Mass-spektrometrik analiz usullari

Qo’shimcha qo’shish usuli. Analitik kimyoning klassik usullarini 
ishlatib miqdoriy xromatomass-spektrometrik analiz o’tkazish mumkin. 
Qo’shimcha qo’shish usulini amalga oshirish uchun namunaga ma’lum 
miqdorda qo’shimcha qo’shish kerak. Ichki standart usuli bilan bo’lgani 
kabi bu amalni namuna tayyorlashning ixtiyoriy bosqichida amalga 
oshirish mumkin. Lekin, bu moddalarni namuna olingandan so’ng birdan 
qo’shish afzal hisoblanadi, chunki namunani saqlash va tayyorlash 
vaqtlarida moddani yo’qolgan qismini analiz natijalariga ko’ra hisoblash 
mumkin bo’ladi. 
Namunani ikki qismga bo’lish va ularning biriga analiz qilinayotgan 
moddalarni aniq miqdorda qo’shish usulning oddiy varianti bo’ladi. 
Aniqlanayotgan moddaning namunada kutilayotgan miqdoriga qaraganda 
2–5 marta (massa bo’yicha) ko’p qo’shiladi. Ko’pincha real namunada 
analiz qilinayotgan moddalarning miqdorini oldindan baholash qiyin 
bo’lganligi uchun, ikkinchi variantda namunaning qolgan qismiga ichki 
standart qo’shib analiz qilinadi. Keyin axtarilayotgan komponentlarning 
konsentrasiyalarini qo’pol baholab qolgan ikkinchi qismiga zarur 
moddalar zarur miqdorlarda (namunaning birinchi qismida aniqlanganiga 
ko’ra 2–5 marta ko’p) qo’shiladi. Namunadagi komponentlarning 
darajasini signalning qiymati bo’yicha taqriban baholab ichki standartni 
ishlatmaslik ham mumkin. Qo’shimchani birinchi qismdan tayyorlangan 
namunaga bevosita qo’shib takroriy analiz o’tkazish mumkin. Biroq bu 
holda namuna tayyorlash natijasida yo’qotilgan moddani baholash 
mumkin emas. 
Moddaning ikkinchi qismini ham analiz qilgandan keyin ikkita 
natijalar to’plamiga ega bo’lamiz. Axtarilayotgan moddaning 
namunadagi konsentrasiyasini X deb belgilaymiz. Ushbu komponentga 
tegishli signalning yuzasi S bo’lsin. Bu holda namunaning ikkinchi yarmi 
uchun axtarilayotgan komponentning miqdori X+A va unga tegishli 
signalning yuzasi S
1
bo’ladi. Proporsiyani yechib 5.5 tenglamani olamiz. 
S
S
SA
X


1
(5.4) 

---