Microsoft Word chingiz aytmatov oqkema ziyouz com doc

www.ziyouz.com кутубхонаси 
48
Арчадарага олиб борадиган йўлга бурилишди сўнг юқорилаб бориб, ёзда ўриб қўйилган 
пичанлар томон кетишди. Қоровултоғдаги моторларнинг мислсиз гуриллашини эшитган бола 
йўлнинг айрилишига қараб чопиб кетди. Бирданига шунча машина! Бирининг кетидан бири 
тизилишиб кетган. Бутун бир колонна. У машиналардан ўн бештачасини санади. 
Ҳаво айниб турибди. Бугун-эрта қор ёғиб қолиш сиёқи бор. Унда «хайр, хашаклар, келгуси 
йилгача» деявериш мумкин. Бу жойларда пичанни ўз вақтида ташиб олмасанг, кейин доғда 
қоласан. Ўтиб келолмайсан бу ерга. Афтидан, совхозда турли хил ишлар кўпайиб, вақт зиқ 
келиб қолганлиги учун ўриб тайёрлаб қўйилган пичанни бир йўла ташиб келтиришга қарор 
қилинган эди. 
Бироқ бола буни билмасди. Тўғрисини айтганда, унинг нима иши ҳам бор? У ҳовлиқиб, 
қувонганидан ҳар бир машинанинг қаршисига чикди, бир оз ким ўзарга чопди, сўнг бошқасини 
қарши ола бошлади. Енгил юриб бораётган юк машиналарининг ҳаммаси яп-янги, кабиналари 
чиройли, ойналари эса кенг эди. Кабинада ёш йигитлар ўтиришибди. Уларнинг ҳаммаси бир 
хилда муртсиз, айрим кабиналарда эса иккитадан ўтиришибди. Бу шерик бўлиб ўтирганлар 
пичанни йиғиш ва боғлаш учун боришаётган эди. Уларнинг ҳаммаси болага чиройли, қувноқ, 
жасур бўлиб туюлди. 
Умуман-ку, бола янглишмаганди. Ҳақиқатда ҳам шундай эди. Машиналар соз эди, улар 
Қоровултоғдаги шағалли, заранг йўлдан ўтгач, елдай учиб борарди. Болаларнинг вақти чоғ эди - 
ҳаво ҳам ёмон эмасди, бу ерда яна қаёқдандир пайдо бўлиб қолган шалпангқулоқ, катта бошли 
тирмизак бола ёшлик шўхликларини ичига сиғдиролмай қувонганидан ҳар бир машина 
қаршисида гирдикапалак бўларди! Бола яна кўпроқ севинсин ва шўхлик қилсин учун унинг 
хатти-ҳаракатларига кулмасдан, ҳазил аралаш қўл силкиб, пўписа қилмасдан бўлармиди... 
Энг охирида келаётган юк машинаси ҳатто тўхтади ҳам, кабинадан погонсиз, ҳарбий 
фуражкасиз, аммо кепка кийиб олган солдат кийимидаги ёш шофёр йигит бошини чиқариб 
қаради. 
- Яхшимисан, нима қилиб юрибсан бу ерда, а? - Очиқ юз билан болага кўз қисиб қўйди у. 
- Ўзим, шундай, - бамайлихотир жавоб берди бола. 
- Сен Мўмин бобонинг набираси эмасмисан? 
- Ҳа- 
- Ўзим ҳам шундай деб ўйлаган эдим. Мен ҳам Буғубой авлодиданман. Бу бораётган 
болаларнинг ҳаммаси Буғубой авлодидан. Пичанга боряпмиз. Эндиги Буғубой авлодлари бир-
бирини билишмайди ҳам, тарқалишиб кетган... Бобонгга салом айт. Қулибекни, Чўтбойнинг 
ўғли Қулибекни кўрдим деб айтгин. Қулибек армиядан қайтиб келиб, совхозда шофёр бўлиб 
ишлаяпти экан, дегин. Хайр, омон бўл, - хайрлашиш олдидан у болага қандайдир ҳарбий значок 
совға қилди. Жуда ғалати. Орденга ўхшаб кетади. 
Машина қоплон каби бўкириб шериклари ортидан шамолдай учиб кетди. Ногаҳон болада 
Буғубой авлодидан бўлган акаси - бу оқ кўнгил, мард йигит билан бирга кетиш иштиёқи 
туғилиб қолди. Аммо йўл ҳувиллаб қолган бўлиб, у уйга қайтишга мажбур бўлди. Қайтаркан, 
бобосига учрашув ҳақидаги таассуротларини гапириб берди. Значокни бўлса кўкрагига тақиб 
олди. 
Ўша куни кечқурун осмон гумбази остидаги тизма тоғлардан қаттиқ шамол - Сан-Тош 
шамоли тура бошлади. У бўронга айланди. Ўрмон япроқлари қуюндек осмонга учиб чиқиб 
тобора кўкка ўрлар, гувиллаганча тоғ чўққисида ўйнарди. Зум ўтмай ҳаво шундай бузилдики, 
кўз очиб бўлмай қолди. Бирдан қор учқунлай бошлади. Ана-мана дегунча ер юзи оқ чойшабга 
бурканди, ўрмонлар чайқалди, дарё жўш урди. Қор тушди, у буралиб-буралиб ёғарди. 
Бир амаллаб молларни ҳайдашга, ҳовлидаги у-бу нарсаларни йиғиштиришга, иложи борича 
уйга мўл ўтин олиб келишга зўрға улгуришди. Кейин эса уйдан чиқмай қамалиб олишди. 
Бундай эрта тушган изғирин совуқда ким ҳам эшикка чиқади дейсиз. 

---

Чингиз Айтматов. Оқкема (қисса)