Мавзу: Металлар технологияси асослари

Kesish jarayonining asosiy elementlari 
Kesish jarayonini xarakterlovchi muhim elementlariga kesish tezligi, 
keskichni (zagatovkani) surish tezligi va kesish chuqurligi kiradi. 
Kesish tezligi (V). Keskich tig‘ining zagatovkaga nisbatan asosiy xarakat 
yo’nalishida vaqt birligi ichida bosgan yо‘likesish tezligi deyiladi. Kesish tezligi 
m/min da, jilvirlashda, yog‘ochlarni ishlashda m/sek da о‘lchanadi. 
Tokarlik dastgohlari ishlashda kesish tezligi quyidagi formula bilan 
aniqlanadi: 
V = r* D n|1000, m/min 
bunda r – aylana parametrining diametriga nisbati; D – zagatovkaning 
diametri, mm; n – zagatovkaning minutiga aylanishlar soni. 
Randalashda, protyajkalashda kesish tezligi quyidagicha aniqlanadi: 
V = L/1000 * t
k 
m/min 
bunda L–keskich yoki zagatovkaning bir minutda bosgan yо‘li, mm; t
k
– 
keskichning ishlash vaqti, min. 
Surish tezligi (S). Zagatovkaning tо‘la bir aylanishida keskichning bosgan 
yо‘li keskichning surish tezligi deyiladi. Surish tezligi ayl/min yoki mm/min da 
о‘lchanadi. 
Kesish chuqurligi (t) zagatovkani yo’nishda keskich bmr marta о‘tganda 
ishlanuvchi yuza bilan ishlangan yuza orasidagi masofa bо‘lib, bu masofa 
ishlangan yuzaga tik holda о‘lchanadi. Tokarlik dastgohlari bо‘ylama yo’nalishda 
kesish chuqurligi quyidagicha aniqlanadi: 
t = (D
3
– d)/2, mm, 
bunda D
3
– zagatovkaning yо‘nishdan avvalgi diametri, mm; d – 
zagatovkaning yо‘nishdan keyingi diametri, mm. 
 
 
 

---

152 
18-mavzu. Konstruksion materiallarni payvandlash va
kavsharlash. 
Reja: 
1. 
Umumiy ma’lumotlar .
2. 
P ayvandlas h turlari. 
3.