Мавзу: Металлар технологияси асослари

 
 
 
Qorishma 
aralashmasining 
suriluvchanligini 
aniqlash 
uchun standart konus. 
1-konusli 
siljiydigan 
sterjen; 2 bо‘linmali chiz\ich; 
3-shtativ; 
4 
qorishma 
aralashmali idish. 

---

82 
Qurilish qorishmalarining xossalari,mustahkamligi va sovuqqa
chidamligi 
Qurilish qorishmalarining asosiy xossalari mustahkamlik va sovuqqa 
chidamlilikdir. 
Qotgan qorishmaning mustahkamligi bog‘lovchining faolligiga, suv-sement 
nisbatiga, qotish muddati va sharoitlariga (atrofdagi muhitning namligi va 
harorati)bog‘liqdir. Qorishma aralashmalari suvni jadal sо‘rib olish hususiyatiga 
ega bо‘lgan g‘ovakli asosga yotqizilganda, qotgan qorishmalarning mustahkamligi 
zich asosga yotqizilgan shu qorishmalarning mustahkamligidan ancha yuqori 
bо‘ladi. 
Qorishma mustahkamligi uning markasi bilan xarakterlanadi. Qorishma 
markasi 70,7x70, 7x70,7mm о‘lchamli kublar yoki 40x40x160mm о‘lchamli 
tо‘sinchalar kо‘rinishidagi namunalarning siqilishga mustahkamlik chegarasi 
bо‘yicha belgilanadi. Namunalar qorishma aralashmasi 15-25
0
S da 28 kun 
qotgandan keyin tayyorlanadi. Qurilish qorishmalariuchun quyidagi markalar 
nazarda tutilgan: 4,10,25,50,75,100,150,200 va 300. 
Meyoriy sharoitlarda bо‘lganda qorishmalar beton kabi qotish va uzoq vaqt 
ichida mustahkamligini oshirish hususiyatiga ega. Masalan, 7 kunlik qorimaning 
о‘rtacha mustahkamligi marka mustahkamligining 40-50 %ini, 14 kunlikniki 60-70 
%, 60 kunlikniki 120 % va 90 kunlikniki 130 %ni tashkil qiladi. Agar sement va 
aralash qorishmalar 15
0
S dan farqlanadigan haroratda qotsa, u holda bu 
qorishmalarning nisbiy mustahkamligi maxsus jadvallardan tanlanadi. 
Shlakoportlandsement pussolanli portlandsement asosida tayyorlangan 
qorishmalar ishlatishda 10
0
S dan past haroratda ular mustahkamligini orta 
borishining keskin sekinlashishini, 0
0
S dan past haroratda esa ularning qotishi 
amalda tо‘xtashini hisobga olish lozim. 
Qotgan qorishmaning sovuqqa chidamliligi quyidagi markalar bilan 
xarakterlanadi:SCH 10, 15, 25, 35, 50, 100, 150, 200 va 300. Talab etilgan 
qorishma markasi hisoblab va tarkibini tanlab olinadi. Qorishmaning sovuqqa 
chidamliligi namunakublarni muzlatish kameralarida sinash yо‘li bilan tekshiriladi.