Мавзу: валюта курси

1. Валюта ва жаҳон валюта тизими 
тушунчаси
Жаҳон валюта тизими - бу, халқаро айирбошлашнинг барча шаклларига хизмат 
қилишга ва уларнинг самарали ривожланашини таъминлашга қаратилган 
мамлакатлар ўртасидаги валюта муносабатларининг йиғиндисидир. Халқаро 
иқтисодий муносабатларнинг таркибий қисми сифатида у қуйидагиларни ўз ичига 
олади:
1. Халқаро битимларда фойдаланиладиган тўлов ва кредит воситаларини (олтин, энг 
ривожланган мамлакатларнинг миллий валюталари, халқаро пул бирликлари);
2. Валюта курсларини ўрнатиш ва сақлаб туриш механизмини; 
3. Валюта бозорининг ишлаш тартибини; 
4. Халқаро ҳисоб-китобларни амалга ошириш тартиб ва қоидаларини; 
5. Валюта ёрдамида тартибга солиш ва назорат қилиш тизимини; 
6. Валюта муносабатларини тартибга солиб турувчи ва жаҳон валюта тизимининг 
барқарор фаолиятини таъминловчи халқаро ташкилотлар тизими (Халқаро валюта 
фонди, Умумжаҳон банки, Европа тикланиш ва тараққиёт банки). 

---

1. Валюта ва жаҳон валюта тизими 
тушунчаси
Ҳозирги замонда халқаро ҳисоб-китобларда ва кредитлашда асосан уч хил 
кўринишдаги пул воситалари ишлатилади: 
- олтин, ҳозирда ўзининг асосий тўлов ва ҳисоб-китоб воситаси хусусиятини 
йўқотган бўлсада, аммо кўпчилик валюта захираларининг сезиларли қисмини 
ташкил этади ва муҳим ташқи савдо операцияларига хизмат қилиш ва 
кредитлашни кафолатлаш учун ишлатилади; 
- жаҳонда асосий ўрин тутувчи ривожланган мамлакатларнинг милиий 
валюталари (АҚШ доллари, ЕВРО, Инглиз фунт-стерленги, Япония иенаси ва 
бошқалар); 
- халқаро пул бирликлари.
Улар барча мамлакатлар томонидан ташқи савдо операцияларини амалга 
оширишда ишлатилади. Хорижда кредитлаш ва инвестициялашда, чет эллик 
ишчи кучи меҳнатига, шунингдек, мамлакат валюта захираларини яратишда 
қўлланилади. 

---