Koordinatsion harakat qobiliyatlarini tarbiyalash

Sport 
o‘yinlarida 
shug‘ullanuvchilar eng murakkab harakatlarni bir-biriga molslashtirib 
bajaradilar, lekin sport o‘yini bilan bogMiq boMmagan harakatlarni tez 
o‘zlashtira ololmaydilar.
Majmua holda bajariladigan bu koordinatsion - harakatlar qobiliya­
tini bir oMcham bilan baholab boMmaydi. Baholashda har xil tashqi 
ko‘rsatkichlar hisobga olinadi. Bularning ichida nisbatan asosiylari bu:
a) harakat faoliyatlarining yangi shaklini o‘rganishga sarflangan vaqt, 
murakkab mashqlarni o‘zlashtirishga sarflangan vaqt qancha kam boMsa 
shuncha bir xil sharoitda uning koordinatsion harakat qobiliyatlarining 
rivojlanganligi yuqori boMadi.
b) shular qatori faoliyatning koordinatsion murakkabligi ham hisobga 
olinadi hamda harakatlarning aniqligi shunday qilib bir biridan farq qiladi.
Har bir harakatda o‘ziga xos koordinatsion qobiliyatlari, talablari 
bor. Ular shu qobiliyatlarning oMchamlaridir, ya’ni: a) harakat 
faoliyatining koordinatsion murakkabligi; b) harakatning aniqligi; v) 
harakatlarni o'zlashtirib olishga sarflangan vaqtdir. Demak, koordinatsion 
qobiliyatlari - bu baholash uchun yagona kriteriyaga ega boMmagan 
murakkab majmua sifatidir. Koordinatsion qobiliyatlari - bu inson o‘z 
harakati faoliyatida to‘satdan o‘zgaruvchan sharoit talablariga muvofiq 
ravishda yangi harakatlarni tezda egallash va tezda qayta ko‘ra olish 
qobiliyatidir. (jadval 14)
Hayotda va umuman jismoniy tarbiyada uchratiladigan harakatlarni 
shartli ravishda 2 guruhga boMish mumkin: 1. Nisbatan stereotip harakatlar
- yengil atletika yoMkasida yugurish, uloqtirsh va sakrashlar, gimnastik 
mashqlari, tennis; 2. Nostereotip harakatlar - sport o‘yinlaridagi harakatlar 
yakkakma-yakka olushuvdagi, "slalom"dagi, krossdagi harakatlar.