Kimyo texnologiya 1 Kimyoviy texnologiya fani va uning vazifalari

Xom ashyo — konlardan olingan foydali qazilmalar va boshqa tabiiy resurslar, ulardan ishlab chiqarilgan va yana ishlov talab etadigan mahsulotlar. Keng maʼnoda Xom ashyo mehnat taʼsirida oʻzgargan va yanada ishlanishi lozim boʻlgan mehnat predmetinn anglatadi. Xom ashyo jarayonida Xom ashyodan tayyor mahsulot yoki yarim fabrikat paydo boʻladi. Xom ashyoning jami xilmaxil koʻrinishlari kelib chiqishiga koʻra sanoat va qishloq xoʻjaligi xom ashyosiga boʻlinadi. Sanoat Xom ashyosi, oʻz navbatida, mineral va sunʼiy Xom ashyoga boʻlinadi. Ishlatilishiga koʻra, mineral Xom ashyo yoqilgʻienergetika (neft, tabiiy gaz, kumir, uran, yonuvchi slanetslar), metallurgiya (qora, rangli, nodir va asl metallar rudalari), konkimyo (agronomiya rudalari, bariy, kaltsiy ftorid, oltingugurt), texnika (olmos, grafit, slyuda), qurilish materiallari (sement, keramika) i.ch. Xom ashyolari va boshqalarga boʻlinadi. Sunʼiy Xom ashyoga sintetik smolalar, plastmassalar, sintetik kauchuk, sunʼiy teri, sintetik yuvish vositalari va boshqa kiradi. Qishloq xoʻjaligi Xom ashyosi va oʻrmon xoʻjaligi, baliq ovlash va tayyorlov tarmogʻining ishlov berilmagan (xom) mahsulotlari oʻsimlik Xom ashyosi (don va texnika ekinlari, yogʻoch, yovvoyi va shifobaxsh oʻsimliklar) va hayvonot Xom ashyosi (goʻsht, baliq, sut, teri, jun) ga boʻlinadi. Ayrim sanoat tarmoqlarida Xom ashyoni birlamchi (metallurgiyada rudalar, qogʻoz sanoatida sellyuloza) va ikkilamchi (metall parchalari, makulatura) turlarga boʻlish muhim amaliy ahamiyatga ega. Ikkilamchi xom ashyodsh toʻgʻri foydalanish ijtimoiy mehnatni tejashni taʼminlaydi. Birlamchi Xom ashyoni kompleks qayta ishlash sanoatning Xom ashyo bazasini kengaytirish va iktisodiy samaradorligini oshirishda muhim manba xisoblanadi.
16. Flotatsiya, uning nazariy asoslari va amalga oshirish texnologiyasi

1. 
   Flotatsiya (Fr. flyotatsiya., Ot. flotter. - Suzish) - bu moddalarning o'ziga xos sirt energiyalarining farqi tufayli turli muhitlar yuzasida ushlab turish qobiliyati. Dastlab flotatsiya minerallarni boyitish uchun ishlatilgan, endi u oqava suvni tozalash uchun faol ishlatiladi. Flotatsiya tizimlari suv yoki oqava suvdan tortib olinadigan zarrachalar ajratilgan.Flotatsiya texnikasi texnologik drenajlarni, faol il, munitsipalitetika, ichimlik suvi, sanoat oqava suvi, texnologik suvni tozalash uchun ishlatiladi. Sanoat flotatsiyasi ko'plab sanoat tarmoqlarini tashkil etadi, masalan: Ularning tarkibida bo'lgan oqava suvlar Surfakterantlar (sirtchilar),turli moylar neftni qayta ishlash mahsulotlari, tolali komponentlar va isrofob xususiyatlari bo'lgan boshqa zarralar. Flotatsiya bilan, mintaqa pufakchalarini oqova suvlar tarqalishida tarqalishining hajmi, soni va bir xilligiga bog'liq. Havo pufakchalarining eng samarali hajmi 15-130 mkmni tashkil qiladi va eng buyuk 100 - 200 mikronga etadi.