Mavzu: unix operatsion sistemasi va uning arxitekturasi. Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Qurilma drayverlari.
Barcha programmistlartga ravshan bo‘lishi kerakki, tashqi qurilmaning maxsus fayli oddiy ye’lon qilinishi bu qurilma bilan ishlash imkonin bermaydi, agar sistemaga qurilma xususiytlariga mos maxsus programma kodi qo‘shilmagan bo‘lsa.
Aksariyat zamonaviy operatsion sistemalardagi singari UNIX da ham bunday programma kodi qurilma drayveri deb ataladi. Umuman olganda UNIX da drayverlar uch guruhga bo‘linadi:

1. 
   Simvolli drayverlar.
   
2. 
   Blokli drayverlar.
   
3. 
   parokli drayverlar.
   

Simvolli drayverlar oddiy bo‘lib, ixtiyoriy baytlar ketma-ketligini qabul qilishi yoki chiqarishga mo‘ljallangan qurilmalar uchun xizmat qiladi. Bunday drayverlar UNIX yadrosi standart funksiyalarining minimal naboridan foydalanadi.
Blokli drayverlar - murakkabroq bo‘lib, ular UNIX operatsion sistemasi blokli almashuvlar sistemasi buferizatsiyasi imkoniyatidan foydalanib ishlaydi.
Patokli drayverlar ancha murakkab tashkil yetigan. Bunday drayverlar o‘zini foydalanuvchi so‘rovlarini ko‘p bosqichli qayta ishlovchi modul konveyiri sifatida taqdim yetadi. Patokli drayverlar UNIX sistemasi muhitida asosan ko‘psathli tarmoq protokollari bilan moslikda ishlashi kerak bo‘lgan tarmoq qurilmalariga murojat realizatsiyasi uchun xizmat qiladi.


TCP/IP protokollar styoki.
TCP/IP (transmission Control Protocol / Internet Protocol) turli texnalogiyalar asosidagi kompyuterlar tarmoqlarida qatnashish imkonini beruvchi protokollar oilasiga kiradi. 1969 - yilda AQSh mudofaa ministrligi perspektiv tekshiruv loyihalari agentligi (DARPA - Departament of Defense Advenced Research Project Agency) turli xil texnalogiyali umumiy aloqa tarmog‘ida qidiruvga mo‘ljallangan proektini qo‘llab quvatladi va moliyalashtirdi. Bu proekt amalga oshirilishi natijasida yagona virtual tarmoq tashkil topdi va u Internet deb ataldi. Internetda mustaqil tarmoq yoki domenlar aloqasi uchun shilyuzlar anbori ishlatiladi. Har bir mustaqil tarmoq tugunu (Host) unikal adress bilan identifikatsiya qilinadi. Turli tarmoqlarda ishlatiladigan kadrlar farmatida turli xillik muammosini yechish uchun IP - datagramma (Interner protocol Datagram) deb nomlangan ma’lumotlar paketining universal farmati ishlab chiqilgan. Bu farmat ma’lumotlar porsiyasi va sarlavhasidan iborat va shuning uchun oddiy tarmoq kadiriga o‘xshaydi. Lekin IP - datagramma ma’lumotlar porsiyalarining o‘zi tarmoq kadri ichida saqlanadi ya’ni IP - datagramma tarmoq kardigta aniq bir farmatda ko‘chadi va shuning uchun Internet ga qoshilgan turli tarmoqlarda ko‘chish (o‘tish) mumkin. Barcha tugunlar, shlyuzlar va Internet tarmoqlari
IP - datagrammani tushinadigan holatda bo‘lishi kerak. Internetda o‘zaro aloqa qilayotgan uzellar (tugunlar) butun individual hamkorlik uchun o‘zida fizik birlashuvni o‘rnatmaydi. Shuning uchun datagrammalar biror aniq tartibda ishlanmaydi. Aksincha har bir datagramma boshqalaridan mustaqil ishlanadi. Bu ko‘plab aloqadagi barcha uzellar uchun resurslarni effektiv taqsimlash imkonini beradi. Lekin afsuski, internetda taqdim yediladigan xizmatlar paketlarning ketma-ketligi tartibida yetkazilishi kafolotlanmaganligi uchun ishonchli yemas.
Bu muammoni TCP yechadi. Agar datagramma jo‘natuvchi tugun aniqlangan vaqt oralig‘ida uning (datagrammaning) yetib borganligi haqida tasdiqni olmasa, u holda datagramma yetib bormagan deb hisoblanadi va u qaytadan jo‘natiladi.
IP-datagrammadan foydalanishga asoslangan protokollar oilasi TCP/IP deb nomlanadi. UNIX operatsion sistemasi kommunikatsion (aloqa) muhitining katta qismi TCP/IP protokollar styokidan foydalanishga asoslangan. Quyida 2.2 jadvalda TCP/IP protokollar oilasi keltirilgan.