Maxsus pedagogika

Yordamchi maktab o ‘quvchilarini o ‘rganish ularga individual 
yondashishning zarur sharoitidir. 
Yordamchi maktabda o ‘quvchi laming 
ularga ta ’lim -tarbiya berish jarayoni har qaysi o ‘quvchiga individual 
yondashishga erishish m aqsadida o ‘tkazilishi lozim . Y ordam chi
Yordamchi maktabda o‘quvchilami o‘rganish vazifalari
194

---

m aktabda bir sinfda yoshiga ko‘ra (7—10 yoshli), tashxisiga ko'ra, 
turli darajadagi oligofreniya (yengil, o ‘rta, og‘irroq), o ‘z xarakteriga, 
qiziqishi va mayliga ko‘ra har xil (sustkash, uquvsiz), b a’zi o ‘quvchilar 
jasur va shijoatkor, boshqa birlari esa uyatchan va tortinchoq b o ‘lishadi. 
Xullas, sinf bir-biriga o ‘xshamagan, turli xususiyatdagi bolalardan tashkil 
topgan bir guruhdir.
Sinfda tashqi ko‘rinishi bir xil bo‘lgan ham da har xil tashxisi bo'lgan 
bolalar ham uchrab turadi (daun tashxisi bo ‘lgan bolalar).
Yordamchi maktabning har bir o ‘quvchisi o ‘ziga xos, boshqalarga 
o ‘xshamaydigan xususiyatga ega bo‘ladi.
Odatda yordamchi maktab oligofrenopedagogi o ‘quvchilarga yagona 
tarbiyaviy vazifalar qo‘yadi va hal etadi. Masalan, yordamchi maktab 
o'quvchilariga to ‘g ‘riso‘z bo'lishga, bir tanu jo n bo‘lib inoq bo‘lishga, 
haqqoniylikka, mehnatsevarlikka o'rgatishga harakat qiladi. Ammo bu 
vazifalami hal etish yoMlari, vosita va uslublari yordamchi maktab 
o ‘quvchilarining individual xususiyatlariga qarab turlicha bo‘lishi mumkin. 
Ularning b a’zilarini o ‘z vaqtida rag‘batlantirish, ba’zilariga buyurish, 
xulq-atvor qoidalarini buzgan o ‘quvchiIarni jazolash lozim bo'ladi. 
Binobarin, yordamchi maktab o'quvchilariga to 'g ‘ri tarbiya berish uchun 
tarbiya jarayonida ularga individual yondashishni amalga oshirmoq 
lozim ligini un utm aslik kerak. Y ordam chi m aktab o ‘quvchilarini 
bilmasdan turib, faqat muvaffaqiyatlarga umid qilmasdan, ko‘r-ko‘rona 
ishlash mumkin emas. Yordamchi maktabda oligofrenopedagog o ‘z 
o ‘quvchilarini bilmasa, u o ‘quvchilarga yondashishda korreksion- 
pedagogik ta ’sir ko‘rsatish usullarini tanlashda katta xatolarga yo‘l qo‘yishi 
m umkin.
Yordamchi maktabda individual yondashishning amalga oshirilishi 
korreksion ta ’lim -tarbiya berish tam oyillaridan biridir. Bu tamoyil 
yordam chi maktabda oligofrenopedagoglarning o ‘quv-tarbiyaviy ish 
tajribalarida yordamchi maktab o'quvchilarini milliy mafkuraviy ruhda 
tarbiyalashda nogiron, alohida yordamga muhtoj bolalarni sevish, hurmat 
qilishning namoyon bo‘lishi, ularnning korreksion rivojlanishida kundalik 
g‘amxo‘rlik qilish asosida keng qo'llaniladi.