M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

O‘tilgan mavzuni mustahkamlash uchun savollar. 
1. Karbonsuvlarning umumiy formulasi qanday? 
2. Organizmda karbonsuvlarning ahamiyati. 
3. Karbonsuvlarning tasniflanishi. 
4. Karbonsuvlarning tabiiy manbalari. 
5. Aldozalarga xos sifat reaksiyalari. 
6. Aldozalarning α- naftol bilan kechadigan reaksiyasini bayon 
qiling. 
7. Aldozalarning orsin bilan kechadigan reaksiyasini bayon qiling. 
8. Aldozalarning difenilamin bilan kechadigan reaksiyasini bayon 
qiling. 
9. Aldozalarga xos qaytaruvchanlik reaksiyalari. 
10. Qaysi disaxaridlar qaytaruvchanlik reaksiyalariga kirishadi? 
11. Ketozalarga xos sifat reaksiyasini keltiring. 
12. Trommer reaksiyasi natijasida nima kuzatiladi? 
13. Feling reaksiyasi qanday kechadi? 
14. Barfed reaksiyasini tavsiflang. 
15. Nilander reaksiyasini tavsiflang. 
16. Selivanov reaksiyasi qanday kechadi? 
Polisaxaridlar 
Polisaxaridlarning umumiy formulasi (C
6
H
10
O
5
)n bo‘lsa ham tuzilishi 
bo‘yicha bir-biridan farqlanadi. Shuning uchun ularni gomopolisaxaridlar 
va geteropolisaxaridlarga bo‘lishadi ularning monomerlari orasidagi 
glikozid bog‘larning tabiatiga qarab ham farqlanishini yaqqol ko‘rish 
mumkin. 
Ayrim polisaxaridlar o‘simlik va hayvon organizmlarida, ularning 
tana tuzilishini hosil qilishda qatnashadi va mexanik mustahkamligini 
ta’minlaydi. Ularga kletchatka (o‘simliklarda), xitin (hasharotlarda) 
moddalari kiradi. Polisaxaridlarning o‘simliklardagi kraxmal va inulin, 

---

111 
hayvonlardagi glikogen kabi vakillari oziq mahsulotidir. Bulardan tashqari 
bakteriyalar va zamburug‘lar tarkibida ham geteropolisaxaridlar uchraydi. 
Polisaxaridlarning ko‘pchiligi oqsillar bilan murakkab birikmalar hosil 
qiladi, glukoproteinlar, mukoproteinlar shular jumlasidandir.