«Mexanika» fanini mashina detallari qismidan amaliy mashg`ulotni bajarishga doir uslubiy ko`rsatma

Tasmali uzatmalar knematikasi va geometriyasi

Tasmali uzatmalarda uzatish sonining qiymati:


bu yerda: n₁, n­₂ – yetaklovchi va yetaklanuvchi vallarning aylanish soni, min^-1;
d₁, d₂ – yetaklovchi va yetaklanuvchi shkiv diametrlari, mm;
=(0,010,02) sirpanish koeffitsienti.
Shkivlarni aylana tezliklari

Uzatma ishlash jarayonida tasma ma’lum darajada sirpanadi, ya’ni V₂1 yoki V₂=V₁(1-).

Uzatmani hisoblash jarayonida d₁, d₂ qiymatdagi hamda o’qlararo masofa a ni qiymati aniqlanib, so’ngra yetaklovchi shkivning qamrov burchagi ₁, tasmaning uzunligi lni qiymatlari aniqlanadi.
Yassi tasmali uzatmalar uchun yetaklovchi shkiv diametri d₁ formula yordamida aniqlanadi, ponasimon tasmalar uchun uzatilayotgan quvvat yoki momentga nisbatan jadvaldan tanalanadi. Aniqlangan d₁ ni qiymati standart bo’yicha yaxlitlanadi. Yetaklanuvchi shkiv diametri
d₂ =d₁ ^. u
Etaklovchi shkivning qamrov burchagi



Yassi tasmali uzatmalar uchun .
Ponasimon tasmali uzatmalar uchun .
O’qlararo masofaning taxminiy qiymati:
Yassi tasmali uzatmalar uchun

Ponasimon tasmali uzatmalar uchun

h – tasmaning balandligi.
O’qlararo masofa qiymati aniqlangach tasmaning uzunligi aniqlanadi:

Aniqlangan qiymat ponasimon tasmali uzatmalar uchun standart bo’yicha yaxlitlanib olinadi, hamda o’qlararo masofaning qiymati aniqlanadi:

Tasmali uzatmalarni hisoblashni nazariy asoslari

Tasmali uzatmalarni hisoblashni nazariy asoslari hamma tur tasmalar uchun bir xil bo’lganligi sababli, uzatmalar uchun umumiy bo’lgan ma’lumotlar bilan tanishamiz.