M. K. Tursunov, Х. A. Matniyozov, sh. M. Mansurova issiqlik ta’minoti tizimlari

III. 4. Issiq suvlarni yig‘ish 
Issiq suv notekis istemoli stansiyadan issiqlik berishining mos ravishda 
o‘zgarishini yoki iste’mol joyining o‘zida tayyorlashni talab qiladi. Issiq suvga 
issiqlik ishlab chiqishning va uning iste’molining qisqa vaqtli mutanosibligini amalga 
oshirish qiyin bo‘lganligi sababli isitish-ventilyasiya rejimlarining o‘zgarishi 
kuzatiladi, bu esa stansiyada qo‘shimcha issiqlik tayyorlovchi uskunalarning 
yaratilishini talab qiladi. 
Issiq suv akkumulatorlarini o‘rnatish stansiya suv isitgichlarining yuklamasini 
tekislash imkonini beradi, bu bilan issiqlik stansiyasida pik quvvat rezervini 
kamaytirishga 
yordam 
beradi. 
Iste’molchining 
kiritish 
tugunlaridagi 
akkumulyatorlarni o‘rnatish issiq suvning minimal va maksimal ishlatilishida harorat 
o‘zgarishlarini bartaraf qilinishiga va mahalliy isitgichlarning hisobli issiqlik ishlab 
chiqishini kamaytirishga olib keladi.
Akkumulyator hajmini berilgan issiqlikning sutkalik sarfi asosida qurilgan 
integral grafik yordamida aniqlanadi (6.1-rasm). Integral grafikni qurish uchun 
sutkalik grafik yordamida issiqlikdan foydalanishning mos davomiyligi n
1
bo‘yicha 
issiqlikning soatdagi sarfining Q
1
ko‘paytmasini aniqlash kerak bo‘ladi. Topilgan 
ko‘paytma integral grafikda ordinatada o‘sha vaqt kesmasida yotqiziladi. Issiqlik 
sarfining navbatdagi qiymatlari Q
1
n
1
integral grafikda avvalgi qiymatlar bilan 
qo‘shiladi. Natijada issiqlikning amaldagi iste’molining siniq chizig‘i 3 hosil bo‘ladi, 

---

33 
bu grafikning har bir ordinatasi iste’mol boshlanishidan ko‘rib chiqilayotgan 
vaqtgacha bo‘lgan umumiy issiqlik sarfini bildiradi. 
Issiq suvning teng bo'lmagan iste'moli stantsiyaning issiqlik chiqindilarida yoki 
iste'mol joyida mos keladigan tayyorlanishda sinxron o'zgarishni talab qiladi. Issiq 
suv ta'minoti uchun issiqlik ishlab chiqarishning etishmovchiligi va qo'zg'alish 
uskunalarini shakllantirmaslik sababli issiqlik izolyatsiyalash uskunalarini sinashni 
talab qiluvchi issiqlik va ventilyatsiya rejimi mavjud. 
Issiq suv akkumulyatorlarini o'rnatish stantsiya suv isitgichlarining yukini 
tenglashtirish imkonini beradi va shunday qilib issiqlik stantsiyasida issiqlik 
zaxirasini kamaytiradi, buning natijasida issiqlik va ventilyatsiya uchun issiqlik 
sarfini kamaytirish kamayadi. Abonentlarni kiritishdagi akkumulyatorlar issiq suv 
haroratining minimal va maksimal qiymatlarda o'zgarishi va mahalliy isitgichlarning 
hisoblangan issiqlik chiqindilarini kamaytirish imkonini beradi.