Maxsus pedagogika

Huquqiy tarbiya va qonun ustuvorligi haqida asosiy tushuncha
Umuman olganda, qonun hamma uchun tengligi bilan ulug‘vordir 
va shundagina uning tarbiyaviy ahamiyati katta bo‘ladi. Qonunga barcha 
itoat etadi. Davlat har bir fuqarosini himoya etsa, unga huquqiy yordam 
bersagina ular xotirjam yashaydilar, unumli mehnat qiladilar. Davlatimizda 
qonun ustuvorligining mazmuni, m a’nosi ham ana shundan iboratdir. 
Qonun barchaga barobar. Davlatimiz qonunlariga jami fuqaro yoshi- 
dan, mansabidan, millati, irqi va dinidan qat’i nazar, barcha barobar 
bo‘ysunmog‘i shart.
Prezidentim iz I.A.Karimov «Bizdan ozod va obod Vatan qolsin» 
asarida, «Qonun qog‘ozda qolib ketsa jam iyat aslo ravnaq topmaydi.
178

---

Q onun am alda b o ‘lishi lozim», deb ta ’kidlab o ‘tadi. Shuning uchun 
Prezidentim iz yangi Konstitutsiya haqida fikr yuritib .deydi: «Yangi 
Konstitutsiyamizning eng muhim mohiyati shundan iboratki, unda 
«Davlat organlari va m ansabdor shaxslar jam iyat ham da fuqarolar 
oldida m as’uldirlar. Ya’ni, fuqarolar m anfaatining ustunligi qonuniy 
ravishda mustahkam langan va kafolatlangan».
Fuqarolar manfaati va huquqi ustun ravishda kafolatlansa va bunga 
am alda ahamiyat berilib, uning ijrosi ta ’minlansa-, bu xalq ommasining 
jo ‘shqin mehnatini mustahkamlash ishlarida faolligini to ‘la ta ’minlaydi. 
Biz qurayotgan huquqiy-dem okratik jam iyatning asosiy vazifasi ham 
ana shudir. Zotan, 0 ‘zbekiston mustaqilligini e ’lon qilib, o ‘zining 
m a’naviy qadriyatlarini va aqliy salohiyatini tiklash, iqtisodiy va ijtimoiy 
sohalarida tub o ‘zgarishlar, ijtimoiy himoyani ko‘zda tutgan huquqiy- 
demokratik davlat poydevorini qurish davriga qadam qo‘ydi (o‘sha asar, 
15-bet).
0 ‘zbekiston Respublikasining asosiy qomusiy qonunlar majmuasi — 
Konstitutsiya bilan yaqindan tanishsak va uni chuqur tahlil qilib ko‘rsak, 
unda o ‘tmishda — bobolarimiz yashagan davrlarda shakllangan sharqona 
milliy tafakkur, muqaddas islomona qadriyatlar, nasllardan nasllarga meros 
bo ‘lib kelgan adolat, haqiqat, im on, e ’tiqod, vijdon, m ehr-oqibat, 
o ‘zbekona or-nomus va shu kabi milliy-axloqiy an’analarning o ‘z ifodasini 
topganiga guvoh bo‘lamiz, shu bilan birga, jahon davlatlari tajribalaridan 
ijodiy foydalanilgandir. Zotan, bu narsa albatta muhimdir. Konstitutsiya va 
boshqa qonunlarda nima kafolatlangan bo‘lsa, ular xalqning, shuningdek, 
yosh avlodni shu ruhda tarbiyalashga qodirdir. Konstitutsiyaning m a’no 
va mazmuni tarbiyaning quyidagi va shu kabi yo‘nalishlarida qo‘llanma 
' sifatida xizmat qilishi shubhasiz:
— hurflkrlilik;
— milliy iftixor;
— milliy qadriyatlarga hurmat;
— erkinlik va ozodlik;
— insonparvarlik;
— vatanparvarlik;
— birodarlik va hamkorlik;
— ilmga mehr-muhabbat;
— iymon va e’tiqod;
— halollik;
— axloqiy poklik;
— madaniy merosga hurmat;
— adolatparvarlik va odillik;
— mehnatsevarlik;
— baynalminallik;
179

---

— ijodkorlik va tashabbuskorlik;
— tadbirkorlik va ishbilarmonlik;
— qonunga nisbatan itoatkorlik;
— mustaqillikni mustahkamlash va rivojlantirish g‘oyalariga sadoqat;
— islom diniga hurmat;
— Prezident va davlatni qadrlash.
Mustaqillik tarbiyasining shu yo‘nalishdagi sohalari — milliy axloq- 
odobning tarkibiy qismidir. Shuningdek, ular mustaqillik tarbiyasining 
asosini tashkil qiladi. Zikr qilingan pedagogik asoslar xalq xo‘jaligining 
barcha sohalarini rivojlantirishda, yosh avlodni tarbiyalashda muhim rol 
o ‘ynaydi.