Мактабгача таълим муассасалари ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш республика ўҚув-методика маркази

4-машғулот
Мавзу: Балиқлар билан таништириш
Мақсад: Болаларни дарё балиқларининг умумий ўхшаш белгилари ва турли-туманлиги билан таништириш.
БалиқЛар хакидаги тасаввурларини шакллантириш. Табиатга нисбатан мухаббат уйғотиш.
Зарур жихозлар: Ниначи, чумоли, тошбақа ўйинчоқ ёки макетлар. Сув хавзаси тасвирланган плакат хамда балиқчалар макети.
Машғулотнинг бориши: Енгил мусиқа садолари остида хонага ниначи кириб келади.
Тарбиячи: эрта Билан ниначи ўрнидан туриб, бир керишиб, шабнам юзини ювиб, нозиккина айланиб, бир ўтириб бир туриб учиб кетди. Дарё устида тўхтаб, сув устида айланди.
Сўнг сувга қараб деди:
Дарёга қарасанг худди унда хеч нарса йўқдек кўринади, фақат сувгина қирғоқлардан тошиб оқаётганга ўхшайди. Лекин унга диққат билан қарасанг, бундай эмаслигини биласан. У ерда қисқичбақа тошлар орасига беркиниб, чўртан балиқ, лаққа, илон балиқ билан ўйнаб ўйнаб сузмоқда. Дарё фақатгина оқмасдан чиройли ҳаёт кечирмоқда.
Тарбиячи: Ниначи сувнинг устида узоқ айланибди. Уни саволчи чумоли кузатиб турган экан. Ҳамма нарсага қизиқувчан чумолини ниначи нималарни кўраётгани қизиқтирибди.
Шу вақт тошбақа пайдо бўлади.
Тошбақа топишмоқ айтади:
Танга-танга тўни бор,
Миттигина кўзи бор.
Юрса сувлар жимирлар,
қамишлар ҳам қимирлар.
(Балиқ)
Тарбиячи сув хавзаси тасвирланган магнит доскаси (ёки ширма)ни балиқчалар макети _уб а доскага жойлаштиради. Муҳокама бошланади.
Балиқ нима?
Болалар жавоблари
БалиқЛар қаерда яшай оладилар?
Сувда, дарё, кўл ва денгизда
Болалар балиқ_уб сувда қандай ҳаракатланадилар?
Сузгичлари ва думлари ёрдамида сузадилар
Балиқ_уб нималари орқали нафас оладилар?
Жабралари _уб а
Тошбақа: Онаси ҳам боласи ҳам ялтиллаган кийимда. Бу қандай кийим экан?
Балиқнинг тангачалари
Тошбақа болалар _уб а жисмоний дақиқа ўтказади.
Энди болалар:Ўрнимиздан турамиз
қўлларимизни кўтарамиз.
Ёнимизга ёзамиз
Олдинга узатамиз
Сўнгра пастга тушириб
Жойлашиб ҳам оламиз
Шундан сўнг, магнит доскаси(ёки ширма)даги балиқларнинг тузилишини ўрганиш таклиф қилинади.
Тарбиячи: Чўртан балиқни, дарё бўриси ҳам деб айтишар экан. У майда балиқчаларни, баъзида эса катталарни еб қўяди. Агар жуда қорни оч бўлса ўрдак, ғозларни ҳам сув остига олиб кетар экан. Лекин уни _уб дарё санитарии ҳам деб аташар экан. Биринчи навбатда чўртан балиқ касал балиқларни тутиб ер экан. Бу Билан чўртан балиқ _уб али тозалаб, касаллик тарқалишига йўл қўймас экан.
Шундан сўнг болаларга _уб 3-4 та балиқ _уб а танишишни таклиф қилинади. Магнит доскасига қизил қанотчали балиқ, сом ҳамда лаққа балиқни ёпиштириб, улар ҳақида сўзлаб берилади.
қизил қанотча ўзининг қип-қизил қанотчалари _уб а ҳаммани ўзига жалб қилади, шунинг учун уни «қизил қанотча» деб аташган.
Сом балиқни табиат узун мўйловчалар _уб а тақдирлаган, лекин бу балиқнинг тангачалари йўқ. Сом балиқ, бақалар _уб а озиқланади. Баъзида эса сувда сузувчи қушларга ҳам хужум қилади.
Тарбиячи болаларга балиқ_уб тўғрисида сўзлаб бергунча тошбақа янги кийим кийиб олибди.