Mavzu. Tekis richag-krivoship shatunli mexanizmning strukturasi, kinematikasi va kinetostatikasini tekshirish

x, mm	x1=0	x2=10	x3=20	x4=30	x5=40	x6=60	x7=80	x8=100	x9=120	x10=140
x11=160
1	1	0,8	0,06	0,3	0,0	-0,8	-2,0	-4,0	-8,0	-20,0	-∞
2	-∞	-4,0	-1,3	-0,4	0,0	0,4	0,7	0,8	0,9	0,98	1

III TOPSHIRIQ

MAVZU: KULACHOKLI MEXANIZMNI LOYIHALASH

1. 
   Turtkichning harakat qonuni (7-shakl):
   

Bu turtkichning harakat qonuni to’g’ri burchakli diagramma bo’yicha o’zgaradi deb qabul qilamiz.

2. 
   Kulachokning burilish burchaklari: turtkichning ko’tarilish burchagi turtkichning uzoqlashgan vaziyatda turish burchagi turtkichning qaytish burchagi turtkichning yaqinlashgan vaziyatda turish burchagi
   
3. 
   Kulachokning aylanishlar soni
   
4. 
   Tutkichning maksimal siljishi
   
5. 
   Ekstsentrisitet qiymati
   
6. 
   Bosim burchagi
   
7. 
   B sxema berilgan mexanizm, ya’ni to’g’ri chiziq bo’ylab ilgarilanma qaytar-harakat qiluvchi tarelkali turtkichi bo’lgan kulachokli mexanizm loyixalash talab qilinadi (6-shakl, B).
   
   
   
   
   
   
   

3.1. Loyihalash tartibi

Berilgan turtkich harakat qonunining diagrammasi chiziladi. Buning uchun koordinatalar sistemasini olib, abstsissalar o’qini chizamiz va unga kesmani belgilaymiz (9-shakl, a).

Abstsissalar o’qining burchak masshtabini quyidagi formuladan aniqlaymiz:

bu yerda kulachokning burilish burchagi
Ordinatalar o’qiga turtkichning ixtiyoriy masshtabda berilgan harakat qonuni diagrammasini chizamiz, bunda kulachokning burilish burchagi qismdagi ordinata balandligini ixtiyoriy kesma bilan belgilaymiz. li abstsissalar o’qini teng to’rt burchakli bir xil shakllar chizamiz (9-shakl, a), bunda turtkichning ko’tarilish vaziyatiga taaluqli diagramma hosil bo’ladi.
So’ngra abstsissalar o’qining davomida masshtabda ning kesma uzunligini belgilaymiz.
Berilgan shartga ko’ra bo’lgani uchun kesimni burchakka simmetrik qilib, teng va o’xshash to’g’ri to’rtburchaklik shakllarni chizamiz.
Grafikaviy integrallash usullarining biridan foydalanib chizilgan diagrammani integrallaymiz. Vatar o’tkazish usulini tadbiq etib, grafikni bir marta integrallaymiz-da, ning diagrammasini hosil qilamiz.
Buning uchun abstsissalar o’qidagi kesmani deb olib, bir-biriga teng oltita kesmaga bo’lamiz. Bo’lingan kesmalarning abstsissalar o’qidagi 0, 1, 2, 3 ... nuqtalaridan vertikal chiziqlar o’tkazamiz-da, berilgan grafikda bo’lish nuqtalari 0'', 1'', 2'', 3'',... ni hosil qilamiz. yuqori qismida grafigi uchun yangi koordinatalar sistemasini chizamiz. diagrammasidagi vertikal chiziqlarni yuqori tomonga davom ettirib, abstsissalar o’qini 0-1, 1-2, 2-3, ga teng kesmalarga bo’lamiz (8-shakl, b) va diagrammalarining ordinata o’qlarini bir xil va teng masshtabda chizish uchun diagrammasining chap tomonidagi qutb oralig’i quyidagicha bo’lishi kerak:

Abstsissalar o’qining chap tomonida kesmani chizib, A₂ nuqtani belgilaymiz. 0'', 1'', 2'', 3'',... ni hokazo chiziqlarning har biri o’rtasidagi I'', II'', III'', ... nuqtalarni ordinatalar o’qiga ko’chiramiz.
Ordinatalar o’qidagi I'', II'', III'', ... nuqtalarni A₂ qutb bilan tutashtirib A₂-I'', A₂-II'', A₂-III'', ... nurlarni o’tkazamiz. So’ngra diagrammasining 0 nuqtasidan A₂- I'' nurga parallel qilib 0-1 qismning birinchi vertikal chizig’i bilan uchrashguncha chiziq o’tkazib, I' nuqtani belgilaymiz (9-shakl, b).
ordinatadagi vertikal chiziqning I' nuqtasidan A₂-II'', nur chizig’iga parallel chiziq o’tkazib, ikkinchi vertikal chiziqda 2' nuqtani olamiz. Diagrammaning qolgan qismlari ham xuddi shu tarzda chiziladi. Belgilangan 0'', 1'', 2'', 3'',... nuqtalarni birlashtirib grafikaviy integrallangan diagrammasini hosil qilamiz.
SHuningdek, diagrammani yana bir marta grafikaviy integrallab, siljish diagrammasini chizamiz (9-shakl, v). SHunda S va ordinata masshtablari teng bo’lishi uchun qilib olish kerak.
So’ngra va diagrammalari ordinata o’qlarining masshtab koeffitsientlari ni hisoblab topamiz.
3

.2. Diagramma masshtablarini aniqlash

Turtkich siljish diagrammasi ordinata o’qining masshtabi quyidagi formuladan aniqlanadi:
=0.000947 m/mm

bu yerda siljish diagrammasi ordinatasining maksimal analogining qiymati, mm.

Tezlik analogining ordinata masshtabi:

Tezlanish analogining ordinata masshtabi:

SHundan keyin ordinatalar o’qining chizig’iy tezligi masshtabi va urinma tezlanishi masshtabi ni aniqlaymiz. Nazariy mexanika kursidan ma’lumki, yo’lning burilish burchagi bo’yicha birinchi hosilasi chiziqiy tezlik ordinatasiga proportsional bo’ladi, ya’ni:

bunda kelib chiqadi. Demak, chizig’iy tezlikning ordinata masshtabi

bo’ladi, bu yerda kulochokning burchak tezligi.
CHizig’iy tezlanishining ordinata masshtabi quyidagicha aniqlanadi.