Ma’ruza Mahsulot(ish, xizmat)lar ishlab chiqarish

Bevosita ko‘rsatkichlar – maromiylik koeffitsiyenti, variatsiya koeffitsiyenti, dekada, oy, chorak uchun mahsulot ishlab chiqarishning yillik ishlab chiqarish hajmidagi ulushi.

=

Maromiylikning bilvosita ko‘rsatkichlari – ish vaqtidan tashqari ishlar uchun qo‘shimcha to‘lov mavjudligi, korxona aybiga ko‘ra turib qolishlar to‘lovi, yaroqsiz mahsulot tufayli yo‘qotishlar, mahsulotni o‘z vaqtida yetkazib bermaslik va jo‘natmaganlik uchun jarimalar to‘lash va b.
Maromiylik koeffitsiyenti maromiylik hisobida qabul qilingan mahsulotlarni reja hajmiga bo‘lish orqali aniqlanadi.

3.5-jadval Mahsulot ishlab chiqarish maromiyligi tahlili (dekabr oyi uchun)

Dekadalar
I-dekada II-dekada III-dekada Jami


Hisobot yili

reja haq.

6165 5728 70897 7425,3 7295,3 8061,7 20550 21215

Maromiylik hisobida qabul qilinadi 5728 7089,7 7295,3 20113


Salmog‘i, %

reja haq.

30 27 34,5 35 35,5 38

100 100

Maromiylik koeffitsiyenti = 20113/20550= 0,978

Korxona tomonidan dekabr oyi uchun mahsulot ishlab chiqarish rejasi ortig‘i bilan bajarilgan. Biroq u dekabr oyi mobaynida bir maromda ishlamagan, buni dekadalar bo‘yicha mahsulot ishlab chiqarish ma’lumotlari ham tasdiqlaydi. Masalan, I dekadada oylik ishlab chiqarishning 27% i (rejada 30%) ishlab chiqarilgan, uchinchi dekadada ishlab chiqarish sur’ati oshirilib, mahsulot ishlab chiqarish 38 % ni tashkil qilgan, reja bo‘yicha esa 35,5% bajarilishi lozim edi.
Variatsiya koeffitsiyenti (Kv) sutka (dekada, oy, chorak) uchun reja topshirig‘idan o‘rtacha kvadratik og‘ishning o‘rtacha sutkalik (o‘rtacha dekadalik, o‘rtacha oylik, o‘rtacha choraklik) rejaviy mahsulot ishlab chiqarishga nisbati sifatida aniqlanadi:

_{Kv =} е
(x- x)2 /n

X_пл



=
[(27- 30)² +(35- 34,5)² +(38- 35,5)² /3
33,3

= _33,3 = 0,069
_Xпл ₌100 _=33,3.