M. artikova, M. Tursunova


Download 0.9 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/9
Sana28.11.2020
Hajmi0.9 Mb.
#154198
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
boshlangich sinf oquv mashgulotlariga interfaol usullar tatbiqi


VI.  Kelgusi  rejalar.  (tahlil  o’zgarishlar):  Amaliy  mashg’ulot.  O’quvchilarga  hayolan 

moychechakdan tuzilgan guldasta rasmini chizishni topshirish,  rag’batlantirish, ommaga namoyish 

qilish.  O’zlashtira  olmayotgan  o’quvchi  faoliyatiga  ko’maklashish.  Darslikda  berilgan  savollardan 

foydalanib, mavzuni mustahkamlash. Ranglariga urg’u berish. 

Moychechak qayerlarda o’sadi? 



Uning gulini rangi qanday? 

Gullar haqida she’r ayting? 



O’quvchilarni ishlarini baholab darsga yakun yasash.  

 

3-SINF  



 

I. Dars mavzusi: Paxta va bug’doy rasmini ishlash. 

II. Maqsad va vazifalari:  

a)  ta’limiy  maqsad:  o’quvchilarni  tasviriy  san’at  malakalarini  rivojlantirish,  qalam  va 

mo’yqalam bilan ishlash qobiliyatlarini oshirish

b)  tarbiyaviy  maqsad:  o’quvchilarni  milliy  boyligimizni  asrashga,  nonni  uvol  qilmaslikka 

o’rgatish. Mehnatsevarlik tuyg’usini singdirish; 

c)  rivojlantiruvchi maqsad: kuzatuvchanlik va xotirani rivojlantirish. 



III.Dars turi: Borliqni idrok etish, rangtasvir kompozitsiya. 

IV.  Dars  jihozi:  Kuz  faslida  dalalar  ko’rinishi,  bug’doylar  tasvirlangan  rasmlar,  paxta,  

bug’doy boshog’i. 



V.Dars tafsiloti. 

Dars mavzusiga kirish. Darsda oliy ne’matlardan biri non va kiyimlar haqidagi suhbat bilan 

boshlanadi. 

nonni biz nimadan tayyorlaymiz? 



bug’doy qayerda yetishtiriladi? 

“ nonni ushog’i ham non” hikmatli so’zini ma’nosini yeching. 



paxtadan nimalar tayyorlanadi? 

bular davlatimizning qanday boyliklari? 



Paxtani  chanog’idan  bug’doyni  boshog’idan  olishimizni  bilasiz.  Bu  mevalar  qachon 

yetiladi? Ular ikki faslda yozda va kuzda. Dalalarni ko’z oldimizga keltiraylik. Oppoq qordek paxta, 

oltindek tovlanayotgan bug’doy dalasi ko’z oldingizga kelsin.  Shu tariqa paxta dalasi va bug’doy 

dalasi tasvirlangan rasm namoyish etiladi. 



II.  Asosiy  qism:  O’quvchilarga  paxta,  kuz  mavzusida  she’r  yoki  qo’shiq  aytish.  Bug’doy, 

non haqida qo’shiq kuylatish. 



Yozuv taxtasiga bosqichma-bosqich bug’doy va paxta rasmini tasvirlash, tushuntirib berish. 

Ranglar tanlay olishlarini  kuzatish. 

Amaliy mashg’ulot: O’quvchilarga namunadan foydalanib, rasm ishlashni topshirish. 

 

    



        

         



 

 

        


 

 

III.  Darsga  yakun  yasash.  O’quvchilar  rasmlardagi  paxta  va  bug’doy  boshog’i  ranglar 

yordamida  qanday  tasvirlanganligini  kompozitsiyaning  asosiy  belgilarini  qay  darajada 

yig’ilganligiga e’tibor qaratiladi. Yaxshi bajargan o’quvchilar ishi namoyish etiladi.  

O’quvchilar ishlari baholanib darsga yakun yasaladi.  

 

4-SINF 

 

I.Dars mavzusi: Patnis ichiga naqsh ishlash. 

II. Maqsad va vazifalar: 

a)  ta’limiy  maqsad:  o’quvchilarga  patnis  ichiga  naqsh  ishlashni  tushuntirish,  patnis  yoki 

doira ichiga ishlangan naqshlar haqidagi tushunchalarni kengaytirish

b)  tarbiyaviy  maqsad:  tabiatni  sevishga,  uni  kuzatishga,  undagi  ketma-ketlikni  aniqlashga 

o’rgatish; 

c) rivojlantiruvchi maqsad: o’quvchilarni tasviriy malakalari, chizish, rang tanlash, bo’yash, 



tabiatni estetik idrok etishni rivojlantirish. 

III. O’quv jarayoni mazmuni: o’quvchilarga naqsh va doira ichiga naqsh chizish haqidagi 

tushunchalarini  bilib  o’rgatish.  Suhbat  orqali  mavzuni  yoritish.  O’tilgan  mavzuni  yodga  olish, 

o’xshashligini  aniqlash.  Naqshlar  yuzasidan  suhbat  o’tkazish.  Naqshlardagi  yorqin  ranglar 

tabiatdagi meva va uning guli, bargidan olingan ketma-ketlik ekanligini yoritish. 



IV. O’quv jarayonini amalga oshirish texnologiyasi: 

Uslub: suhbat, ko’rsatish, ijodiy ish. 

Shakl: mustahkamlovchi. 

Darsning jihozi: Naqshlardan namunalar. Kitobdan, me’moriy obidalardan foydalanish. 

Turi: Dekorativ kompozitsiya. 

V. Kutilayotgan natijalar: Mavzuni ustalar tomonidan chizilgan naqsh namunalari, naqsh 

bilan ishlangan tayyor mahsulotlarga ishlangan bezaklar misolida savol-javob o’tkazish: 

- Naqsh nima? 

- U nimalarga ishlanadi? 

- Qanday naqsh turlarini bilasiz? 

Naqsh-arabcha tasvir, gul  degan ma’noni  bildiradi.  Naqshlar o’simliklar, hondaviy belgilar 

takrorlanishidan hosil qilinadi. 

VI. Kelgusi rejalar, tahlil va o’zgarishlar: 

O’quvchilarga naqsh chizishning o’ziga xos xususiyatlari, uning ahamiyati bilan tanishtirish. 

Tarixiy obidalar, uy-ro’zg’or jihozidagi naqshlar tahlili orqali dars tushuntiriladi. 

Turli xil naqshlar chizilgan rasmlar kuzatiladi. Birinchi bosqich naqsh chizib ko’rsataman. 

Keyingi  bosqichda  asosiy  naqsh  bo’yalib  bo’ladi.  So’ngra  naqsh  hoshiyasi  ishlanadi.  Oxirgi 

bosqichda  naqsh  bo’yaladi.  Amaliy  mashg’ulotda  o’quvchilar  namunaga  asoslanib  patnis  ichiga 

naqshni  ishlaydilar.  O’quvchilar  ishlarini  kuzatib,  amaliy  ko’mak  beraman.  Naqshni  bo’yashda 

yorqin ranglardan foydalaniladi. 

 

         



 

 

O’quvchilarni baholash, savollar orqali mavzuni mustahkamlash. 



Darsga yakun yasash. 

-  Naqshni turlarini ayting? 

-  Naqsh nima degani? 

-  Naqshni gullari, ranglari nimalarga asoslangan? 

Amaliy  mashg’ulotni  yaxshi  bajargan  o’quvchilarni  ishlari  namoyish  etiladi  va  tahlil 

qilinadi. Darsga yakun yasaladi.  

 

 

 

 

 

 

 


MATEMATIKA 

 

1-SINF  

 

I. Dars mavzusi:  Songa 3 ni qo’shish va sondan 3 ni ayrish. 

II. Darsning maqsadi:  

a)  ta’limiy  maqsad:  o’quvchilarga  songa  3  ni  qo’shish  va  sondan  3  ni  ayrishga  doir 

bilimlarni tushuntirish, misollar ishlatish; 

b)  tarbiyaviy  maqsad:  o’quvchilarni  tejamkor,  tadbirkor,  vatanga  va  ona  tabiatga  nisbatan 

mehr-muhabbat tuyg’ulari bilan tarbiyalash; 

c)  rivojlantiruvchi  maqsad:  o’quvchilarni  mustaqil  va  erkin  fikrlash  ko’nikmalarini 

rivojlantirish, mantiqiy tafakkurini kuchaytirish. 

III. Asosiy tushuncha va atamalar: 3 soni, qo’shish, ayrish. 

IV. O’quvchilar egallashi lozim bo’lgan BKM elementlari: 

Bilimlar:  

3 soni haqida bilish; 



uning joylashish tartibini bilish

misol va masalalar yechishni bilish; 



Ko’nikma va malakalar: 

songa uchni qo’sha olish; 



sondan uchni ayira olish; 

mavzuni o’tilgan mavzular bilan bog’lay olish; 



V. Darsning metodlari: “Tijorat” o’yini, “Uch o’ylantirgich qalpoqlar” metodi. 

VI. Dars shakli: amaliy mashg’ulot. 

VII. Dars usuli: tayyor yozma materiallar va ko’rgazmalar usulida. 

VIII. Darsda qo’llaniladigan vositalar: svetofor rasmi, shar, mevalar, mashinalar maketi, 

tasvirli kartochkalar.  



IX. Darsning borishi: 

1.  Tashkiliy qism: salomlashish, yo’qlama qilish, iqtisodiy yangiliklar haqida suhbat.  

2.  O’tilgan mavzuni takrorlash. O’tigan mavzu: Songa 2 ni qo’shish, sondan 2 ni ayrish. 

Takrorlash yuzasidan mashqlar: 

6 +2 = ?                                                     8 – 6 = ? 

3 + 2 = ?                                                    5 -  ? = 3 

5 + 2 = ?                                                    9 - ? = 7 

X. Yangi mavzu bayoni. Yangi mavzuni tushuntirishdan oldin “Tijorat” o’yini o’tkaziladi. 

Sinf burchagida o’quv qurollari sotiladigan do’kon tashkil qilinadi.  

Xaridor: Assalomu alaykum. 

Sotuvchi: Vaalaykum assalom. 

Xaridor : Iltimos menga 3 ta katak va ikkita yo’llik daftar bering. 

Sotuvchi: Marxamat. 

O’qituvchi: Bolalar, xaridor jami bo’lib nechta daftar sotib oldi? 

O’quvchilar: 5 ta. 

O’qituvchi: Barakalla, orangizda kimdir kelajakda tadbirkorlik bilan shug’ullanishi mumkin. 

Bu kasbni puxta egallash uchun esa siz albatta matematikani yaxshi o’qishingiz kerak. 



XI. Darslik bilan ishlash. 

1.  1-, 2-misollar yechiladi. 

2.  3-, 4-masala yozma bajariladi. 

XII. Mustahkamlash uchun metodlar:  

“O’ylantirgich qalpoqlar” metodi. Bu metodda uch xil rangdagi qalpoqlar mavjud bo’ladi: 

qizil, yashil va oq. 

O’quvchilar jamoasi ham uch guruhga bo’linadi va ularga nomlar tanlanadi. 

Masalan:  



1-jamoa: Topqirlar 

2-jamoa: Zukkolar 

3-jamoa: Donolar. 

O’qituvchi har bir jamoa uchun 3 xil mazmundagi savollar tayyorlaydi. 

Masalan:  

1-topshiriq: Misollar ishlash. 

1-guruhga :                      2-guruhga:                        3-guruhga 

7 – 3 = ?                          5 + 3 =?                            10 – 3 =? 

4 +3 =?                            3+ ?= 6                              3 + ? = 9 

 2 – topshiriq: Masala ishlash: 

1-guruhga:  Tasavvur  qiling,  siz  bog’da  guldasta  uchun  gul  teryapsiz.  Savatingizda  2  ta 

atirgul  bor.  Siz  yana  3ta  chuchmomani  savatga  soldingiz.  Savatingizda  nechta  chuchmoma  bor? 

(Osonroq tasavvur qilish uchun savatcha va gul rasmlaridan foydalanamiz). 

2-guruhga:  Tarelkada  4  ta  shokolad  bor  edi.  Ularning  1  tasi  qizil,  3  tasi  sariq  rangda  edi. 

Gulnoza sariq rangdagi shokoladlarni o’zi, ukasi va singlisi uchun oldi. Tarelkada nechta shokolad 

qoldi? (Osonroq tasavvur qilish uchun tarelka va shokoladlardan foydalanamiz.) 

3-guruhga.  

Olxo’ri shohida 9 ta olxo’ri mevasi bor. Nozima avval mevalardan 2 tasini uzdi. Ularning 

biri hom chiqdi va yana u bitta mevani uzishga majbur bo’ldi. Nozima jami bo’lib nechta mevani 

uzdi? 


3-topshiriq. Sonlar ishtirokida maqollar tuzish. 

Masalan: Sanamay sakkiz dema, o’ylamay o’ttiz dema. 

Yetti o’lchab bir kes. 

Yigit kishiga qirq hunar ham oz. 

Bir bolaga yetti mahalla ota-ona. 

Topshiriqni  bajarish  uchun  vaqt  beriladi.  Topshiriq  bajarib  bo’lingach,  jamoadan  lider 

tanlanib,  javob  varaqasini  o’quvchiga  beradi.  O’qituvchi  ularning  javoblarini  muhokama  qilib 

bo’lgandan so’ng, shartlarni eng to’g’ri va tez bajargan jamoa sardorlariga qizil qalpoqni, ikkinchi 

o’rinda  bajargan  jamoaga  oq  qalpoqni,  3-o’rinda  bajargan  jamoaga  yashil  qalpoqni  hadya  etadi. 

Qalpoqlar ichida esa estalik sovg’alari bo’ladi. 



Uyga vazifa: 5-mashq. 

 

2-SINF  

 

I. Dars mavzusi: Ko’paytirish. 

II. Darsning maqsadlari: 

a)  ta’limiy maqsad: o’quvchilarda ko’paytirishni qo’shish orqali ifoda eta olish, bir xonali 

sonlarni ko’paytirish qoidasini bilish, misol va masalalar yechish ko’nikmasini shakllantirish; 

b)  tarbiyaviy  maqsad:  ona  vatanimizga,  milliy  qadriyatlarimizga  bo’lgan  muhabbatni 

o’stirish, ularni mehnatsvarlik ruhida tarbiyalash; 

c)  rivojlantiruvchi  maqsad:  ularni  mustaqil  va  erkin  fikrlashlariga  imkon  yaratish, 

qobiliyatlarini rivolantirish. 

III.  Asosiy  tushuncha  va  atamalar:  ko’paytirish,  qo’shish,  yig’indi,  ko’paytma  va 

hokazo. 

IV. O’quvchilar egallashi lozim bo’lgan BKM elementlari: 

Bilimlar: 

bir xonali sonlarni ko’paytira olish; 



ko’paytirishga oid misol va masalalarni yecha olish; 

Ko’nikma va malakalar: 

ko’paytirishni qo’shish orqali ifoda eta olish/ 



V. Darsning metodlari: Aqliy hujum, “ 6x6x6” metodi. 

VI.Dars shakli: amaliy mashg’ulot. 

VII. Dars usuli: tayyor yozma materiallar va ko’rgazmalar usulida  

VIII. Darsda qo’llaniladigan vositalar: ko’rgazmali rasmlar, tarqatma materiallar. 2-

sinf “Matematika” darsligi. 

IX. Darsning borishi:  

1.  Tashkiliy qism: salomlashish, yo’qlama qilish, yangiliklar haqida suhbat. 

2.  O’tilgan mavzuni takrorlash. O’tilgan mavzu: Mustahkamlash uchun mashqlar. 

X. Yangi mavzu bayoni:  

Aqliy hujum: Salimning uchta tovug’i bor. Tovuqlarning har birining  ikkitadan oyog’i bor. 

Jami tovuqlarning oyoqlari nechta? 

O’quvchilar: 2 + 2 + 2 = 6, 2 x 3 =6  

Tasavvur  qiling,  siz  tushlikka  har  kuni  3  tadan  teshikkulcha  yeysiz.  Shunday 

teshikkulchalardan bir haftada nechta yeysiz? 

3 +3 +3 +3 +3 +3+3 =21                      3 x 7 = 21 

XI. Darslik bilan ishlash. 

O’qituvchi:  bir  xil  qo’shiluvchilarni  qo’shishni  ko’paytirish  deyiladi.  Bir  xil 

qo’shiluvchilarni yig’indisi 2 + 2+2+2+2= 10 ni bunday yoziladi.  2 x 5 = 10 

Nuqta (.) ko’paytirish belgisidir. Ko’paytirishga oid misollar bunday o’qiladi.  

Agar ikkitalab besh marata olinsa, 10 hosil bo’ladi  yoki 2 ni 5 ga ko’paytirganda 10 hosil 

bo’ladi. 

Agar 5 dan 5 marta olinsa, 25 hosil bo’ladi yoki 5 ni 5 ga ko’paytirsa, 25 chiqadi. 

Agar 6 tadan uch marta olinsa, 18 hosil bo’ladi yoki 6 ni 3 ga ko’paytirsa 18 hosil bo’ladi. 

Agar 3 tadan 4 marta olinsa, 12 hosil bo’ladi yoki 3 ni 4 ga ko’paytirsa, 12 hosil bo’ladi. 

439-misol orqali qo’shish ko’paytirishga almashtiriladi. 

440-misol orqali ko’paytirish qo’shishga almashtiriladi. 

444-masaladagi yechim bo’yicha masala tuziladi. 

Dam olish daqiqasi: “ 7” raqami sir-sinoatlari.  

Bir  hafta-yetti  kundan  iborat.  Nima  uchun  7  kundan?  Chunki  hammamizga  yaxshi 

ma’lumki, fanda fazodagi yeti o’zgaruvchi sayyora haqida ilmiy asoslangan haqiqat mavjud. U ham 

bo’lsa,  oy,  mushtariy,  mirrix,  zuhro,  uran,  Saturn,  Neptun  sayyoralarining  har  yeti  kunda 

almashinishi yeti kunlik vaqt birligiga binoan hafatning yaralganidir. 

Yuqoridagilardan  ko’rinadiki,  vaqt  hisobining  asosiy  yo’nalishi  yetti  kundan  yetti 

ajdodgacha bog’liq ekan.  

XII. Mustahkamlash uchun metodlar: “6x6x6” metodi. 

Ushbu  metod  yordamida  bir  vaqtning  o’zida  36  nafar  o’quvchini  muayyan  faoliytga  jalb 

etish  orqali  ma’lum  topshiriq  yoki  masalani  hal  etish,  shuningdek  guruhlarning  har  bir  a’zosi 

imkoniyatlarini aniqlash, ularning qarashlarini bilib olish mumkin. “6x6x6” metodi asosida tashkil 

etilayotgan  mashg’ulotda  har  birida  6  nafardan  ishtirokchi  bo’lgan  guruhlar  o’rtaga  tashlangan 

muammoni muhokama qilishadi. Belgilangan vaqt nihiyasiga yetgach, o’qituvchi 6 ta guruhni qayta 

tuzadi. Qaytadan shakllangan guruhlarning har birida avvalgi 6 ta guruhdan bittadan vakil bo’ladi. 

Yangi shakllangan guruh a’zolari o’z jamoadoshlariga avvalgi guruhi tomonidan muammo yechimi 

sifatida taqdim etilgan xulosani bayon etib beradilar va mazkur yechimlarni birgalikda muhokama 

etadilar. 

Eng  muhimi,  mashg’ulot  ishtirokchilarining  har  biri  qisqa  vaqt  mobaynida  ham  munozara 

qatnashchisi, ham tinglovchi, ham ma’ruzachi sifatida faoliyat olib boradi. 

Toshiriqlar: 

1 – topshiriq. Matematik diktant. 

2 – topshiriq. Masala yechish. 

3 – topshiriq. Katakchalarga to’g’ri javobni yozing. 

4 – topshiriq. Test ishlash. 

5 – topshiriq. Boshqotirma. 

6 – topshiriq. Sonlar ishtirokida maqollar. 

 


 

3-SINF  

 

I. Dars mavzusi: Vaqt birliklari. 

II. Darsning maqsadlari:  

a)  ta’limiy  maqsad:  o’quvchilarga  vaqt  birliklari,  soat  va  minut  haqidagi  tushunchalarni 

to’la tushuntirish; 

b)  tarbiyaviy  maqsad:  o’quvchilarni  chaqqon,  tadbirkor,  vaqtning  qadriga  yeta  oladigan 

qilib tarbiyalsh; 

c)  rivojlantiruvchi  maqsad:  o’quvchilarda  erkin  va  mustaqil  fikrlash  ko’nikmalarini 

shakllantirish, matematik tafakkurini rivojlantirish; 

III. Asosiy tushuncha va atamalar: soat, minut, sekund. 

IV. O’quvchilar egallashi lozim bo’lgan BKM elementlari

Bilimlar: 

soatning kichik mili nima deb atalishini bilish; 



soatning katta mili nima deb atalishini bilish; 

1 soat necha minut ekanligini bilish



1 minut necha sekund ekanligini bilish; 

Ko’nikma va malakalar: 

misol va masalalarni mustaqil yecha olish; 



V. Darsning metodlari: aqliy hujum, “SMS” strategiyasi. 

VI. Dars shakli: amaliy mashg’ulot. 

VII. Dars usuli: tayyor yozma materiallar va ko’rgazmalar usulida. 

VIII.  Darsda  qo’llaniladigan  vositalar:  3-sinf  “Matematika”  darsligi,  jonli  soat,  soat 

maketi va boshq. 



IX. Darsning borishi: 

1.  Tashkiliy qism: salomlashish, navbatchini aniqlash, yangiliklar haqida suhbat. 

2.  O’tilgan mavzuni takrorlash. O’tilgan mavzu: Massa birliklari. 

Takarorlash yuzasidan savollar: 

1.  Kichikroq narsalarning massalari nimalarda o’lchanadi? 

2.  1 kg necha grammga teng? 

3.  1 sentner necha kilogrammga teng? 

4.  1 tonna-chi? 



X.Yangi mavzu bayoni. 

Aqliy hujum:  

  Aziz asrimizning aziz onlari 

 

Aziz odamlardan so’raydi qadrin 



 

  Fursat g’animatdir, shox satrlar-la 

 

Bezamoq chog’idir umr daftarin. 



O’qituvchi:  Darhaqiqat,  bolajonlar,  o’tib  borayotgan  har  bir  daqiqamiz  oltinga  teng. 

Shuning uchun ham ana shu bir tutam umr mobaynida yaxshi amallarni bajarmog’imiz, odamlarga 

yaxshilik qilmog’imiz kerak. Shundagina biz o’z hayotimizga mazmun baxsh eta olamiz. Biz sizlar 

bilan bugun o’tadigan mavzu “Vaqt birliklari “ deb ataladi.  



XI. Darslik bilan ishlash. 

1.  Dastlab savollarga javob berish orqali o’quvchilar mavzuga jalb etiladilar. 

2.  429-masala og’zaki bajariladi. 

3.  439-mashq orqali soat va uning millari, u ko’rsatayotgan vaqt haqida tushuncha beriladi. 

4.  431-masala reja asosida yechiladi. 

5.  432, 33, 34-mashqlar. 



XII. Mustahkamlash uchun metodlar: SMS (soat, minut, sekund) strategiyasi. 

Strategiyaning  maqsadi:  O’quvchilarni  chaqqon,  tezkor  qilib  tarbiyalash,  har  bir  ishni 

vaqtida bajarishga undash, matematik bilimlarini yanada mustahkamlash. 


Strategiyaning o’tkazilish tartbi. O’quvchilar jamoasi uch guruhga bo’linadi: 

1-guruh “soatlar”; 

2-guruh “minutlar”; 

3-guruh “sekundlar”. 

O’qituvchi  tomonidan  savollar  tushirilgan  soat  maketi  doskaga  ilinadi.  Bunda  har  bir  soat 

oralig’ida 1 tadan, jami 12 ta topshiriq aks etadi.  

Uchchala  guruh  sardorlari  doskaga  chiqadilar  va      teng  miqdorda  to’rttadan  topshiriqni 

tanlab oladi. 

Har bir topshiriqni bajarish uchun 4 daqiqadan 16 daqiqa vaqt beriladi. 

Eng tez va to’g’ri bajargan jamoa g’olib hisoblanadi. 

Uyga vazifa: 435-mashq. 

 

4-SINF 



 

I. Dars mavzusi: Sonli ifodalar. 

II. Darsning maqsadlari:  

a)  ta’limiy  maqsad:  o’quvchilarda    sonli  ifodalar  haqida  tushuncha  hosil  qilish,  ularni 

farqlay olishga va amalda qo’llashga o’rgatish, egallagan bilimlarini mustahkamlash; 

b)  tarbiyaviy  maqsad:  o’quvchilarni  hamkorlikda  ishlash  madaniyatiga,  o’zgalar  fikrini 

hurmat qilishga o’rgatish; 

c)  rivojlantiruvchi maqsad: o’quvchilarda mustaqillik, ijodkorlik qobiliyatlarini o’stirish. 



Dars jarayonida quyidagi vazifalar bajariladi: 

1.  O’quvchilarda sonli ifodalar haqidagi ilk bilimlarni berish. 

2.  O’quvchilarni mavzu yuzasidan berilgan mashqlar majmui bilan tanishtirish. 

3.  O’quvchilar  tomonidan  mavzuning  maamuni  va  mohiyatini  chuqur  o’zlashtirilishini 

ta’minlash. 

4.  Sonli ifodalar va unda ishlatiladigan (“+”, “-”, “:”, “*”) arifmetik amallarining turmush 

hayotidagi roli haqida tushuncha hosil qilish. 

Dars  jihozi:  mavzu  yuzasidan  tarqatma  materiallar,  arifmetik  amallar  tasviri  tushirilgan 

jadval, ko’rgazmali vositalar. 



Dars  jarayonida  qo’llaniladigan  metodlar:  suhbat,  savol-javob,  “yumaloqlangan  qor 

o’yini” metodi, “qizil va yashil kartochkalar biolan ishlash” metodi, “tafakkur cho’qqisi” metodi. 



Darsning rejasi: 

1.  Arifmetik amallar va ularning yozuvdagi ifodasi. 

2.  Ifodaning qiymati. 

3.  Sonli ifodada qo’shish va ayrish qatnashgan misollarni yechish. 



Darsning borishi: 

I.  “Yumaloqlangan  qor  o’yini”  metodi  yordamida  bilimlarni  o’zlashtirish.  Ushbu  metod 

mavzuni muayyan qismlarga bo’lgan holda o’zlashtirish imkonini beradi. Sinf o’quvchilarida guruh 

va juftlikda ishlash ko’nikmalari shakllanadi.  

Sinf o’quvchilari o’qituvchi tomonidan tayyorlangan tasvirli kartochkalarni oaldilar. Tasvirli 

kartochklarning  orqa  tomonida  sonli  ifodalar  aks  etgan  bir  necha  variantdagi  (o’quvchilarning 

umumiy sonidan kelib chiqib10 tacha variant) tposhiriqlar yozilgan bo’ladi. Sinf o’quvchilari 2 yoki 

3  guruhga  bo’linadilar.  Har  bir  guruh  a’zosi  bir  nech  juftliklarga  biriktiriladi.  Juftliklarda  bir 

variantdagi  topshiriqlar  bajariladi.  O’[qituvchi  tomonidan  zaruru  o’rinlarda  o’quvchilarga 

tushunchalar, izohlar, ko’rsatmalar berib bopril;adi hamda umumiy hulosa chiqariladi.  

II.  Qizil  va  yashil  rangli  kartochkalar  bilan  ishlash  metodi  orqali  o’zlashtirilgan 

tushunchalarni mustahkamlash. 

Ushbu texnologiyada ommaviy va guruh shaklida ishlash orqali mavzuni mustahkamlashda 

tezkor savol-javob tashkil etiladi.  

Bunda  “yashil”-ha,  tasdiq  ma’nosini,  “qizil”-  yo’q-inkor  ma’nosini  bildiradi.  Sinf 

o’quvchilariga  “qizil”  va  “yashil”kartochkalar  tarqatiladi,  o’quvchilar  sonidan  kelib  chiqib  savol 



tuziladi.   

O’qituvchi tomonidan berilgan tezkor savollarga “qizil” va “yashil” kartochkalarni keltirish 

orqali javob qaytariladi.  

Savollar taxminan quyidagicha tuzilishi mumkin: 

1)  arifmetik amallarda “+” (plyus) belgisi qo’shishni bildiradimi? (ha); 

2)  sonli ifodadadgi amallar bajarilsa, ifodaning iqymati hosil bo’ladimi? (ha); 

3)  o’g’il otadan kattami? (yo’q); 

4)  arifmetik amallarda “-”(minus) bo’lishni bildiradimi? (yo’q); 

5)  1000 so’m pulingiz bor. narxi  50 so’mnlik daftardan bir nechta sotib olish uchun 1000 

so’mni 50 so’mga ko’paytiramizmi? (yo’q); 

6)  tarvuz  bilan  qovunnng  umumiy  og’irligini  bilish  uchun  har  ikkalasining  og’irligi 

qo’shiladimi? (ha); 

7)  opa-singil  yoshidagi  farqni  aniqlash  uchun  opaning  yoshiga  singilniki  qop’shiladimi? 

(yo’q); 


8)  sonli  ifodada  qo’shish  va  ayrish  amallari  qatnashsa,  amallar  yozilish  tartibida  o’ngdan 

chapga bajariladimi? (yo’q); 

9)  sonlar va arifmetik amallardan tuzilgan yozuvlar sonli ifoda deyiladimi? (ha); 

10)  arifmetik  amallarga  “+”  qo’shish,  “-”  ayrish,  (:)  bo’lish,  (*)  ko’paytirish  amallari 

kiradimi? (ha).  


Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling