ml  distillangan  suvni  men 

zurka yordamida o'lchab, 150 ml li stakanga quyib oladi.

 

2.  Konsentrlangan  xlorid  kislotali  stakandan  20  ml  xlorid  kislotani  25  ml  li  polipro 

pilen silindrda o'lchab, stakandagi suv ustiga ohistalik bilan quyiladi.

 

3.

 

Shisha  tayoqcha  bilan  aralashtirilib,  tomchi  analizlar  to'plamidagi  xlorid  kislota  HC1 

idishiga 5 ml dan quyiladi. 

4.

 

Kislotalar bilan ishlashda xavfsizlik qoidalariga rioya qilinadi. 

Natriy gidroksidning NaOH 5% eritmasini tayyorlash.

 

1.

 

Elektron tarozida 5 g. natriy gidroksid NaOH tortib olib 150 ml li stakanga solinadi. 

2.

 

Uning ustiga 95 ml distillangan suv menzurkada o'lchab quyiladi. 

3.

 

Tayoqcha bilan aralashtiriladi. 

4.

 

Rux  sulfat  ZnS0

4

,  natriy  gidroksid  NaOH  eritmalari  ham  o'quvchi  stoli  soniga  qarab 

tomchi analizlar to'plamidagi shu moddalar yozilgan etiketka yopishtirilgan shishalarsa 5 

ml dan quyiladi. 

 

 

 

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Probirkaga rux sulfat ZnS0

4

 eritmasidan 3-4 tomchi tomiziladi. 

2.

 

Ustiga natriy gidroksid NaOH eritmasidan 2-3 tomchi tomiziladi. 

3.

 

Oq iviq cho'kma -rax gidroksid Zn(OH)

2

 hosil bo'lishi kuzatiladi. 

4.

 

Reaksiya tenglamasi yoziladi. 

5.

 

Hosil bo'lgan cho'kmani chayqatib turgan holda ikkita probirkaga teng miqdorda solinadi. 

6.

 

Probirkalarning birinchisiga suyultirilgan xlorid kislota HC1 eritmasidan 3-4 tomchi 

tomiziladi. 

7.

 

Ikkinchisiga cho'kma erigunga qadar natriy gidroksid NaOH eritmasidan qo'shiladi. 

8.

 

Ikkala probirkadagi o'zgarishlar asoslab beriladi. 

9.

 

O'quvchilar reaksiya tenglamalarini yozib oladilar. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Amfoter gidroksidlar deb nimaga aytiladi? 

2.

 

Amfoter birikmalarining asoslik va kislotalik xususiyatlarini ifodalovchi reaksiya 

tenglamalarini yozing. 

3.

 

Yana qanday amfoter birikmalarini bilasiz? 

 

 

 

MAVZU: KIMYOVIY BOG'LANISH.

 

2-Laboratoriya  ishi:  TURLI  KIMYOVIY  BOG'LANISHLARGA  EGA  BO'LGAN  MOD-

DALAR  (KALIY,  КАШXLORID,  OLTINGUGURT,  YOD)  KRISTALLARINUSXALARINI 

TAYYORLASH.

 

Maqsad: qattiq moddalarning fazoviy tuzilishini tasawur etib, uning nusxasini yasashni bilish.

 

Jihozlar: shar sterjenli atomlar modellari to'plami, kristall panjaralar (natriy xlorid, mis, olmos, 

grafit) modellari to'plami, plastik taglik.

 

O'quv-ko'rgazmali qo'llanmalar: «Kimyo fanidan proyeksion ko'rgazma metodik qo'llanma) 8-

bet. «Kimyo fanidan plakatlar to'plami», «Kristall panjaralar tuzilishi» plakati, 7-plakat

 

Metodik  ko'rsatmalar:  o'quvchilarga  uyda  loy,  plastilin  yoki  po'kak  hamda  yog'och  tayo-

qchalardan  foydalanib,  turli  kristall  panjaralar  maketini  yasashni  vazifa  qilib  berish  mum-kin. 

Laboratoriya ishini tashkil qilishda:

 

1.

 

O'quvchilar ikkitadan kichik guruhlarga bo'linib, hamkorlikda kristall panjara yasaydHar. 

2.

 

Har ikki o'quvchiga bitta moddaning kristall panjarasini yasash topshirig'i beriladi. 

 

 

 

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

O'quvchilar berilgan shartlar va sterienlar yordamida qaysi moddaning kristall pan-jarasini 

yasash kerakligi haqida ko'rsatma oladilar. 

2.

 

Natriy xlorid, oltingugurt, yod kristall panjaralarining nusxalari tayyorlanadi. 

3.

 

Mis, olmos va grafitning kristall panjaralari bilan tanishish. 

Nazorat uchun savollar:

 

1.

 

Kimyoviy bog'lanish turlarini sanab bering. 

2.

 

Atomli, ionli, kovalent boshlanishli moddalarga misollar keltiring. 

3.

 

Atomli, ionli, kovalent boshlanishli moddalarga xos xususiyatlarni ayting. 

 

MAVZU: ELEKTROLITIK DISSOTSIALANISH NAZARIYASI.

 

3-Laboratoriya  ishi:  ELEKTROLITLAR  ERITMALARI  MUHITINI  INDIKATORLAR 

YORDAMIDA SINASH. MINERAL O'G'ITLAR USTIDA MIQDORIY TAJRIBALAR.

 

Maqsad:  elektrolitlar  suvda  eriganda  ionlarga  ajralishi  va  uning  eritma  muhitiga  ta'sirini 

tajribalar  asosida  o'rganish.  Mineral  o'g'itlarning  eruvchanligini  aniqlash  bo'yicha  malaka 

ko'nikmasini oshirish.

 

Jihozlar: probirka (1), probirkalar uchun shtativ (2), shisha tayoqcha (3), plastmassa shpatel (4), 

bug'latish  kosachasi  (5),  pipetka  (6),  shisha  stakan  (7),  50  ml  li  polipropilen  stakan  (8),  tomchi 

analizi uchun to'plam (9), plastik taglik (10), quruq yoqilg'i, keramik plita, laboratoriya shtativi, 

elektron tarozi.

 

Reaktivlar:  aluminiy  xlorid,  natriy  karbonat,  natriy  xlorid,  distillangan  suv,  kaliy  xlorid, 

ammoniy sulfat, mineral o'g'itlar to'plami, metil zarg'aldog'i eritmasi.

 

O'quv-ko'rgazmali  qoilanmalar:  l.»Kimyo  fanidan  plakatlar  to'plami»,  «Mineral  o'g'it  ishlab 

chiqarish». plakat-31. 2. «Kimyo fanidan proyeksion ko'rgazmali metodik qo'llanmalar»

 

Metodik ko'rsatma: har bir ish stoliga bittadan mineral o'g'itlar turi beriladi.

 

 

 

 

Ishni bajarish tartibi:

 

1.

 

Uchta probirka olib birinchisiga alyuminiy xlorid, ikkinchisiga natriy karbonat, uchin-

chisiga natriy xlorid eritmasidan 2 tomchidan tomiziladi. 

2.

 

Ularning ustiga metil zarg'aldog'i eritmasidan 1 tomchidan tomiziladi. 

3.

 

Probirkalarni chayqating. 

4.

 

Har bir probirkadagi eritma indikator rangini qanday o'zgartirgani kuzatiladi. 

5.

 

Natijalar izohlanadi va daftarlarga yoziladi. 

O'g'itlarning miqdoriy o'zgarishlari bo'yicha tajribalar

 

1.

 

50 ml li polipropilen stakanga 10 ml suv o'lchab olinib, shisha stakanga quyiladi. 

2.

 

Stakandagi suv ustiga oz-ozdan shpatel yordamida tekshirilayotgan moddadan solinadi. 

3.

 

Shisha tayoqcha bilan eritma aralashtirib turiladi. 

4.

 

Solingan modda erimay qolgunga qadar aralashtirish davom ettiriladi. 

5.

 

Modda erimay qolganda, eritma tindiriladi. 

6.

 

Kosacha elektron tarozida tortib olinadi. 

7.

 

Tarozida tortib olingan kosachaga tindirilgan eritma chayqatib yuborilmasdan ohista-lik 

bilan quyiladi. 

8.

 

Tuzning erimay qolgan qismi stakanda qoladi. 

9.

 

Eritma solingan kosacha laboratoriya shtativi halqasiga o'rnatiladi. 

10.

 

Quruq yoqilg'i yondirilib kosachadagi eritma bug'latiladi. 

11.

 

Eritma to'liq bug'langach, alanga chinni tigel yordamida o'chiriladi. 

 

 

12.

 

Kosachadagi tuz sovitiladi. 

13.

 

Kosacha tuzi bilan tarozida tortiladi. 

14.

 

10 ml suvda qancha tuz erigani topiladi (kosacha va tuzning massasidan quruq kosacha 

massasi ayriladi). 

15.

 

100 ml suvda qancha tuz erishi matematik tarzda hisoblanadi. 

16.

 

Natijalar taqqoslanadi va xulosa chiqariladi.