3.3-rasm. Mexanik xarakteristikaning barqarorligini aniqlash
2-chi nuqta. Xuddi shunday tarzda, 2 chi nuqtadagi turun harakat barqarorligining taxlilini o‘tkazamiz.
Tezlik
`
2
gacha oshirilganda, AD ni momenti M`
2
qiymatigacha ko‘payadi, dinamik moment M
din
=M`
2
- M
s
>0 va
tezlik, o‘zining dastlabki
t2
qiymatiga qaytmasdan, orta boradi.
Tezlikni kamayishida, AD momentining pasayishi natijasida dinamik moment manfiy bo‘ladi va tezlikni
kamayish jarayoni davom etadi. Shunday qilib,
t2
tezlik bilan aniqlanadigan 2 chi nuqtada elektr yuritmaning turun
harakatini barqarormasligi xaqidagi xulosani qilish mumkindir.O‘tkazilgan taxlil shuni aniqlaydiki, turun harakatni
barqarorligining zaruriy va yetarli sharti qilib tezlikni oshishi va bundan xosil bo‘ladigan dinamik momentni
ishoralarining qarama-qarshiligini olish mumkin, yaoni
M
din
/
< 0
Harakatning barqarorligi yoki barqarormasligini dvigatel va ishchi mexanizmlarining mexanik
xarakteristikalarini bikrligi orqali xam aniqlash mumkin. Bunda EYu ni barqaror ishlash sharti quyidagi ko‘rinishda
bo‘ladi
-
s
< 0 yoki
<
s
Elektr yuritmaning aylantirish moment va tezligi.
Mexanik uzatmadagi momentlar va kuchlar ishqalanish kuchlari bilan birgalikda statik yuklamani (momentni
M
s
va kuchni F
c
) xosil qiladi. Statik momentlar aktiv va reaktivga bo‘linadi.
Aktiv statik moment (M
sa
, yoki aktiv yuklama) harakatga boliqmas ravishda paydo bo‘lib, o‘zga mexanik
energiya manbai tomonidan barpo qilinadi. Unga misol tariqasida yuk ko‘tarish, shamol kuchi, elastik jismlarning
qisilishi va shu kabilardan xosil bo‘lgan momentlarni olish mumkin. Bu moment xar qachon bir tomonga yo‘nalgan
bo‘ladi, shuning uchun, yuritmaning harakat yo‘nalishi o‘zgarishi bilan aktiv momentning taosir yo‘nalishi saqlanib
qolinadi. Shu sababli, kran orqali yukni ko‘tarishda aktiv statik moment to‘xtatuvchi bo‘lsa, yuk tushirishda esa
xuddi shu momentining o‘zi harakatlantiruvchi bo‘lib qoladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
