Microsoft Word +++Jinoyat huquqi Umum. Rustambayev 2006. doc

 
 

---

371
16-BOB. JAZO TAYINLASH 
 
 
1. Jazo tayinlashning umumiy asoslari. 
Jinoyat qonunida qanday ijtimoiy xavfli, huquqqa xilof va aybli 
qilmishlarning jinoyat ekanligini aniqlanib, ularning yana bir asosiy belgi 
sifatida jazoga sazovorligi ko‘rsatilgan. Jinoyat qonunida jinoyat uchun 
jazo belgilanmaganida, qonun jamiyat, davlat va uning fuqarolari uchun 
Jazo tayinlash 
Jazo 
tayinlashning 
umumiy 
asoslari (JK 
54-moddasi) 
Yengilroq jazo 
tayinlash 
(JK 57-
moddasi) 
Jazoni 
yengillashtiruv
-chi holatlar
(JK 55-
moddasi) 
Jazoni 
og’irlashtiruv-
chi holatlar
(JK 56-
moddasi) 
Tamom bo’lmagan 
va ishtirokchilikda 
sodir etilgan 
jinoyatlar uchun 
jazo tayinlash 
(JK 58-moddasi) 
Bir necha 
jinoyat sodir 
etganlik uchun 
jazo tayinlash
(JK 59-
moddasi) 
Bir necha 
hukm 
yuzasidan jazo 
tayinlash 
(JK 60-
moddasi)
Jazolarni 
qo’shishning 
hisoblash 
qoidalari (JK 
61-moddasi) 
Dastlabki 
qamoq vaqtini 
hisobga olish 
qoidalari 
(JK 62-
moddasi) 
Jazo 
muddatlarini 
hisoblash
(JK 63-
moddasi) 

---

372
zararli bo‘lgan xatti-harakatlarning oddiy sanog‘idan iborat bo‘lib qolardi, 
holos.
Jazoning ijtimoiy-siyosiy mohiyati davlatning jinoyatchilikka qarshi 
kurash siyosatiga, mazkur siyosat esa jamiyatdagi huquqiy mafkura, 
siyosiy, iqtisodiy, madaniy, axloqiy va boshqa nufuzli qarashlarga va 
tasavvurlarga bog‘liqdir. 
Jinoiy javobgarlikni amalga oshirishning keng tarqalgan shakli 
sifatida jazoni qonunda belgilanganidek taxlil etish jazoning alomatlari va 
moxiyatini nazariy tushunish maqsadga muvofiqlik doirasida vujudga 
keladi, deb xulosa qilish imkonini beradi. Turli huquqiy tizimlarda 
jazoning nima ekanligi to‘g‘risidagi masalaga ikki nuqtai-nazardan 
yondashiladi. Jazoni sodir etilgan jinoyat uchun qasos, o‘ch olish deb 
sharhlaydigan huquqiy tizimlar qasoskorlik nazariyasiga asoslanadi. 
Jazoni jinoyatning oldindani olish, to‘xtatib qolish omili deb 
tushuntiradigan huquq maktablari esa maqsadga muvofiqlik nazariyasiga 
asoslanadilar. O‘zbekiston Respublikasi jinoyat qonunida jazoning 
moxiyatiga jinoyatchilikka qarshi kurash vositalaridan, lekin bosh vosita 
deb emas, balki yordamchi vosita deb yondoshuvida namoyon bo‘ladi. Bu 
qoida Jinoyat kodeksi 2-moddasida mustahkamlangan.