Izobutilenni hosil bo‘lish usullari Izobutilen ham etilen singari uglevodorodlarni yuqori haroratda parchalanish
jarayonlarida hosil bo‘ladi. Kreking - gaz, ayniqsa neftni gaz fazadagi krekingida
hosil bo‘lgan gaz, 40% gacha izobutilen saqlaydi. Bu gazni past haroratda
rektifikatsiyalanganda izobutilen to‘rtta uglerod atomi uglevodorodlar fraksiyasida
yig‘iladi. Bu fraksiya izobutilen olish uchun xom ashyodir.
Izobtilen olinishini ko‘rib chiqamiz.
1. C
4
fraksiyasidan izobutilenni ajratish. Bunda A. Butlerov usuliga
asoslanib 65% sulfat kislota bilan past haroratda ekstraksiyalab oladi.
(CH
3
)
3
COH (CH
3
)
2
C=CH
2
+ H
2
O
Ammo bu usul qimmatligi uchun keng tarqalmagan.
2.
Neopentanni pirolizi yuqori unum bilan izobutilen hosil bo‘lishiga
olib keladi.
16
С Н 3 С С Н 4 С Н 3 С С Н 3 С Н 3 С Н 3 575 о С + С Н 3 С Н 3 С Н 3 + С Н 3 С Н 3 С С Н 2 3. Izobutilen atseton 400-450
o
C da kaolindan yoki 170-260
o
C da
alyumosilikat yuzasiga o‘tkazib ham olish mumkin. Bunda avval kislota katalizator
ishtirokida atsetonni aldol kondensatsiyasi ketib, mezitilen oksidi hosil bo‘ladi.
Keyinchalik bu birikma yuqori haroratda suv ta’sirida izobutilen va sirka kislotaga
parchalanadi.
СН 3 СН 3