Mavzu. Tana haroratini tushiruvchi va analgetiklar Markaziy nerv faoliyatini kuchaytiradigan moddalar

Nafas markazi stimulyatorlari
Xamma markaziy asab tizimini kuzgatuvchi dorilar nafas olishni aktivlashtiradi, lekinssitizin va lobilin kuchli ta’sirga ega.
1.ssitizin- cytisinum. Ok poroshok, suv va spirtda yaxshi eriydi, amaliyotda 0,15% suvli eritmasi kullaniladi.
Ta’siri. Venaga yuborilgach nafas olishni tezlashtiradi, kon bosimini kuchli, samarali kutaradi.
Kullash. Asfiksiyada, nafas olish susayganda, ichak va kollaps xolatda kon bosimini tiklash maksadida.
Doza venaga: ot 5-10 ml, it 1-2 ml.
2. Lobelin- ok poroshok, achchik ta’mli. Amaliyotda IX suvli eritmasi kullanadi. Lobelin nafas markaziga kuchli ta’sir kursatadi, kon bosimini kutaradi. U ogir yukumli kasalliklarda nafas olish susayganda, asfiksiyada, narkotiklar bilan zaxarlanganda venaga yuboriladi.
Doza: ot, koramol- 0,003- 0,1; it 0,003- 0,005.
Xar xil kuzgatuvchilar
Bu moddalar xar xil usimlik va xayvonot dunyosidan olinadi. Kerakli natija olish uchun bu moddalar uzok muddat kullaniladi, lekin organizmda tobelik chakirmaydi.
1.Jenьshenь- usimlik nomi xitoy tilida jenь- odam, shenь- ildiz, ya’ni insonga uxshagan ildiz ma’nosini beradi. Bu kup yillik usimlik bulib, Xitoy, SHimoliy Korea, Rossiyaning uzok shark viloyatlarida usadi. Uning ildizi farmakalogik axamiyatga ega. Ildizida bir necha ta’sir etuvchi moddalar: efir moylari, piktin, glikozitlar, panatsen, panaksin, genzinin va radiy elementi saklaydi. Bu moddalar MNSni stimullovchi xususiyatga ega.
Spirtli nastoyka xolida kullanilsa, susaygan nerv sistemasi va muskullar faoliyatini tiklaydi, modda almashinuvini tezlashtiradi, organizmni tetiklashtiradi, ishtaxani ochadi.
Jenьshenь umumiy kuchsizlanishlarda, jigar, buyrak, yurak- tomir buzilishlarida kullaniladi.
2. Limonnik mevalari - Korea, Mongoliya, Uzok SHarkda usadi, farmakalogik axamiyatga ega.
Mevasida organik kislotalar, efir moylari, temir tuzlari, marganets, kremniy, fosfor va kalьsiy saklaydi. MNSni kuzgatadi, kon aylanishini aktivlashtiradi, modda almashinuvini tezlashtiradi, konda kand mikdorini oshiradi, organizmni tetiklashtiradi. Stimullovchi vosita sifatida umumiy kuchsizlanishlarda kullanadi.