Maxsus pedagogika

lug‘ati borligini ko‘rsatish kerak.
Darslik bilan ishlashning ba’zi bir uslublari haqida qisqacha t o ‘xtalib 
o ‘tam iz.
T u sh u n tir ib o ‘q is h n i y o r d a m c h i m a k ta b b o s h la n g ‘ic h sin fla r i 
oligofrenopedagoglari ancha keng q oilash ad i. Bu uslubning m azm uni shuki, 
bunda tanlab olingan m atn qismlarga b o iin a d i va o ‘quvchilar bu qismlarni 
galm a-galdan o ‘qishadi, tushunm aydigan s o ‘zlam i tushuntirishadi, s o ‘ngra 
o ‘qiganlarini gapirib beradilar. Y ordam chi m aktab o'quvchilari matnda 
uchragan ham m a predm etlarning nom larini aytib berishga harakat qiladilar.
O ligofrenopedagog kelgusi m ateriallam i o ‘rganish vaqtida har bir darsda 
yordam chi maktab o ‘quvchilarida darslik bilan m ustaqil ishlash m alakasini 
tarbiyalab boradi. M asalan, yuqori sinflarda darslik bilan ishlashning bu 
turidan bir necha tavsiya beramiz. O ligofrenopedagog doskaga savollarni 
yozib q o ‘yadi, o ‘quvchilar esa darslikning tegishli paragrafidan bu savollarga 
javob topadilar.
79

---

0 ‘quvchilar darslik bilan ishlashning bu ko‘rinishlarini (xilini) egallab 
olganlaridan keyin, darslardan birida paragrafni mustaqil o‘qib, uni so‘zlab 
berish rejasini tuzishlari mumkin. Va nihoyat, eng qiyin topshiriq yordamchi 
maktab o‘quvchilariga adabiyot tanlashdir (jumallardan, gazeta materiallaridan, 
badiiy adabiyotlaidan va h.k.).
Yordamchi maktab o ‘quvchilarini darslikdagi ko‘igazmali materiallar 
bilan ishlashga o‘igatish mushkulroq. 0 ‘quvchilaiga har bir kitobning muallifi, 
ayniqsa, darslikning muallifi, kitobdagi hamma ko‘rgazma material muayyan 
mazmunga ega bo‘lishga, har bir ko‘igazma o‘iganilayotgan materialni yaxshiroq 
o‘zlashtirishga yordam beradigan bo‘lishiga harakat qilinishini aytishi kerak. 
Ayni shu n dan kelib chiqib, oligofrenopedagog yangi m aterialni 
tushuntirayotganida va mustahkamlayotganda darslikdagi tegishli ko‘rgazma 
materialdan (rasmdan, jadvaldan) foydalanishi zarur.
Xulosada yordamchi maktab o‘quvchilarining qo‘shimcha adabiyot o‘qishlari 
haqida ikki og‘iz so‘z. Oligofrenopedagog yordamchi maktab o‘quvchilarini 
ilmiy-ommabop adabiyotlar o‘qishga o ‘rgatishi kerak, chunki ommabop 
adabiyotni o‘qimasdan turib, faqat darslikni o‘qish bilan predmetni, ayniqsa, 
sevish mumkin emas. Yordamchi maktab o‘quvchilarini o‘qishga jalb qilish 
uchun ular o‘z o‘qituvchilarini hamma kitoblar, jumal va gazeta yangiliklari 
bilan doim tanish ekanligini bilishlari kerak. Bunday 
0
‘qituvchi har bir darsda 
jumal va gazetada bosilgan yangi qiziqarli maqolani qisqacha gapirib beradi.
Agar yordamchi maktab o‘qituvchisi o‘z kutubxonasida mavjud bo‘lgan 
adabiyotni hisobga olgan bo‘lsa va o‘quvchilaming sinfdan tashqari o‘qishlariga 
rahbarlik qilsa yanada yaxshi natijalaiga erishish mumkin.