Kristallografiya va mineralogiya

3. Galoid birikmalar sinfiga ftoridlar va xloridlar, bromidlar kiradi. 
Bularning ko‘pchiligi ion bog‘lanishli birikmalar hosil qilib, kimyoviy nuqtai 
nazardan qaraganda HF, HCl, HBr va HJ kislotalarining tuzlaridan iborat. Bu 
guruhga mansub minerallar: ftoridlar – flyuorit – CaF
2
, xloridlar – galit- NaCl, 
sil’vin –KCl, kerargirit - AgCl va karnallit - MgCl KCl 6H
2
O
4. Oksidlar sinfi. Kislorod bilan 40 ga yaqin elementlar turli xil birikmalar 
hosil qiladi. Er po‘stidagi oksidlarning umumiy og‘irligi 17% ni tashkil etadi. 
Bundan 12,0% kremnezyom oksidi, 3,9% temir oksidi va gidrooksidi va qolgan 
qismida alyuminiy, marganets, titan va xrom oksidlari va gidrooksidlari tashkil 
qiladi. Bu guruhga kiradigan minerallar “sodda va murakkab oksidlar” va 

---

82 
“gidrooksidlar” deyiladi. Tabiatda keng tarqalganlariga: kuprit – CuO, korund – 
Al
2
O
3
, gematit – Fe
2
O
3
, il’menit – FeTiO
3
, magnetit – FeO Fe
2
O
3
, shpinel’ – 
MgAl
2
O
4
, xrizoberill – BeAl
2
O
4
, rutil – TiO
4
, kassiterit – SnO
2
, pirolyuzit – MnO
2
, 
uranit, kvars – SiO
2
va boshqalar kiradi. 
5. Karbonatlar sinfiga kiruvchi minerallar tabiatda keng tarqalgan. Bularga 
kal’sit –CaCO
3
, magnezit – MgCO
3
, siderit – FeCO
3
, smitsonit – ZnCO
2
, 
rodoxrozit - MnCO,sserussit – PbCO
3
, malaxit – Cu
2
[CO
3
] (OH)
2
, azurit – 
Cu
3
[CO
3
]
2
(OH)
2
suvli karbonatlarga soda – NaCO
3
∙10 H
2
O kiradi.