M. F. Ziyayeva xirurgik kasalliKlar bilan og‘rigan va intensiv terapiyani o‘tayotgan beMorlarda HaMsHiraliK parvarisHi

obyektiv ko‘rikda: bemor juda bezovta, kuchli og‘riqdan 
o‘zini qo‘yarga joy topolmaydi, o‘lim vahimasiga tushadi. Teri, 
ko‘zga ko‘rinarli shilliq qavatlar oqargan, akrosianoz paydo 
bo‘lishi ham mumkin. Puls – bradikardiya, taxikardiya ayrim 
hollarda aritmiya bo‘ladi. Auskultatsiyada yurak tonlari bo‘g‘iq 
eshitiladi. Arterial qon bosimi pasayadi. Yurak chegaralari 
perkussiyada chap tarafga kengaygan holatda bo‘ladi.
Miokard infarktining atipik shakllari.
1. Abdominal (gastral) ko‘rinishi. Og‘riq epigastral sohada 
bo‘lib, qayd qilish, ko‘ngil aynishi, ich ketishi, oshqozon-ichak 
parhezi bilan kechishi mumkin. Qorin palpatsiyasi og‘riqli bo‘ladi.
2. Astmatik ko‘rinishi. Og‘ir hansirash, bo‘g‘ilish, pushti rang 
balg‘amli yo‘tal bilan kechadi.
3. Kollaptoid shakli. Kardiogen shok belgilari bilan kechadi 
– gipotenziya, bosh og‘rishi, ko‘z oldi qorong‘ulashishi. Sovuq 
terlash.

---

243
4. Shishli shakli. Hansirash, kamquvvatlik, shish, assit, gepato-
megaliya, ya’ni o‘ng qorincha yetishmovchiligi belgilari kuzatiladi.
5. Aritmik shakli. Ekstrasistoliya, paroksizmal taxikardiya, 
titroq aritmiya.
6. Serebral shakli. Miyada qon aylanishi buzilishi bilan kecha-
di. Bosh aylanish, ko‘ngil aynish, qayd qilish, hushini yo‘qotish.
7. Sust simptomli (klinik belgili). Kamquvvatlik, terlash.
asoratlari:
1. Aritmiyalar.
2. Kardiogen shok.
3. O‘tkir yurak yetishmovchiligi.
4. Perikardit.
5. Yurak yo‘rilishi.
6. Dressler sindromi.
Kardiogen shok
Kardiogen shok – miokard qisqaruvchanlik qobiliyatining 
buzilishi natijasida yurak zarb hajmining keskin kamayishi va 
miokard mushaklarining kislorod bilan to‘yinishining buzilishi 
oqibatida rivojlangan patologik holat hisoblanadi.
Kardiogen shokning asosiy sababi miokard infarktidir. 
Miokard mushaklarining nekrozga uchragan qismi qisqarish 
jarayonida ishtirok etmaydi, agarda 40% va undan ko‘p maydon 
qisqarishda ishtirok etmasa, kardiogen shok rivojlanadi. Natijada 
yurak zarb hajmi kamayadi. Bu o‘z navbatida qorinchalarda 
bosim ortishiga va qorinchalarning kengayishiga olib keladi. 
Qorinchalar yetishmovchiligi arterial bosimning pasayishiga 
va kichik qon aylanish sistemasi gipertenziyasiga (o‘pka shishi) 
sabab bo‘ladi.
Kardiogen shokning turlari:
Reflektor.
–
Chin (haqiqiy) shakli.
–
Areaktiv.
–
Aritmik.
–

---

244