Hozirgi psixologiyaning yirik vakili A.V.Petrovskiy inson kamolotiga, shaxsning tarkib topishiga ijtimoiy-psixologik nuqtai-nazardan yondashib, yosh davrlarining o`ziga xos tasnifini yaratdi. A.V.Petrovskiygacha psixologlar shaxsning bir tekis kamol topishini o`rgangan bo`lsalar, u shaxs shakllanishining prosostial (ijtimoiy qoidalariga muvofiq) va asostial (aksil-ijtimoiy) bosqichlari ham bo`lishi mumkinligini isbotlab berishga harakat qiladi: shaxsning kamol topishi uchta makrofazadan iboratligini qayd etib, birinchisi – bolalik davriga to`g`ri kelishini, unda ijtimoiy muhitga moslashish, ko`nikish (adaptastiya) ro`y berishini; ikkinchisi – o`smirlarga xos individuallashish; uchinchisi – o`spirinlikda, ya`ni etuklikka intilish davrida o`ziga xos holatlarni muvofiqlashtirish (birlashtirish) xususiyatlari paydo bo`lishini bayon qiladi, shaxsning shakllanishi quyidagi bosqichlarda amalga oshishini ta`kidlaydi: - Hozirgi psixologiyaning yirik vakili A.V.Petrovskiy inson kamolotiga, shaxsning tarkib topishiga ijtimoiy-psixologik nuqtai-nazardan yondashib, yosh davrlarining o`ziga xos tasnifini yaratdi. A.V.Petrovskiygacha psixologlar shaxsning bir tekis kamol topishini o`rgangan bo`lsalar, u shaxs shakllanishining prosostial (ijtimoiy qoidalariga muvofiq) va asostial (aksil-ijtimoiy) bosqichlari ham bo`lishi mumkinligini isbotlab berishga harakat qiladi: shaxsning kamol topishi uchta makrofazadan iboratligini qayd etib, birinchisi – bolalik davriga to`g`ri kelishini, unda ijtimoiy muhitga moslashish, ko`nikish (adaptastiya) ro`y berishini; ikkinchisi – o`smirlarga xos individuallashish; uchinchisi – o`spirinlikda, ya`ni etuklikka intilish davrida o`ziga xos holatlarni muvofiqlashtirish (birlashtirish) xususiyatlari paydo bo`lishini bayon qiladi, shaxsning shakllanishi quyidagi bosqichlarda amalga oshishini ta`kidlaydi:
Ilk bolalik (maktabgacha tarbiya yoshidan oldingi davr) – tug`ilganidan 3 yoshgacha; - Ilk bolalik (maktabgacha tarbiya yoshidan oldingi davr) – tug`ilganidan 3 yoshgacha;
- Bog`cha davri 3 yoshdan 7 yoshgacha;
- Kichik maktab yoshi davri – 7 yoshdan 11 yoshgacha;
- O`rta maktab yoshi (o`smirlik) davri – 11 yoshdan to 15 yoshgacha;
- Yuqori sinf o`quvchisi (ilk o`spirinlik) davri – 15 yoshdan 17 yoshgacha.
Do'stlaringiz bilan baham: |