Mexanizmlarning asosiy turlari va kinematik juftlar klassifikatsiyasi

Kinematik juftlar klassifikatsiyasi
K
inem
at
ik
juf
t kl
as
i
H
ar
aka
t so
ni
Kinematik
juft shakli
Kinematik juft
ko‘rinishi
Zvenolarning
o‘zaro harakati
Kinematik
juftning
sxematik
ko‘rinishi
I
5
Sar-tekislik
II
4
Silindr-
tekislik
III
3
Sferik
IV
2
Silindrik
V
1
Kiruvchi
V
1
Aylanuvchi

---

---

Ikki bo‘g‘in elementlari tutashishini kinematik juft konstruktsiyasi orqali yoki

bo‘g‘inlarni bir-biriga kuch orqali bog‘lab amalga oshirish mumkin. 10-rasmda
sirpanuvchi podshipnikda aylanuvchi val ko‘rsatilgan, bo‘lib V-sinfli bu kinematik juft
geometrik tutashish bilan bajarilgan.
Kuch bilan tutashuvchi kinematik juft 11-rasmda keltirilgan bo‘lib, bunda turtkich
mushtumchaga prujina vositasida tutashtirib turiladi.
2.1. Mexanizm turlari 
Richagli mexanizmlar. Richagli mexanizmlar hozirgi zamon mashina va
mexanizmlarida juda ko‘p ishlatiladi. Masalan, to‘quv stanoklarida, suv nasoslarida,
xamir qorish mashinasi tarkibida va ikkita krivoshipi bo‘lgan mexanizmlar suv
nasoslarida ishlatiladi. (12- 15-rasmlar)
12-rasm. Ikki zvenoli mexanizmlar. 
13-rasm. To‘rt zvenoli richagli mexanizmlar. 

10-shakl. Geometrik tutashvchi
V-sinfli kinematik juft 
3
1
2
11-shakl. Mushtumchali mexanizmni 
kuch vositasida tutashtiruvchi IV-
sinfli kinematik juft 

---

---

14-rasm. a-aksial b-dezaksial krivoship shatunli richagli mexanizm
Koromisloli mexanizmlar pichan ag‘darish mashinasida, ko‘tarish kranlarida va
hokazolarda ishlatiladi.